چرایی سفر "شی جین پینگ" به ایران

فرارو- یک استاد دانشگاه با اشاره به سفر رئیس جمهور چین به ایران گفت: «به نظر می رسد از آنجا که اکنون نرخ رشد اقتصادی چین نوسان داشته و تک رقمی شده است آنها نگران از دست دادن بازار ایران هستند و مهم ترین هدف سفر رئیس جمهور چین به ایران مسائل اقتصادی است.»

قرار است رئیس جمهور چین را در جریان سفر به ایران هیئتی عالیرتبه از مقامات این کشور از جمله وزیران خارجه، بازرگانی، گمرک، اقتصاد و رئیس سازمان انرژی اتمی همراهی کنند. همچنین گفته شده سند مشترک جامع راهبردی ایران و چین در سفر آتی رئیس جمهور چین به تهران امضا خواهد شد. ژی جین‌پینگ در نخستین سفر خاورمیانه ای خود روز گذشته به عربستان رفته و در ادامه راهی مصر می شود. وی شنبه سوم بهمن ماه به ایران سفر خواهد کرد. هدف سفر رئیس جمهور چین از سفر به ایران چیست؟

دکتر علی بیگدلی استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با فرارو گفت: «آنطور که در خبرها آمده رئیس جمهور چین قرار است بعد از سفر به عربستان به ایران سفر کند که این نشان می دهد چین به دنبال آن است که خود را هم به ایران و هم به عربستان نزدیک کند.»

وی ادامه داد: «اگرچه گفته می شود یکی از دلایل سفر رئیس جمهور چین به این دو کشور بحث میانجیگری میان آنها است و این موضوع می تواند درست هم باشد اما با توجه حجم اختلافات میان ایران و عربستان که هم وسیع و هم عمیق است من تصور نمی کنم با این گونه میانجیگری ها و وساطت ها موضوع حل و فصل شود.»

این کارشناس مسائل بین الملل اظهار کرد: «عربستان با استقبال شایانی که از رئیس جمهور چین به عمل آورد که در نوع خود بی نظیر بود در واقع به آمریکا دهن کجی کرد، چراکه چندی پیش عربستان استقبال ساده ای از اوباما به عمل آورد.»

وی ادامه داد: «عربستان در حال فاصله گیری از آمریکا است و اوباما نیز چندی پیش گفته بود باید توجه خود را بیشتر به شرق دور متمرکز کنیم اگرچه این به معنای ترک خاورمیانه نیست. وی همچنین گفته بود کشورهای عرب نباید تمام مشکلات خود را به گردن ایران بیاندازند بلکه بخشی از مشکلات ناشی از ساختار داخلی خود این کشورها است.»

بیگدلی با بیان اینکه مهم ترین هدف سفر رئیس جمهور چین به ایران مربوط به اهداف اقتصادی است گفت: «در زمان تحریم ما بیشترین حجم مبادله اقتصادی با چین را داشتیم؛ اما اکنون در فضای پسابرجام که اروپایی ها قصد حضو در اقتصاد ایران را دارند، چینی ها احساس می کنند که نباید از اروپا عقب افتاده و جایگاه خود را در اقتصاد ایران از دست بدهند.»

وی ادامه داد: «ما حتی شاهد بودیم آقای صالحی عنوان کردند قرار است در این سفر درباره عقد قرارداد ساخت چند نیروگاه هسته ای با چین مذاکره  شود.»

وی افزود: «لذا به نظر می رسد از آنجا که اکنون نرخ رشد اقتصادی چین نوسان داشته و تک رقمی شده است آنها نگران از دست دادن بازار ایران هستند و مهم ترین هدف سفر رئیس جمهور چین به ایران مسائل اقتصادی است.»

بیگدلی در پاسخ به این سوال که ایران چگونه می تواند در سیاست خارجی خود نوعی تعادل ایجاد کند به نحوی که به سمت غرب و شرق متمایل نشود، گفت: «در علم سیاست این بحث وجود دارد که کشورهایی موفق هستند که بتوانند حوزه های نفوذ خود را گسترده تر کنند.»

وی با بیان اینکه خرید هواپیما یکی از سیاست های درست بود که باید ادامه یابد گفت: «ما باید بعد از برجام تغییرات اساسی در سیاست خارجی خود بدهیم چراکه اکنون اساسا مردم ایران نسبت به کالاهای چینی حساسیت پیدا کرده اند در حالی که می توان مبادلات خود را با اروپایی ها که اتفاقا تمایل بالایی برای حضور در بازار ایران دارند افزایش داد.»

بیگدلی در پاسخ به این سوال که آیا امضای سند مشترک جامع راهبردی میان ایران و چین که قرار است در سفر رئیس جمهور چین به تهران صورت گیرد به معنای نزدیک شدن بیشتر ایران و چین نیست؟، گفت: «خیر؛ به این معنا نیست. چین اگرچه در جریان برجام از ما حمایت کرد اما آنها به همراه روسیه چهار قطعنامه به زیان ایران را نیز امضا کردند.»

وی ادامه داد: «ایران مطمئنا تعادل در سیاست خارجی خود را بوجود خواهد آورد و با افزایش رابطه با اروپا، چین دیگر فضای همیشگی در ایران را نخواهد داشت.»

وی افزود: «از نظر تکنولوژی اروپایی ها خیلی پیشرفته تر از چین هستند و در حالی که اکنون مدت ها است صنایع و زیرساخت های نفت و گاز ما تغییری نکرده و هزینه تولید ما بسیار بالا است این موضوع تنها به دست اروپایی ها قابل تغییر است.»