کری: ممکن است سوریه مثل عراق شود

وزیر خارجه آمریکا تاکید کرد که هیچ کسی خواهان «از بین رفتن و نابودی» نهادهای دولتی در سوریه شبیه به آنچه در عراق دوره صدام انجام شد، نیست و به همین دلیل «اگر شما نمی‌خواهید دولت شکسته شود، نمی‌توان خواستار ترک فوری قدرت توسط اسد شد».

به گزارش فارس، جان کری در یک مصاحبه مفصل به موضوعاتی از قبیل مذاکرات هسته‌ای ایران، بحران سوریه و مذاکرات سازش پرداخت.

وزیر خارجه آمریکا در مصاحبه با «نیویورکر» با اشاره به لزوم ازسرگیری مذاکرات بین اسرائیل و تشکیلات خودگردان علی رغم مخالفت‌ها در میان هر دو طرف گفت: «من احساساتی که در پشت این(مخالفت‌ها) هست را می‌فهمم».

کری با اشاره به مشکلات موجود در مذاکرات سازش گفت: «اگر این موضوعات ساده بود مدت‌ها قبل حل می‎‌شد. البته من همچنان اعتقاد دارم که راه رو به جلو و راه‌حل وجود دارد که این هم برای اسرائیل و هم فلسطینیان و همچنین منطقه خوب خواهد بود».

او با هشدار درباره شکست مذاکرات سازش هم تصریح کرد: «هیچ کسی نمی‌داند چه پیش می‌آید. راه جایگزین(به جای مذاکرات) آن است که شما بنشینید و امور و مسائل بد شود. حزب‌الله بیشتری و حملات راکتی بیشتری وجود خواهد داشت و همه اینها به یک جهت هدف گرفته خواهند شد».

کری خطاب به تل‌آویو افزود: «در آن موقع چه خواهد شد؟ شما یک قلعه نظامی بزرگ خواهید بود؟ خوب منظور من این است که این راهی برای زندگی نیست. از نظر من این یک موضوع بسیار هوشمندانه‌تر و استراتژیک‌تر خواهد بود که شما یک تئوری درباره نحوه حفظ دولت یهودی داشته باشید و اینکه چطور آن یک دموکراسی و گهواره‌ای برای جهان باشد جایی که همگان وقتی اسرائیل درست شد، رویای آن را داشتند».

کری در پاسخ به خبرنگار آمریکایی که پرسید آیا او تصور آن را دارد که دولت اسرائیل به پایان می‌رسد، گفت: «نه من اعتقاد ندارم که این موضوع حادث می‌شود. موضوعی که وجود دارد این سوال است. آیا دموکراسی خواهد بود؟ آیا دولت یهودی خواهد بود؟ یا اینکه یک دولت واحد با دو سیستم خواهد بود که در آن رفتار سفت و سختی با فلسطینیان خواهد شد؟ چون اگر به آنها اجازه رای بدهید این به معنای حذف دولت یهودی خواهد بود؟»

او ادامه داد: «من نمی‌دانم. من جواب این سوالات را ندارم اما مشکل اینجا است که آنها(فلسطینیان و اسرائیلی‌ها) هم جواب آنها را ندارند و همینطور آنهایی که فرض بر آن است که جواب آنها را داشته باشند، ‌پاسخی ندارند. پاسخ آن نیست که در کرانه باختری به ساخت و ساز ادامه داده و منازل آنهایی که شما می‌خواهید با آنها صلح کنید را خراب کنید و وانمود کنید که این راه‌حل است».

وزیر خارجه کنونی آمریکا و زمانی که سناتور بود بنا به خواست اوباما در سال 2010 چندین دیدار با رئیس‌جمهور سوریه داشت.

این روزنامه نوشت: «دولت(آمریکا) از کری خواسته بود که ببیند چه نوع توافقی بین اسرائیل و سوریه می‌توان ایجاد کرد. اسد ابراز نگرانی کرده بود که انزوای اقتصادی سوریه و بیکاری فلج کننده آن، در حال ایجاد زخم بزرگی  بوده و اینکه رژیم او شاید با یک شورش به رهبری بنیادگرایان ساقط شود. ولید المعلم به یکی از مشاوران کری گفت که "اگر ما در باز کردن و توفیق اقتصادمان موفق نشویم، شما شاید به اینجا بیایید و 10 سال بعد با ملا اسد دیدار کنید».

در ادامه این مطلب هم آمده است: «اسد به کری گفت که به منظور صلح با اسرائیل او باید بلندی‌های جولان را داشته باشد سرزمینی که سوریه در جنگ 1967 آن را از دست داد. کری در جواب گفت برای اینکه این موضوع درنظر گرفته شود،‌سوریه باید مسیر ترانزیت و تسلیحات از راه سوریه به حزب الله لبنان و حماس در غزه را متوقف کند».

