bato-adv
bato-adv
کد خبر: ۲۶۱۰۰۹
شمس الدین خارقانی در گفتگو با فرارو بررسی کرد

چرا آلمان تمایلی به گسترش روابط سیاسی با ایران ندارد؟

«انتظاری که ما می توانیم از فرانسه به لحاظ قدرت سیاسی در اروپا و حتی دنیا داشته باشیم نباید از آلمان داشته باشیم. اگرچه آلمان کشور مستقل و پیشرفته ای است اما آلمان مانند فرانسه دارای وزن سیاسی بالایی در اروپا و جهان نیست.»
تاریخ انتشار: ۱۲:۲۸ - ۱۶ بهمن ۱۳۹۴
فرارو- یک کارشناس مسائل اروپا درباره اولویت فرانسه یا آلمان در روابط خارجی ایران گفت: «انتظاری که ما می توانیم از فرانسه به لحاظ قدرت سیاسی در اروپا و حتی دنیا داشته باشیم نباید از آلمان داشته باشیم. اگرچه آلمان کشور مستقل و پیشرفته ای است اما آلمان مانند فرانسه دارای وزن سیاسی بالایی در اروپا و جهان نیست.»

همگان به یاد دارند که در جریان مذاکرات هسته ای فرانسه بیشترین سرسختی را از خود نشان می داد و گاه حتی مذاکرات را به تعلیق می انداخت؛ اما اکنون بعد از اجرای برجام کشوری که بیشترین رغبت برای عقد قراردادهای اقتصادی و گسترش روابط با ایران را دارد فرانسه است. این در حالی است که شاید این انتظار وجود داشت که چون در جریان مذاکرات آلمان بیشترین همراهی را با ایران داشت بعد از اجرای برجام نیز روابط خود را با ایران گسترش دهد. اکنون اگرچه برای دومین بار در 5 ماه اخیر وزیر خارجه آلمان به ایران آمده اما برخی خبرها حاکی از مخالفت مرکل صداعظم آلمان با گسترش روابط با ایران و سفر آقای روحانی به این کشور است. علت آنکه آلمان رغبتی به گسترش روابط با ایران ندارد و در عوض فرانسه تلاش زیادی برای این موضوع از خود نشان می دهد چیست؟

شمس الدین خارقانی دیپلمات باتجربه و سفیر پیشین ایران در آلمان در گفتگو با فرارو گفت: «این سوالی است که خیلی از افراد جامعه ما که شناخت آنها از اتحادیه اروپا کم است دارند و البته سوال به حقی هم است؛ چراکه فرانسه در طول مذاکرات مشکلات عدیده ای با ما داشت و برخی از این مشکلات بسیار بزرگ بود.»

وی ادامه داد: «همه به خاطر دارند وزیر خارجه فرانسه در حساس ترین لحظات مذاکرات چطور رفتار کرد و چگونه مذاکرات را به تعویق انداخت.»

وی افزود: «اما بنده به عنوان یک دیپلمات که تجربه زیادی در حوزه اروپا دارد معتقدم کشورها تصمیمات و مسیرهای مختلفی را انتخاب می کنند. یعنی موضوع مذاکرات ایران و 1+5 یک موضوع خاص حیاتی برای جهان بود و طبیعتا انتخاب های خاص خود را می طلبید.»

این دیپلمات باسابقه ایران اظهار کرد: «اعتمادی که ما در انتهای این مذاکرات به دست آوردیم در ابتدا وجود نداشت. یعنی ما به آنها اعتماد نداشتیم و آنها هم به دلایل مختلف به ما اعتماد نداشتند؛ به همین دلیل بحث ها و جدل هایی که صورت می گرفت نوعی تنش در اذهان عمومی ایجاد می کرد.»

وی با بیان اینکه کشورها در موضوعات مختلف نظرات مختلفی دارند گفت: «مذاکرات هسته ای یک موضوع بحرانی برای روابط ما با جهان بود. به زعم ما و نیز آنها باید بهترین انتخاب صورت می گرفت و لذا این امر تضاد منافع ایجاد می کرد و گاهی مذاکرات را با شوک و بحران روبرو می کرد.»

وی ادامه داد: «اما دو مسئله باعث شد که این مذاکرات به نتیجه برسد. یکی اینکه ایران در سطوح بالای سیاسی خود تصمیم گرفته بود که این مشکل حل شود و دوم اینکه امریکا نیز تصمیم گرفته بود که این مشکل را در چارچوب دیپلماسی حل کند.»

خارقانی گفت: «در این میان فرانسه با دو مشکل بزرگ روبرو بود. یکی اینکه برعکس دور گذشته که مذاکرات میان ایران و سه کشور اروپایی بود و فرانسه و آلمان نقطه عطف مذاکرات محسوب می شدند و این دو کشور در صحنه بین المللی خود را کاملا نشان دادند؛ اینبار این آمریکا بود که خود را نشان می داد و کسی صحبت از این نمی کرد که فرانسه، آلمان یا حتی روسیه و چین کشورهای مهم این مذاکرات هستند.»

