سندروم تونل کارپال؛ عارضه‌ کامپیوترنشین‌ها

سندرم تونل کارپال (CTS) یک اختلال مربوط به اعصاب است که بیشتر در کارمندان و افرادی که برای ساعت‌های طولانی پشت میز می‌نشینند و با رایانه کار می‌کنند دیده می‌شود و احتمال بروز آن در زنان سه برابر مردان است.

بیماری دردناک سندرم تونل کارپال، یک بیماری مربوط به شغل است و بیشتر در افرادی دیده می‌شود که مچ دستشان برای مدت طولانی در شرایط نامناسب و غیر استاندارد قرار دارد.این بیماری مرتبط با اعصاب، باعث درد و بی حسی دست، به‌خصوص مچ دست می‌شود.

علل سندرم تونل کارپل
تونل کارپال گذرگاه اعصاب مچ دست است که از عصب مدیان (median) محافظت می‌کند. عصب مدیان عصب اصلی دست و تاندونی (تاندون فلکسور) است که باعث خم شدن انگشتان و شست و دیگر بافت‌های نرم دست مانند رباط‌ها و عروق خونی می‌شود.

بر اساس گزارش آکادمی‌جراحان ارتوپدی آمریکا، سندرم تونل کارپال زمانی اتفاق می‌افتد که بافت‌های اطراف تاندون فلکسور متورم شده و به عصب مدیان فشار وارد می‌کنند.

عوامل وراثتی نقش مهمی‌در بروز این سندرم دارند؛ یعنی اگر در خانواده یکی مبتلا باشند، احتمال ابتلای بقیه نیز وجود دارد.

برخی دیگر از این عوامل موثر عبارتند از: آسیب دیدگی مچ دست که باعث تورم، رگ به رگ شدن یا شکستگی شود.پرکاری غده هیپوفیز،کم کاری تیروئید،استرس کاری،استفاده مکرر از ابزاری که باعث ارتعاش دست می‌شود، وجود کیست یا تومور در داخل کانال.

در ادامه این گزارش آمده است که حرکات تکراری مچ دست مهم‌ترین عامل این عارضه است. برخی از ورزش‌ها مانند تنیس نیز باعث بروز این سندرم می‌شود.سندرم تونل کارپال در صورت پیشرفت به‌اندازه ای قابلیت‌های دست بیمار را تحت تاثیر قرار می‌دهد که امکان استفاده از قلم نیز وجود نخواهد داشت.

علائم سندرم تونل کارپال
این بیماری در مراحل ابتدایی با بی حسی، سوزش و خارش دست؛ به‌خصوص در شب همراه است. معمولا بیمار با احساس درد در دست از خواب بر می‌خیزد و برای ساکت شدن درد مجبور است دست را به سرعت تکان دهد. این بیماری در صورت پیشرفت باعث می‌شود که انجام یک کار ساده مانند برداشتن کتاب نیز به دشواری انجام شود. به مرور زمان درد دست از مچ به قسمت‌های بالایی و شانه نیز سرایت می‌کند.

راه‌های تشخیص
با مشاهده علائم درد بیمار باید به سرعت به پزشک مراجعه کند. برای تشخیص سندرم تونل مچ دست پزشک در ابتدا معاینات بالینی انجام می‌دهد.

به گزارش دانشگاه جان‌هاپکینز آمریکا، پس از معاینات بالینی، آزمون‌های بررسی قدرت دست در اولویت قرار دارد. یکی دیگر از آزمایش‌های مورد نیاز برای تشخیص، آزمون سرعت هدایت عصب و تست EMG یا الکترومیوگرافی است که با استفاده از یک سوزن کوچک، فعالیت‌های الکتری عضلات بررسی می‌شود.

درمان
درد ناشی از سندرم تونل مچ دست معمولا در مراحل اولیه با استراحت و رعایت اصول استاندارد قابل کنترل است و در مرحله بعدی داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند آسپرین، ایبوپروفن و دیکلوفناک تجویز می‌شود.

این بیماری در صورت پیشرفت نیازمند عمل جراحی است. یوگا، کار درمانی و درمان اولترا سوند نیز گاهی برای درمان و کاهش درد توصیه می‌شود.

پیشگیری
راه‌های مختلفی برای کاهش خطر ابتلا به سندرم تونل مچ دست وجود دارد. مرکز پزشکی دانشگاه مریلند آمریکا چند راهنمایی موثر در این زمینه ارائه کرده است.استراحت مچ دست هر چند دقیقه یک بار و نرمش‌هایی مانند خم کردن و صاف کردن مچ، تنظیم محیط کار به گونه ای که فشار بر روی مفاصل حداقل باشد، ورزش مفاصل، اجتناب از وارد کردن فشار اضافی در هنگام کار؛ برای مثال محکم نگه داشتن قلم، استفاده از ابزار ارگونومیک، قرار داد صفحه کلید در شرایطی که مچ در حین کار در آرامش باشد.