«از اينكه با ما هم‌سفريد، نگرانيم». اين جمله شايد در روزهاي فعلي، بهترين خوش‌آمد گويي باشد كه مهمانداران هواپيماهاي ايران مي‌توانند با آن از مسافران خود استقبال كنند.
روزهاي پرحادثه ايران قصد تمام شدن ندارند. هنوز كشمكش‌هاي انتخاباتي در ايران كه نام كشورمان را در صدر اخبار جهان قرار داده بود، به پايان نرسيده بود كه دو حادثه هوايي در كمتر از يك ماه، سبب شده است تا ايران همچنان در كانون اخبار جهاني حضور داشته باشد، هر چند با كمال تاسف بايد گفت كه كسب اين جايگاه، با قرباني شدن جان پاك حدود 185 نفر از هم‌وطنانمان همراه بوده است.
مقايسه سوانح هوايي در دولت‌هاي پس از انقلاب
اگر سال‌هاي مسووليت دولت موقت، بني صدر و شهيد رجايي را از فهرست مقايسه‌اي خود براي سوانح هوايي كنار بگذاريم، (طي اين سال‌ها تنها يك مورد سقوط هواپيما در ايران به تاريخ 31 خرداد 1359، گزارش شده است كه طي آن هواپيماي بوئينگ 727 ايران اير که در مسير مشهد ـ تهران پرواز مي‌کرد، سقوط کرد و 128 نفر از سرنشينان آن کشته شدند)، از سال 1360 كه با آغاز دوران نخست‌وزيري ميرحسين موسوي همراه بود تا امروز، بيش از 31 حادثه ناگوار هوايي در كشور اتفاق افتاده است كه از اين ميان سهم دوران دفاع مقدس (1360 تا 1368) 3 حادثه، سهم سال‌هاي سازندگي (1368 تا 1376) 9 حادثه، در دوران اصلاحات (1376 تا 1384) 6 مورد و در دوره دولت نهم از شهريور 84 تا به امروز 13 حادثه هوايي در كشور به وقوع پيوسته است.
دوران دفاع مقدس (1360- 1368)
طي سال‌هاي دفاع مقدس، جمعاً 3 سانحه هوايي در كشور منجر به تلفات انساني روي داد كه منجر به كشته شدن 468 نفر از هم‌وطنانمان شد. البته يكي از اين سوانح هوايي مربوط به اقدام ناجوانمردانه ناو آمريكايي در شليك موشك به هواپيماي مسافربري ايران بود. حتي با احتساب اين مورد، به طور ميانگين سالانه 375/0 حادثه هوايي و 5/58 كشته در اين سال‌ها ثبت شده است.
7 مهر 1360: يک فروند هواپيماي سي-130 ارتش ايران در کهريزک سقوط کرد و 80 سرنشين آن کشته شدند.
11 آبان 1365: يک فروند هواپيماي سي-130 نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران در زاهدان سقوط کرد و 98 سرنشين آن کشته شدند.
12 تير 1367: هواپيماي ايرباس آ-300 در پرواز شماره 655 ايران اير، به وسيله ناو جنگي وينسنت آمريکا در خليج فارس هدف قرار گرفت و تمام 290 سرنشين آن کشته شدند.
دوران سازندگي ( 1368 – 1376)
در سال‌هاي زمامداري آيت‌الله هاشمي رفسنجاني در راس قوه مجريه، 9 سانحه هوايي منجر به تلفات انساني در كشور ثبت شده است. اين تعداد حادثه هوايي مجموعاً سبب كشته شدن 366 نفر از مسافران اين هواپيماها شد. با احتساب اين موارد، به طور ميانگين سالانه 125/1 حادثه هوايي و 75/45 كشته در اين سال‌ها ثبت شده است.
3 خرداد 1370: هواپيماي ايلوشين-76 در نزديکي کرمانشاه سقوط کرد و 4 سرنشين آن کشته شدند.
6 ارديبهشت1371: هواپيماي فوکر-27 نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران در نزديکي ساوه سقوط کرد و 39 سرنشين آن کشته شدند.
19 بهمن 1371: هواپيماي توپولوف-154 شرکت ايران ايرتور با يک هواپيماي سوخو-24 متعلق به سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در نزديکي تهران تصادف کرد. در اين حادثه 134 نفر کشته شدند.
24 آبان 1372: هواپيماي آنتونوف-124 در نزديکي کرمان سقوط کرد و همه 17 سرنشين آن کشته شدند.
18 مهر 1373: هواپيماي فوکر-28 شرکت هواپيمايي آسمان که در مسير اصفهان به تهران در حرکت بود در کوه‌هاي کرکس در نزديکي نطنز سقوط کرد و همه 66 سرنشين آن کشته شدند.