وی ادامه داد: «یعنی نقطه عطف مذاکرات جدید آمریکا و ایران بودند. لذا فرانسه این دغدغه را داشت که نتواند از لحاظ سیاسی در اروپا، خاورمیانه و جهان بهره برداری سیاسی لازم از این مذاکرات را انجام دهد که همینطور هم شد و غیر از امریکا و ایران هیچ کشور دیگری نتوانست از این مذاکرات بهره سیاسی ببرد.»

وی افزود: «مشکل دیگر این بود که فرانسه نگران این بود که بعد از مذاکرات وضعیت اقتصادی فرانسه چه خواهد شد. این نگرانی از این بابت بود که ایران از قبل مشکلات عظیمی با فرانسه داشت و در مذاکرات هم فرانسه خوب ظاهر نشده بود و این تصور وجود داشت که بعد از توافق روابط ایران و فرانسه وارد چالش جدیدی خواهد شد.»

این دیپلمات باتجربه ایران اظهار کرد: «اما خوشبختانه بعد از اینکه مذاکرات به نتیجه رسید فرانسه رفتار خود را متفاوت کرد و علاماتی نشان داد که خواهان گسترش روابط با ایران است. این موضوع توسط دیپلمات های خوب ما درک شد و ایران هم علامات مثبتی نشان داد.»

وی ادامه داد: «لذا وقتی در تابستان توافق را امضا کردیم حتی قبل از اجرایی شدن توافق قرار شد وزیر خارجه فرانسه به ایران سفر کند و فرانسوی ها گفتند خواستار روابط مثبت با ایران هستیم و امیدواریم ایران به ما خوشامد بگوید و وقتی فابیوس به ایران آمد به گرمی استقبال شد و این تصور در هر دو طرف شکل گرفت که دوره تیرگی روابط گذشته است.»

خارقانی درباره جایگاه فرانسه در اروپا و جهان اظهار کرد: «نمی توان فرانسه را در اروپا نادیده گرفت؛ به عبارتی نمی توان با اروپا رابطه داشت اما با فرانسه قطع رابطه کرد.»

وی ادامه داد: «فرانسه کشور عظیمی است که دارای زمینه های قبلی قدرت در جهان است به طوری که امروز سایه های آن  قدرت همچنان وجود دارد. فرانسه کشوری است که از لحاظ اقتصادی در رتبه دوم یا سوم اروپا و ده کشور بزرگ صنعتی جهان قرار دارد و لذا ما نمی توانیم فرانسه را نادیده بگیریم.»

وی افزود: «اساسا در سیاست خارجی هیچ کشوری را نمی توان نادیده گرفت؛ حتی کشورهایی که به صورت یک نقطه در اقیانوس قرار گرفتند.»

خارقانی گفت: «ما خواهان گسترش روابط سیاسی و اقتصادی با اروپا هستیم. می دانیم فرانسه دارای چه وزنی از لحاظ سیاسی در اروپا است. درست است که فرانسه نمی تواند نقش خوبی را نسبت به ما و امریکا  بازی کند یا در منطقه نمی تواند نقش خوبی را بازی کند اما می دانیم فرانسه دارای وجهه و قدرت سیاسی در اروپا است.»

وی افزود: «لذا اگر بخواهیم با اتحادیه اروپا وارد مذاکره شویم و رابطه خود را گسترش دهیم فرانسه کشوری است که می تواند در این زمینه به ما کمک کند یا جلوی ما را بگیرد.»

خارقانی در پاسخ به این سوال که آیا نباید گسترش رابطه با آلمان نسبت به فرانسه در اولویت سیاست خارجی ایران باشد؟، گفت: «انتظاری که ما می توانیم از فرانسه به لحاظ قدرت سیاسی در اروپا و حتی دنیا داشته باشیم نباید از آلمان داشته باشیم. اگرچه آلمان کشور مستقل و پیشرفته ای است اما آلمان مانند فرانسه دارای وزن سیاسی بالایی در اروپا و جهان نیست.»

وی ادامه داد: «با تاریخی که در اروپا گذشته است هنوز کشورهایی هستند که با آلمان مشکل دارند. آلمان خیلی تلاش کرد که در مشکلات اقتصادی و سیاسی پیش آمده در اروپا خود را به لحاظ سیاسی، شماره یک اروپا معرفی کند؛ اما باید این واقعیت را قبول کرد که به لحاظ سیاسی آلمان پشت سر فرانسه قرار می گیرد.»

وی افزود: «البته از لحاظ اقتصادی آلمان همیشه قدرت اول تا سوم در دنیا بوده و از این لحاظ فرانسه قابل مقایسه با آلمان نیست و آلمان خیلی جلوتر از فرانسه است.»

سفیر پیشین ایران در آلمان اظهار کرد: «آلمان می خواهد از این قدرت اقتصادی برای مقاصد سیاسی استفاده کند اما همانطور که می دانید فرانسه در شورای امنیت حق وتو دارد که آلمان ندارد و این کشور خیلی زحمت کشید تا توانست جزء گروه مذاکره کننده با ایران باشد.»

