چرا این پوستر فیلم گوزن‌ها معروف شد؟

پوستر فیلم «گوزن‌ها» یکی از معروف‌ترین پوسترهای طراحی‌شده برای سینمای ایران است. اثری که «مرتضی ممیز» آن را برای یکی از بحث‌برانگیزترین و محبوب‌ترین فیلم‌های «مسعود کیمیایی» طراحی کرد.

به گزارش ایسنا، پنجم آذرماه سال‌روز درگذشت مرتضی ممیز، طراح و گرافیست معاصر است. بسیاری از طراحان پوستر سینمای ایران در صحبت‌های‌شان درباره‌ی این هنر همواره به پوسترهایی که ممیز برای فیلم‌های سینمایی طراحی کرد، اشاره می‌کنند.

ممیز در طول سال‌ها فعالیت هنری‌اش، پوسترهای زیادی را برای فیلم‌های سینمایی طراحی کرد. یکی از این پوسترها مربوط به فیلم معروف مسعود کیمیایی، یعنی «گوزن‌ها» است که در سال 1353 ساخته شد و از آن به‌عنوانی یکی از بحث‌برانگیزترین و برترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران یاد می‌شود.

بهزاد غریب‌پور، طراح پوستر و گرافیست، درباره‌ی این پوستر به خبرنگار ایسنا گفت: موضوع سینما خیلی به رونق حوزه‌ی طراحی پوستر کمک کرد. من همیشه از پوستر فیلم «گوزن‌ها» که مرتضی ممیز آن را طراحی کرد، به‌عنوان یکی از بهترین کارهایی که در این زمینه دیده‌ام، یاد می‌کنم. در این پوستر تمام عناصر، لوگو و طراحی کاملا فکرشده و دقیق است.

او افزود: طراحی فونت این پوستر بسیار فوق‌العاده و نسبت به زمان طراحی‌اش مدرن و زیباست. چینشی که ممیز در طراحی پوستر انجام داده، حاوی محتوای فیلم است و مخاطب را به راضی می‌کند.

ابراهیم حقیقی، گرافیست و از همراهان و دوستان نزدیک ممیز، پوستر «گوزن‌ها» را بهترین پوستر ممیز نمی‌داند و معتقد است که این هنرمند کارهای بهتر و ارزشمندتری در این حوزه انجام داده است.

این طراح پیشکسوت در این‌باره گفت: مرحوم ممیز پوسترهای خوبی برای فیلم‌های «طبیعت بی‌جان»، «یک اتفاق ساده»، «مغول‌ها» و «غریبه و مه» طراحی کرده است.

حقیقی همچنین درباره‌ی ویژگی‌های کار ممیز در طراحی پوستر برای فیلم، اظهار کرد: به‌جز تصویرهایی که ممیز برای پوسترهایش در نظر می‌گرفت که مدرن و تازه بودند، آنچه کارهای او را از دیگران متمایز می‌کرد، توجه به «نام‌نوشته»‌ای بود که در پوستر به کار می‌رفت. ممیز به نام‌نوشته‌ی فیلم اهمیت زیادی می‌داد و نسبت به آن حساس بود.

بهزاد خورشیدی، طراح پوستر، نیز درباره‌ی فعالیت ممیز در سینما، گفت: مرتضی ممیز بزرگ‌ترین و مهم‌ترین گرافیست مدرن در تاریخ طراحی پوستر برای سینمای ایران است. پوستر «گوزن‌ها» یکی از بهترین و زیباترین آثار این هنرمند است.

وی ادامه داد: ممیز با سفر به لهستان و دیدن آثار «رومن سیسلوویچ» (هنرمند لهستانی) هنر خود را متحول کرد. در آن دوره، در لهستان به طراحان گفته شده بود که ابزار تبلیغاتی نباید صرفا تجاری باشند. به همین دلیل، این کشور در عرصه‌ی طراحی پوستر سرآمد بود و مورد الگوبرداری قرار می‌گرفت.

او افزود: پوستر فیلم «گوزن‌ها» در عین سادگی به‌شدت بر مخاطب تأثیر می‌گذارد. ممیز در آن دوره با استفاده از تصویر صورت دو کاراکتر فیلم و با ابزار دستی کلیشه، پوستری طراحی کرد که روح داشت و خلاقیت در آن موج می‌زند. حالا که طراحان از ابزارهای کامپیوتری برای طراحی پوستر استفاده می‌کنند و عکس صرف می‌گذارند، این روح از بین رفته است.

این طراح همچنین اظهار کرد: من برای فیلم «اعتراض» مسعود کیمیایی پوستری طراحی کردم که الهام‌گرفته از کارهای استاد ممیز بود. خود کیمیایی از من خواسته بود پوستری طراحی کنم که به طرح‌های فیلم‌های گذشته‌اش نزدیک‌تر باشد. این پوستر در دوسالانه گرافیک ایران یکی از برگزیده‌ها بود. خود استاد ممیز به من گفت با این‌که از کارهای من الهام گرفته‌ای، اما کار خودت را انجام داده‌ای و این، دلیل انتخاب شدن اثرت بود.

فیلم‌های «ستارخان» و «کمال‌الملک» نیز از آثاری هستند که ممیز برای آن‌ها پوستر طراحی کرد.

مرتضی ممیز (۴ شهریور ۱۳۱۵- ۵ آذر ۱۳۸۴) طراح گرافیک، تصویرگر و استاد دانشگاه بود. او را پدر گرافیک در ایران می‌دانند. این هنرمند براثر بیماری سرطان درگذشت و پیکرش در باغبان‌کلا (محلی واقع در کردان کرج) به خاک سپرده شد.