15 دي 1373: هواپيماي جت لاکهيد ارتش ايران در نزديکي اصفهان چند دقيقه پس از برخاستن از پايگاه شهيد بابايي، سقوط کرد و همه 12 سرنشين آن از جمله سرلشکر منصور ستاري، فرمانده نيروي هوايي ارتش، کشته شدند.
13 اسفند 1375 : يک فروند هواپيماي فالکن-20 ارتش ايران در اردبيل سقوط کرد و همه 4 سرنشين آن کشته شدند.
23 اسفند 1375: يک فروند هواپيماي سي-130 متعلق به نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران در دزفول سقوط کرد و 86 سرنشين آن کشته شدند.
20 خرداد 1375: بوئينگ 727 ايران اير در فرودگاه رشت دچار سانحه شد و در اثر آن 4 نفر کشته شدند.
دوران اصلاحات (1376 – 1384)
دوران هشت ساله رياست جمهوري سيد محمد خاتمي در كشور با 6 حادثه هوايي در كشور با جمعاً 479 كشته همراه بود. با احتساب اين موارد، به طور ميانگين سالانه 75/0 حادثه هوايي و 875/59 كشته در اين سال‌ها ثبت شده است.
13 بهمن 1378 : يک فروند هواپيماي سي-130 متعلق به نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران در فرودگاه مهرآباد با يک ايرباس آ-300 در حال توقف، تصادف کرد و همه 8 سرنشين هواپيماي سي-130 کشته شدند.
23 بهمن 1380: هواپيماي توپولوف-154 شرکت ايران ايرتور در نزديکي خرم آباد با کوه برخورد کرد و 119 نفر کشته شدند.
30 بهمن 1381: يک ايليوشين-76 متعلق به سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در جنوب شرق ايران سقوط کرد و تمام 276 سرنشين آن جان باختند.
27 ارديبهشت1382 : هواپيماي ياک- 40 از شرکت فراز قشم در نزديکي ساري سقوط کرد و طي آن 30 نفر از جمله رحمان دادمان وزير راه، کشته شدند.
21 بهمن 1382: يک فوکر-50 در هنگام فرود آمدن در فرودگاه شارجه به زمين برخورد کرد و 43 نفر از 45 مسافر آن کشته شدند.
1 ارديبهشت 1384: يک فروند بوئينگ 707 هواپيمايي ساها که در مسير کيش-تهران در حرکت بود در فرودگاه مهرآباد از مسير منحرف شد و وارد رودخانه کن شد. در اين حادثه يک نفر کشته شد.
دولت نهم (1384 – 1388)
دولت نهم از حيث تعداد سوانح هوايي در كشور ركورددار است. طي 4 سال فعاليت اين دولت در كشور، جمعاً 13 حادثه هوايي با 451 كشته در كشور ثبت شده است. با احتساب اين مورد، به طور ميانگين سالانه 25/3 حادثه هوايي و 75/112 كشته در اين سال‌ها ثبت شده است.
15 آذر 1384: يک فروند هواپيماي سي-130 ارتش ايران که حاوي خبرنگاران و پرسنل ارتش بود، بر روي منطقه‌اي مسکوني در تهران سقوط کرد که بيش از 110 کشته برجاي گذاشت.
19 دي 1384: يک هواپيماي فالکن-20 متعلق به سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در شمال غرب ايران سقوط کرد و تعدادي از مقامات ارشد سپاه، از جمله احمد کاظمي، فرمانده نيروي زميني سپاه، کشته شدند
10 شهريور 1385: سقوط هواپيماي توپولوف -154 شرکت ايران ايرتور در فرودگاه مشهد. اين هواپيما در مسير بندر عباس-مشهد در حال حرکت بود. اين هواپيما حامل 148 مسافر بود. در اين حادثه 28 نفر کشته و 50 نفر زخمي شدند.
6 آذر 1385: يک فروند هواپيماي آنتونوف 74 متعلق به سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در فرودگاه مهرآباد سقوط کرد. در اين حادثه 36 نفر کشته و 2 نفر زخمي شدند.
5 آذر 1386: يک فروند هواپيماي نظامي اف-4 فانتوم ارتش ايران به علت نقص فني در منطقه کنارک چابهار سقوط کرد و دو سرنشين آن کشته شدند.
12 دي 1386: يک فروند هواپيماي فوکر 100 شرکت ايران اير ساعت هنگام برخاستن از باند فرودگاه مهرآباد دچار حادثه شد. اين هواپيما که حدود صد مسافر داشت، قرار بود از تهران به مقصد شيراز پرواز کند، اما چرخ‌هاي هواپيما هنگام برخاستن به علت انحراف از باند فرودگاه کنده شد و بال هواپيما آتش گرفت.
