آب سه سد تهران در آستانه شوری

سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌ معدنی کشور در پی بازدید کارشناسان سازمان از سدهای لتیان، ماملو، لار و کرج در غرب و شرق تهران اعلام کرد: آب موجود در مخازن سدهای کرج، لتیان، ماملو به طور نسبی حدود 10 متر از حد داغی آب پایین‌تر است و حجم مخزن آب، نسبتا مناسب برآورد می‌شود که ممکن است کاهش سطح تراز مخازن سدها بر روی کیفیت آب تاثیرگذار باشد.

به گزارش ایسنا، کارشناسان سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌ معدنی کشور، طی روزهای 26 و 27 شهریور از سدهای کرج، لتیان، لار و ماملو در شرق و غرب تهران و همچنین رودخانه‌های منتهی به آنها بازدید داشتند.

مشاهدات میدانی و مطالعات علمی از سدهای تهران حاکی از این است که دِبی ورودی و خروجی سد کرج در رودخانه کرج به طورنسبی مناسب است و به دلیل وضعیت زمین‌شناسی سد کرج در حوضه بالادست و سازند توف، کیفیت آب سد و رودخانه کرج طبق بررسی‌ها و نمونه‌های برداشت شده مناسب به نظر می‌رسد و افت کیفیت محسوسی در آب کرج مشاهده نمی‌شود.

این گزارش می‌افزاید، دِبی ورودی به سد لتیان از رودخانه جاجرود نیز معادل صفر برآورد شده است، زیرا آب رودخانه قبل از مخزن سد کاملا خشک شده و آبی وارد مخزن نمی‌شود و دِبی خروجی سد لتیان به طور نسبی پایین است.

در همین حال دِبی ورودی به سد لار با توجه به خشک بودن رودخانه لار عددی معادل صفر است و آب کمی نیز از خروجی از سد لار به رودخانه لار دیده می‌شود.

از سویی مخزن سد لار طبق معمول همیشه کم آب است که دلیل آن به خاطر نوع و موقعیت خاص زمین‌شناسی سد و رودخانه لار است که آب چندانی در مخزن سد جمع نمی‌شود و بیشتر آب از خلل و خرج پشت سد به هدر می‌رود.

گفتنی‌ است، سطح آب سد لار نسبت به حداکثر داغی آب در گذشته بین 15 تا 20 متر تغییر کرده است.

این گزارش می‌افزاید، دبی ورودی آب رودخانه جاجرود به سد ماملو ناچیز است در حالیکه خروجی سد ماملو صفر است. به طور نسبی آب موجود در مخازن سدهای کرج، لتیان، ماملو بین 10 تا 15 متر از حد داغی آب پایین‌تر است.

در تحلیل این موضوع می‌توان یادآور شد، علاوه بر اینکه کاهش نزولات جوی تاثیر گسترده‌ای بر بحران آب فعلی داشته، الگوی مصرف جامعه هم بر این روند تاثیر بسزایی داشته است. می‌توان گفت کاهش نزولات جوی و الگوی نامناسب مصرف بیشترین اثر را بر این موضوع داشته‌اند. البته افرایش جمعیت تهران و توسعه شهری نیز بدون تاثیر نخواهد بود.

بر اساس آمار و استانداردهای جهانی مصرف سرانه در فرد 150 لیتر در هر روز است که متاسفانه در ایران با ارقام بسیار بالاتری مواجه می‌شویم. بر همین اساس بطور نسبی آب موجود در مخازن سدهای کرج، لتیان، ماملو حدود 10 متر از حد داغی آب پایین‌تر است و حجم مخزن آب نسبتا مناسب برآورد می‌شود.

این در حالی است که حفر چاه و برداشت از ذخایر آب زیرزمینی باعث کاهش سطح مخزن آب و در نهایت فرونشست بیشتر می‌شود.

بر اساس تحلیل‌ها، ممکن است کاهش سطح تراز مخازن سدها بر روی کیفیت آب تاثیرگذار باشد. بدین معنی که تبخیر و کاهش ورودی آب رودخانه به سد باعث افزایش املاح موجود در آب می‌شود و کیفیت آب به نسبت کاهش می‌یابد.

شایان ذکر است، موقعیت زمین‌شناسی حوضه بالادست سد نیز به کیفیت آب پشت مخازن بسیار تاثیرگذار است.

از سویی حد آستانه برای شوری آب 500 میلی‌گرم بر لیتر است که بر اساس مطالعات و اندازه‌گیری‌های انجام شده از سوی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور آب‌ سدهای مورد نظر به جز سد لار در این حدود است بنابراین بر اساس مطالعات انجام شده و بررسی‌های میدانی مشکلی از نظر افزایش املاح در نمونه‌های برداشت شده مشاهده نشد و برای اعلام وجود آلودگی احتمالی در آب، آنالیز نمونه‌های نمونه‌های برداشت شده ضروری است.