خارقانی در پاسخ به این سوال که چرا آلمان بعد از اجرای برجام همچون فرانسه رغبتی برای گسترش روابط با ایران از خود نشان نداده است؟، گفت: «آلمان از لحاظ اقتصادی با ما چسبندگی دارد و هیات هایی که فرستاده بسیار جلوتر از فرانسوی ها هستند و به لحاظ اقتصادی حرف های پیشرفته ای زدند.»

وی ادامه داد: «از سوی دیگر قرارداد با ایرباس قرارداد با فرانسه نیست چراکه ایرباس تنها در فرانسه تولید نمی شود بلکه محصول چندملیتی اسپانیا، انگلیس هلند، آلمان، فرانسه و ... است و در واقع مدیریت آن دست فرانسه است وگرنه محصولی اروپایی است و قرارداد ما با این مجموعه ها است.»

وی افزود: «لذا در پاسخ به سوال شما باید گفت اولا المان آن وزن سیاسی فرانسه را ندارد و دوم اینکه روابط اقتصادی ما با آلمان خوب است و سوم اینکه در آلمان موعد انتخابات نزدیک است و این انتخابات از این جهت اهمیت دارد که آیا مرکل می ماند یا خیر.»

این کارشناس مسائل آلمان تصریح کرد: «متاسفانه موضوع ایران یک موضوع انتخاباتی میان احزاب در آلمان شده است و این خیلی خوب نیست. سال های قبل درباره ایران بحث می شد اما ما در انتخابات آلمان دارای چنان وزنی نبودیم؛ چراکه هنوز این کار عظیم (توافق برجام) را صورت نداده بودیم. برجام یک کار عظیم است و قابل مقایسه با هیچ چیزی نیست. هیچ قراردادی در دنیا مانند برجام گسترده و باز و در برگیرنده کشورهای بزرگ نبوده است.»

خارقانی در پاسخ به این سوال که آیا از این منظر (تاثیر ایران در انتخابات دیگر کشورها) شما معتقدید برجام به ضرر ایران تمام شده است؟، گفت: «در این باره می توان دو نگاه داشت. یک نگاه به کشورهایی همچون فرانسه است که تا انتخابات زمان زیادی دارند و می توانند به راحتی تصمیم بگیرند. اما نگاه دوم کشورهایی هستند که نزدیک انتخابات بوده و دولت های آنها سست هستند و نمی توانند آن تصمیماتی که دولت کشورهای نخست می گیرند را اتخاذ کنند.»

وی افزود: «لذا احزاب مخالف در این کشورها سعی می کنند جبهه را باز نکنند و احزاب در دولت هم سعی می کنند جبهه را به صورتی حفظ کنند که مورد توافق مردم است و تصمیم گیری در این شرایط خیلی سخت می شود.»

خارقانی در پاسخ به این سوال که چرا از آقای روحانی برای سفر به آلمان دعوت نشد؟، گفت: «حضور رئیس جمهور ما در هر کشوری در وهله اول حضوری سیاسی و سپس اقتصادی است. روابط اقتصادی ما با آلمان پیشرفت دارد اما روابط سیاسی کمی می لنگد.»

وی ادامه داد: «طبیعتا ما باید وقت و زمان بیشتری را صرف این کنیم که آلمان ها را که همیشه دوستان خوبی برای ما بودند متقاعد کنیم که امروز ارتباط سیاسی با ایران به نفع آنها است. ما باید اینکار را بکنیم و راه حل آن را می توان پیدا کرد.»

وی افزود: «ما نباید بگذاریم رقابت ناسالم در اروپا ایجاد شود چراکه ما در این رقابت بازنده می شویم. باید با احزاب مختلف در آلمان ارتباط برقرار کنیم. احزاب سوسیالیست را تقویت کنیم و احزاب دموکرات مسیحی را قانع کنیم که کار با ایران بهتر است.»

سفیر پیشین ایران در آلمان تصریح کرد: «آلمان هیچ وقت نسبت به ما کشوری کینه توز نبوده است و اگر واکنشی نشان داده در جهت واکنش جهانی بوده است. به عبارتی ما کمتر شاهد درگیری های بزرگ سیاسی میان ایران و آلمان هستیم؛ به طوری که بزرگترین درگیری میکونوس بود. اما با انگلیس و فرانسه درگیری های بیشتری داشته ایم.»

خارقانی گفت: «آلمان ها همیشه سعی کردند منافع اقتصادی خود را حفظ کنند و این موضوع بدون نظر دولت این کشور امکان پذیر نیست. بنابراین آلمان دارای ویژگی ها بسیار اقتصادی است اما از لحاظ سیاسی طبیعتا فرانسه جلوتر از آلمان است.»

وی ادامه داد: «امروز آلمان به دنبال بدست آوردن یک وجهه سیاسی بین المللی است تا بتواند در شورای امنیت حق وتو بگیرد و در دنیا خود را نشان دهد که این موضوع می تواند برای دیگرکشورها بحران زا باشد. اما نگاه آلمان به ما بسیار روشن است. لذا به دلیل مسائل داخلی در آلمان، وزارت خارجه ما باید کاری فراتر از دیگرکشورها را درباره آلمان انجام دهد.»
bato-adv
مجله خواندنی ها
مجله فرارو