واشنگتن راضی، تهران به دنبال کسب رضایت

فرارو- یک طرف راضی و طرف دیگر به دنبا کسب رضایت. این نتیجه یک روز مذاکره وزرای خارجه ایران و آمریکا در ژنو است.

به گزارش فرارو، مذاکرات دوجانبه محمد جواد ظریف و جان کری، وزرای خارجه ایران و آمریکا در هتل اینترکنتیننتال، شهر ژنو سوئیس در حالی به پایان رسید که وزیر خارجه آمریکا این دور از مذاکرات را خوب و سازنده توصیف کرد.

جان کری در پایان این دور از مذاکرات بدون آنکه بخواهد توضیح بیشتری به خبرنگاران دهد در پاسخی کوتاه و مختصر به این پرسش که مذاکرات با هیات ایرانی چگونه بود گفت: «مذاکرات بسیار خوب ومثبت بود.»

یک مقام ارشد وزارت امور خارجه آمریکا هم پس از برگزاری این دیدار در ژنو در ارزیابی مشابه وزیر خارجه آمریکا اعلام کرد که «وزرای امور خارجه آمریکا و هیأت‌های مذاکره‌کننده‌شان، روز شنبه رایزنی‌هایی جامع و اساسی درباره تمام مسائل داشتند.»

پیش از این آن نیز یک مقام ارشد در وزارت خارجه آمریکا هم از بروز پیشرفت در مذاکرات البته نه در «ژنو» بلکه در «وین» جایی که کارشناسان و معاونان در حال نگارش پیش نویس برنامه جامع اقدام مشترک هستند، خبر داده بود.

به گزارش رویترز این مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا در گفتگو با خبرنگاران همراه کری در سفر به ژنو تاکید کرد: «ما واقعا اعتقاد داریم که می‌توانیم تا 30 ژوئن [9 تیر] مذاکرات را به سرانجام برسانیم بدون آنکه نیاز به تمدید باشد.»

هیات مذاکرات کننده ایالات متحده آمریکا در حالی ارزیابی مثبتی از مذاکرات وین و ژنو داشت که برخلاف آنها هیات ایرانی همچنان بر پا برجا ماندن اختلافات با وجود پنج دور مذاکرات به منظور تدوین پیش نویس برنامه جامع اقدام مشترک و همچنین یک دور مذاکره دوجانبه وزرای خارجه ایران و آمریکا تاکید می کردند.

در همین حال عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران پس از دیدار کری و ظریف گفت که برخی اختلافات هنوز باقی است. محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران هم با بیان اینکه اختلافات متعددی در مذاکرات هسته‌ای باقی است، گفت: تصمیم گرفتیم سه چهار هفته آینده تمام وقت کار کنیم تا ببینیم آیا امکان رسیدن به توافق وجود خواهد داشت یا نه.

ظریف درباره موارد اختلافی نیز گفت: این موضوعات به طور عمده همان اختلافاتی است که در بحث های‌ عمومی مطرح است.

تا پیش از این، از ظرفیت غنی‌سازی و سانتریفیوژهای فعال ایران پس از توافق جامع، رآکتور آب سنگین اراک، تاسیسات فردو و نطنز، نظام بازرسی از تاسیسات هسته‌ای ایران، تحقیق و توسعه و... به‌عنوان مهم‌ترین موضوعات مورد اختلاف ایران و گروه 1+5 یاد می‌شد.

اما پس از تفاهم لوزان آنچه روند تدوین پیش‌نویس برجام را کند کرد، سرنوشت تحریم‌های ایران و همچنین بازرسی‌های سرزده از تاسیسات هسته‌ای و نظامی ایران و همچنین دسترسی به دانشمندان هسته ای پس از توافق جامع در چارچوب پروتکل اجرایی بود.

در موضوع تحریم‌ها از یک سو آمریکا بر تعلیق و لغو دوره‌ای تحریم‌های ایران تاکید دارد و از سوی دیگر جمهوری اسلامی خواستار لغو تمام تحریم‌ها از فردای توافق است.

در موضوع بازرسی از مراکز نظامی و دسترسی به دانشمندان هسته ای، در چارچوب پروتکل الحاقی هم جمهوری اسلامی ایران تاکید دارد به هیچ‌وجه حاضر به دادن چنین اجازه‌ای به بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیست. امری که اکنون به مهمترین مانع در رسیدن به توافق جامع تبدیل شده است.

در همین حال دیروز و پیش از آغاز مذاکره دوجانبه ظریف و کری، عباس عراقچی با تاکید بر اینکه «درباره نحوه اجرای پروتکل الحاقی اختلاف داریم» گفته بود: نشست دوجانبه ژنو گفتگویی است درباره موضوعات محتوایی و مسایلی که هنوز برای آن راه‌حلی پیدا نشده است.

