تاکتیک‌های ظریف

محمد علی سبحانی، مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت‌خارجه در روزنامه شرق نوشت:

تناقض در رفتار و گفتار منتقدان دکتر ظریف، به‌عنوان نماینده ارشد کشورمان در حوزه سیاست خارجی، این نگرانی را پدید می‌آورد که ابعاد ملی پرونده هسته‌ای، هنوز هم ‌آنگونه که باید مدنظر این افراد قرار ندارد. استقبال آنان از موضع اخیر وزیر امور خارجه در اجلاس داووس اگرچه باید به‌فال‌نیک گرفته شود اما فراموش نشود تلاش و تفاهم برای به‌‌نتیجه‌رسیدن مذاکرات، در تمام مقاطع در سطح ملی و توسط همه نیروهای کشور باید دنبال شود. تیم مذاکره‌کننده در ١٧ماه گذشته تلاش کرده با اجماع ملی و تفاهم حاصل از آن، با پشتوانه گسترده وارد مذاکرات شود و گام‌های مثبتی درجهت حل پرونده بردارد. عموم مردم نیز، چه در ایام انتخابات و چه پس از آن نشان داده‌اند حامی مذاکرات جدی و حل سوءتفاهم در عین پایبندی به حقوق قانونی ایران هستند. در موضوع سیاست خارجی، کمتر پرونده‌ای این میزان اجماع و حمایت به خود دیده است. با این حال، مسایلی نظیر اقدام تضعیف‌کننده پس از توافق ژنو که با عنوان «دلواپسی» دنبال شد، با منافع ملی همخوانی نداشت.

ماجرای اخیر و اعتراضات غیرمنصفانه نسبت به دیدار ظریف و کری در سوئیس نیز از همان جنس است. این یک رفتار طبیعی در دیپلماسی است که تاکتیک‌ها و حتی نمایش آن، همواره به یک‌شکل نباشد. راه‌رفتن در یک‌خیابان یا گفت‌وگو پشت ‌یک‌میز، شکل دیپلماسی است و متن آن، تاکید بر حقوق قانونی و راهکارهای تفاهم است و وزیرخارجه ایران به‌خوبی در جای خود از این شیوه‌های دیپلماتیک استفاده می‌کند.

 موقعیت‌های اینچنین، هم روی افکار‌عمومی جهانی و هم تفکرات مختلف در ایالات‌متحده تاثیر‌گذار است. مردم می‌دانند پس از انتخابات میان‌دوره‌ای اخیر در آمریکا و تغییر در ترکیب کنگره و سنا، مذاکرات با دشواری‌هایی مواجه شد. افراد و چهره‌هایی که از موضع اخیر دکتر ظریف در پاسخ به تهدیدات کنگره و سنا استقبال کرده‌اند بدانند او بر اساس مقتضیات زمانی و مکانی، شیوه رسانه‌ای را انتخاب کرده است وگرنه موضع ایران، در چند دوره اخیر مذاکرات به‌همین صراحت و به‌صورت مستقیم به تیم مذاکره‌کننده و وزیر خارجه ایالات‌متحده اعلام شده است. اینکه اگر تصمیمی به امضای نمایندگان دولت ایالات‌متحده رسیده، رییس‌جمهور این کشور ملزم به توجیه دلایل آن در نهادهای تصمیم‌گیر این کشور است. دولت اوباما و تیم مذاکره‌کننده این کشور، با اراده جدی وارد مذاکرات شده و دنبال به‌نتیجه‌رسیدن آن هستند اما باید متوجه تشدید «تخریب» فرآیند مذاکره بوده و همه طرف‌ها با سرعت‌بخشیدن، فرآیند پرزحمت و پیچیده طی‌شده را به توافق جامع بدل کنند.