26 فروردين 1387: يک فروند هواپيماي سوخو 24 متعلق به نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران حوالي ساعت 19 هنگام فرود دچار نقص فني شد و سقوط کرد. خلبان و کمک خلبان اجکت کردند و سالم ماندند.
23 خرداد 1387: يک فروند کايت موتوردار نظامي حين بارريزي با چتر سقوط کرد و 2 سرنشين آن در دم جان باختند.
16 تير1387: يک فروند هواپيماي شکاري اف-پنج ارتش ايران در حين انجام ماموريت در پايگاه هوايي اميديه خوزستان سقوط کرد و خلبان و کمک خلبان آن کشته شدند.
27 بهمن 1387: هواپيماي مسافربري ايران 140 در حوالي فرودگاه شاهين شهر اصفهان سقوط کرد و تمامي پنج سرنشين هواپيما جان باختند.
3 شهريور 1387: سقوط هواپيماي بوئينگ 737 ايراني در اجاره شرکت هواپيمايي آيتک اير قرقيزستان با 90 مسافر که 70 نفر از آنان جان باختند.
24 تير 1388: سقوط هواپيماي توپولف با 168 نفر مسافر و خدمه پروازي كه همگي آنان در اين حادثه كشته شدند.
2 مرداد 1388: انحراف هواپيماي ايلوشين در فرودگاه مشهد كه منجر به كشته شدن 17 نفر از مسافران و كادر پروازي اين هواپيما شد.
روند نگران‌كننده ورود هواپيماهاي روسي به ناوگان هوايي ايران
نيم نگاهي به اين آمار صرف‌نظر از تعداد و افرادي كه در اين حوادث كشته شده‌اند، نشان مي‌دهد كه نوع هواپيمايي كه طي سي سال گذشته دچار حادثه شده‌اند نزول چشم‌گيري داشته است، به طوري كه تمام هواپيماهايي كه در سال‌هاي نخستين انقلاب تا پايان دوران دفاع مقدس، و پيش از تشديد تحريم‌هاي هوايي دچار حادثه شدند از نوع سي 130، بوئينگ و ايرباس بودند و در سال‌هاي بعد از دهه هفتاد، اكثر هواپيماها نام روسيه را به عنوان كشور سازنده با خود يدك مي‌كشند و اين نشان مي‌دهد طي سال‌هاي اخير ديپلماسي اقتصادي ايران براي خريد هواپيماهاي جديد كلاً حول محور روسيه گشته است.
نگراني از تشديد حوادث هوايي زماني بيشتر مي‌شود كه سعيد حسامي مدير عامل ايران اير از ورود 400 هواپيماي جديد به ناوگان هوايي ايران خبر مي‌دهد كه تمامي اين هواپيماها از نوع توپولف 204 و 154 ساخت روسيه هستند و اين پيش زمينه را ايجاد مي‌كند كه در آينده بايد منتظر شنيدن خبرهاي ناگوارتر و بيشتري درباره سقوط هواپيماها باشيم.
بايد توجه كنيم كه بيان اين آمار صرف‌نظر از افزايش تعداد پرواز و مسافران هوايي طي سال‌هاي عنوان شده هر چند تا حدودي از جنبه علمي مساله مي‌كاهد، اما فراموش نشود كه طي همين سال‌هاي مورد اشاره، صنعت هوايي در جهان با بهره‌گيري از جديدترين تكنولوژي‌هاي روز كوشيده است تا از خطرات احتمالي ناشي از مسافرت‌هاي هوايي بكاهد، ولي حركت كشور ما به سمت توليد و بهره‌مند شدن از هواپيماهاي روسي كه آمار نشان مي‌دهد بيش از 25 درصد از آمار سوانح هوايي كشور را به خود اختصاص داده‌اند، امري چندان هوشمندانه به نظر نمي‌رسد. بي‌شك اگر امروز فكري به حال دپيلماسي اقتصادي و به تبع آن، ناوگان هوايي كشور نشود، جبران خسارت‌هايي از اين دست در فردا روز، امري سخت و تاحدي نشدني است. اگر امروز باد بكاريم فردا ناگزيريم طوفان درو كنيم.
از کشتن افراد عینکی به جرم روشنفکر بودن تا حذف پول و مذهب از مناسبات اجتماعی / فاجعهبارترین حرکت قرن بیستم برای ساخت اتوپیای روستایی
شباهتهای قائد بغداد و پیشوای برلین؛ از میل به ویرانگری تا قهرمان پرستی
طرز تهیه کباب لاهماجون، خوشمزهترین کباب ترکی
سالاد فیله مرغ سوخاری با سس رنچ، جذابترین سالادی که تابهحال خوردهاید
