سوریه خطرناک‌ترین جای دنیا برای خبرنگاران

پس از آن‌ که شبه‌‌نظامیان داعش در سوریه در سال ۲۰۱۲ جیمز فولی را ربودند و اخیرا به قتل رساندند، توجه‌ها به خطرات گزارش کردن از سوریه جلب شد.

بنا به گفته کمیته حمایت از روزنامه‌نگاران که در نیویورک مستقر است، سوریه بیش از دو سال است که خطرناک‌ترین جای دنیا برای خبرنگاران است.

این کمیته می‌گوید از سال ۲۰۱۱ که درگیری‌ها در سوریه آغاز شده ۶۹ خبرنگار که این درگیری‌ها را پوشش می‌دادند، کشته شدند. اکثر آنها یا در حملات هوایی و یا بر اثر انفجار کشته شدند، اما حداقل ۶ مورد تایید شده که به عمد به قتل رسیده‌اند.

این کشتارها نشان می‌دهد تنها خشونت‌ها گسترده در سوریه نیست که برای خبرنگاران و گزارشگران ایجاد خطر می‌کند، بلکه ماهیت درگیری به خودی خود و تغییر در ائتلاف‌ها و ایدئولوژی‌ها نیز تاثیرگذار است.

در واقع، سوریه یک مثال بسیار روشن است که نشان می‌دهد چگونه جنگ و روزنامه‌نگاری جنگ در طول سال‌ها در بسیاری از نقاط جهان تغییر کرده است.


بالا از راست به چپ: آنتونی لوید، از آدم‌ربایی فرار کرد. ماری کلوین، در حملات هوایی کشته شد. ادوار الیاس، از آدم‌ربایی گریخت پایین از راست به چپ: رمی اوشلیک، در حملات هوایی کشته شد. جیمز فولی ربوده و کشته شد. ادیت بویه از حملات هوایی نجات یافت

ماهیت جنگ
امروزه به ندرت پیش می‌آید جنگی بین دو ارتش شکل بگیرد که "خط مقدم" سنگرمانندی داشته باشد.

خبرنگاران - وسایر شهروندان- بیش از پیش خود را درگیر جنگ‌هایی می‌یابند که شامل شورش‌های ایدئولوژیک محور است و در آن "منطقه جنگی‌" تعریف نشده‌ است. در ناآرامی‌های مرتبط با اسلامگرایان افراطی، برخی موارد پیکارجویان، خبرنگارانی را که به نوعی با "غرب" ارتباط دارند، دشمن خود می‌بینند.

ساندرا میمزرو، رئیس کمیته حمایت از روزنامه‌نگاران می‌گوید: "قتل وحشیانه جیمز فولی هر آدم عاقلی را ناراحت می‌کند."

تقریبا می‌توان با قاطعیت گفت تعداد خبرنگاران کشته شده در سوریه بیش از ۶۹ نفر است، زیرا بنا به گزارش کمیته حمایت از روزنامه‌نگاران، از سال ۲۰۱۱ تا کنون بیش از ۸۰ خبرنگار ربوده شده‌اند که حدود ۲۰ نفر از آنها هنوز پیدا نشده‌اند.

ترس آن‌ می‌رود که برخی از آن‌ها کشته شده باشند، اما به دست آوردن آمار دقیق بسیار سخت است.

بی‌تردید ملیت آمریکایی فولی و به خصوص بیانیه دولت اسلامی در مورد اقدامات نظامی آمریکا بود که باعث شد ماجرای او در سطح بین‌المللی مورد توجه قرار گیرد.

اما آمار کمیته حمایت از روزنامه‌نگاران نشان می‌دهد اکثریت قریب به اتفاق (۸۸٪) خبرنگارانی که در سوریه در سال‌های اخیر کشته شدند ملیت همان منطقه را داشتند.

به عنوان مثال در یک نگاه به لیست این کمیته از خبرنگارانی که در سوریه کشته شدند به مورد محمد الخال می‌رسیم. او یک خبرنگار- فیلمبردار بود که از درگیری‌های نیروهای دولتی و شورشیان ارتش آزاد سوریه در دیرالزور واقع در شرق سوریه فیلم می‌گرفت.

کمیته حمایت از روزنامه‌نگاران می‌گوید او در ۲۵ نوامبر ۲۰۱۲ به ضرب گلوله‌ دولت کشته شد.

بنا به گفته این کمیته، الخال صدها ساعت فیلم به شبکه خبری شام داده بود و برخی از فیلم‌های او را رسانه های دیگر نظیر الجزیره و بی‌بی‌سی نیز استفاده می‌کردند.

خطرات پیش‌روی خبرنگاران آزادیکی دیگر از قربانیان یاسر فیصل الجمیلی، فیلمبردار آزاد بود که در چهارم دسامبر ۲۰۱۳ در شهر ادلب سوریه کشته شد. کمیته حمایت از روزنامه‌نگاران می‌گوید او در آخرین تماس خود، از طریق فیسبوک، به یکی از همکاران خود گفت توسط داعش ربوده شده است.

نزدیک به نیمی از خبرنگارانی که در سوریه کشته شدند، خبرنگار آزاد بودند، یعنی خبرنگارانی که برای بیش از یک سازمان کار می‌کنند و برای هر کاری که ارائه می‌دهند پول می‌گیرند و حقوق ثابتی ندارند.

خاویار اسپینوسا، خبرنگار اسپانیایی، بعد از ۶ ماه اسارت در سوریه پسرش را در آغوش می‌گیرد

برخی از آن‌ها داوطلب یا "شهروند خبرنگار" بودند.

خبرنگارانی که برای سازمان‌های بزرگ بین‌المللی کار می‌کنند به نسبت همکاران‌شان که آزاد کار می‌کنند مزیت‌هایی دارند. به عنوان مثال، کارفرمایان، اغلب آنها را به لباسهای ضدگلوله مجهز می‌کنند و برخی از آن‌ها برای کارمندان خود دوره‌های آماده‌سازی برای مواجهه با شرایط جنگی برگزار می‌کنند که شامل آموزش کمک‌های اولیه نیز می‌شود.

اساسا خبرنگارانی که حقوق می‌گیرند کمتر تحت فشار "ارائه" کار از موقعیت‌های خطرناک هستند و در نتیجه احتمال ریسک کردن‌شان کمتر است.

در حقیقت، در سوریه، سازمان‌های بزرگ رسانه‌ای شدیدا به خبرنگاران آزاد تکیه می‌کنند زیرا عقیده دارند این کشور برای کارمندان "خودشان" خطرناک است.

کمیته حمایت از روزنامه‌نگاران می‌گوید در سال جاری ۳۰ خبرنگار در سراسر جهان کشته شده‌اند.

خطرناک‌ترین کشور جهان سوریه است که از ابتدای سال ۲۰۱۴ در آن پنج خبرنگار کشته‌ شده‌اند. در اوکراین، عراق و غزه نیز چهار خبرنگار کشته شده‌اند.