جان کری در این باره به «نیویورکر» گفت: «ما اساسا یک پیغام قوی به او دادیم که "شما بهتر است این را متوقف کنید". البته من با او در تعامل بودم چونکه او می‌خواست درباره یک موضوع دیگر- رابطه با اسرائیل در آینده- صحبت کند. فکر نمی‌کنم تاکنون در این باره علنا صحبت کرده باشم و مدرک این موضوع، نامه‌ای است که من همچنان دارم نامه‌ای که او نوشته و امضا کرد و پیشنهاد ساختاری را داد که بر اساس آن او آماده به رسمیت شناختن اسرائیل، داشتن سفارت،‌صلح با اسرائیل، ‌توافق بر سر جولان و غیره بود».

به ادعای کری، این موضوع در یکی از سفرهای بنیامین نتانیاهو به واشنگتن مورد بحث قرار گرفت اما نخست‌وزیر اسرائیل در کاخ سفید گفت که او نمی‌تواند چنین کاری را بکند.

به گفته کری در یکی از مراسم‌های شام او با بشار اسد در دمشق، رئیس‌جمهور سوریه درباره رشد بنیادگرایی در جامعه این کشور هشدار داده و گفته بود که مادر او دیگر نمی‌تواند با دامن به مسجد محلی برود.

وزیر خارجه آمریکا به نقل از رئیس‌جمهور سوریه همچنین گفت: «ما خواهان آن هستیم که کشوری سکولار باشیم و نمی‌خواهیم غرق(یک جامعه ضد سکولار) شویم».

کری درباره رئیس‌جمهور سوریه تصریح کرد که او «اشتباهات بسیار بزرگی کرد و من فکر می‌کنم این اشتباهات سلب کننده و نفی کننده صلاحیت او بودند».

او در بخش دیگری از این مصاحبه مفصل درباره آینده مذاکرات برای حل بحران سوریه گفت: «معتقدم که هنوز هم می‌توان سوریه را یکپارچه کرد اما این آخرین نشانه‌گیری و تلاش است. فکر می‌کنم اگر شما نتوانید این کار را بکنید، سوریه شاید به مناطق محصور شده تبدیل و تکه تکه شود چیزی مثل عراق و من منظورم این است که اتفاقات زیادی می‌تواند بیافتد. امروز، این جنگ‌های سی ساله(مذهبی در اروپا) نیست اما اگر با فرایند صلح یا با یک راه حلی مانع تشدید آن نشویم، می‌تواند تبدیل به یک نوع جنگ سی ساله بشود چون می‌تواند به یک آتش تما عیار سنی-شیعه بدل شود».

در بخشی از گزارش «نیویورکر» به گفتگوهای پرتنش بین وزیر خارجه آمریکا و همتای ایرانی او در مذاکرات «لوزان» به ویژه بر سر تاسیسات فردو یادآوری شده است.

در این بخش آمده است: «کری (از ظریف) پرسید "چرا شما اینقدر (به فردو) اهمیت می‌دهید؟ شما تاسیساتی در جاهای دیگر دارید"».

به گفته این پایگاه آمریکایی،‌ وزیر خارجه ایران در پاسخ گفت که دلیل اهمیت به فردو مقاوم بودن آن در برابر حملات احتمالی آمریکا و اسرائیل است اما با این جواب کری مواجه شد: «نمی‌خواهم خام و نپخته باشم اما این(فردو) شما را نجات نخواهد داد».

نیویورکر نوشت: «آمریکایی‌های حاضر در میز مذاکره می‌دانستند که کری منظورش بمب سنگرشکن سی هزار پوندی بوده که قادر به تخریب تاسیساتی چون فردو است».

کری درباره مذاکرات سوریه با روسیه و اتهام‌زنی‌های متقابل مقامات مسکو، تهران و ریاض در مذاکرات وین گفت: «من همیشه اینها را می‌شنوم. من از لاوروف می‌شنوم. ما به نحو حرفه‌ای کار می‌کنیم و با روشی مثبت به موضوعات نگاه می‌کنیم اما او به من اجازه نمی‌دهد که لیبی یا مصر یا عراق و "انقلاب‌های رنگی" را فراموش کنم. من با این موضوعات سر و کله می‌زنم اما این موضوعات مهم است چون اگر شما در تلاش برای کار با روسیه هستید باید موضوعات را تا حدودی بفهمید».

او با اذعان به اینکه ایران و روسیه به راحتی رئیس‌جمهور سوریه را کنار نگذاشته و رها نمی‌کنند، گفت: «ما در تلاش برای شکستن یک بن بست دیوانه‌کننده هستیم».

وزیر خارجه آمریکا تاکید کرد که هیچ کسی خواهان «از بین رفتن و نابودی» نهادهای دولتی در سوریه شبیه به آنچه در عراق دوره صدام انجام شد، نیست و به همین دلیل «اگر شما نمی‌خواهید دولت شکسته شود، نمی‌توانید خواستار ترک فوری قدرت توسط اسد شد».

او با تاکید بر مواضع ایران و روسیه در سوریه هم گفت: «آیا آنها تنها در حال تقویت (اسد) برای همیشه هستند یا آنجا هستند تا به تلاش برای مهندسی چیزی که در حال اتفاق است،‌ کمک می‌کنند؟ من در تلاش برای به ازمون و تست گذاشتن این موضوع هستم».