بر این اساس با وجود آنکه هیات های مذاکره کننده ایران و گروه 1+5 در سطح کارشناسان و معاونان وزرای خارجه به گفته هیات ایرانی تاکنون نزدیک به 20 صفحه از پیش نویس برنامه جامع اقدام مشترک را تدوین کرده اند، هنوز نتوانسته اند درباره اصلی ترین موضوعات مورد اختلاف به خصوص تعیین سرنوشت تحریم های ایران پس از توافق جامع و همچنین اجرای پروتکل الحاقی بر اساس آنچه آژانس بین المللی انرژی اتمی خواستار اجرای آن است و نه بر اساس آنچه که ایران در پی آن است به راه حلی برسند.

مانع تحریم‎ها در حال کنار رفتن

هر چند اگر چه ممکن است برای اختلاف در لغو یا تعلیق تحریم‌ها دو طرف در ادامه بتوانند به راه‌حلی دست پیدا کنند اما برای بازدید از مراکز نظامی ایران و همچنین دسترسی آژانس به دانشمندان هسته ای پس از توافق جامع با توجه به موضع قاطعنامه جمهوری اسلامی، هیچ چشم‌اندازی برای رسیدن به یک نقطه مشترک وجود ندارد.

دستیابی گروه 1+5 درباره چگونگی احیای تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران در صورت نقض توافق جامع هسته ای از جمله نشانه هایی است که حکایت از آن دارد ایران و 1+5 بتوانند به توافقی درباره لغو تحریم های سازمان ملل برسند.

لغو تحریم های شورای امنیت سازمان ملل متحد، یکی از مهمترین خواسته ای جمهوری اسلامی ایران برای رسیدن به توافق جامه و نهایی است.

از ابتدای دور تازه مذاکرات هسته ای، هیات مذاکره کننده هسته ای ایران، هدف گذاری خود را بر خروج پرونده هسته ای ایران از شورای امنیت سازمان ملل و فصل هفتم منشور ملل متحد گذاشته بود.

در همین راستا، اسفند ماه سال گذشته، محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران اعلام کرد که خواسته ایران ارسال توافق جامع به شورای امنیت و صدور قطعنامه ای در این شورا برای خارج کردن ایران از فصل هفتم منشور ملل متحد است.

این درحالی است که تا پیش از این پاسخ شایسته ای به این درخواست ایران از سوی کشورهای عضو گروه 1+5 دریافت نشد چرا که به گفته مقامات آمریکا در صورت صدور چنین قطعنامه ای و لغو تحریم های شورای امنیت، ساختار تحریم های ایران فرو خواهد ریخت و بنا کردن این ساختار دیگر کار آسانی نخواهد بود چرا که معلوم نیست در آینده، 5 عضو دارای حق وتوی شورای امنیت سازمان به خصوص روسیه و چین چه واکنشی به رای گیری مجدد درباره اعمال تحریم های ایران نشان خواهند داد.

با این حال با پافشاری هیات مذاکره کننده هسته ای ایران این خواسته در تفاهم لوزان گنجانده شد.

کشورهای عضو گروه 1+5 هم در راستای عمل به این تعهد خود در چارچوب تفاهم لوزان و در راستای پاسخ به خواسته ایران گفت و گوهایی را آغاز کردند که در نهایت امروز رویترز اعلام کرد که اعضای این گروه در خصوص شیوه احیای تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران در صورت نقض توافق جامع هسته‌ای به توافق رسیدند.

مقامات غربی به رویترز اعلام کردند، بعنوان بخشی از توافق جدید در خصوص بازگشت سریع تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران، هرگونه نقض احتمالی مفاد توافق نهایی توسط ایران توسط پنل حل اختلاف که احتمالاً شامل اعضای 1+5 و ایران می‌شود، پیگیری و ارزیابی می‌شود و در نهایت یک ایده غیرالزام آور مطرح می‌شود.

بر این اساس هنوز معلوم نیست که احیا تحریم های ایران در شورای امنیت با رای گیری در شورای امنیت خواهد بود یا بدون رای گیری که اگر با رای گیری باشد این می تواند یک موفقیت برای هیات مذاکره کننده ایران محسوب شود.

«ژرار آرو» سفیر فرانسه در آمریکا هفته گذشته در واشنگتن اعلام کرده بود که طبق ایده فرانسه، تحریم‌ها علیه ایران در شرایط عدم همکاری تهران به صورت خودکار قابل ابقا است که این مسئله از تهدید به وتو برخی کشورها جلوگیری‌ می‌کند.

طبق ایده‌ای که آرور به آن اشاره کرد و تاکنون توسط شش کشور تصویب نشده بود، روسیه یا چین می‌توانستند خواستار رأی‌گیری شورای امنیت در خصوص عدم تحمیل مجدد تحریم‌ها علیه ایران شوند.

بر این اساس تفاهم جدید در خصوص احیای سریع تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران، کشورهای 1+5 را به توافق احتمالی هسته‌ای با ایران نزدیک‌تر کرده است. هر چند دسترسی به تأسیسات نظامی و دانشمندان ایران همچنان مانعی در رسیدن به چنین توافق است.