اعتراض مردم اصفهان به
خشکی زایندهرود، پنجشنبه بعد از ظهر آنها را پای سی و سه پل کشاند. از
اولین ساعتهای عصر، مردم از اصفهان و شهرستانهای اطراف برای شرکت در تجمع
دور زایندهرود جمع شدند، ٣هزار نفری میشدند، زن و مرد و کودک، همه جای
زایندهرود را پر کرده بودند، دالانهای سی و سه پل سراسر جمعیت بود، هر
لحظه هم به تعداد جمعیت اضافه میشد. خیلیهایشان در محوطه مرکزی
زایندهرود بودند، دور گروهی حلقه زده بودند و با پلاکاردهایی در دست، شعار
میدادند.
به گفته یکی از تجمعکنندگان، هیچ یک از شعارها تخریبی نبود و
مردم تمایلی به ایجاد درگیری با مأموران انتظامی نداشتند. تعدادی هم روی
سکوها نشسته بودند، نوشته روی پلاکاردها، حکایت از خواسته معترضان داشت.
«ما فقط آب میخواهیم.» آنها از مسئولان استان و رئیسجمهوری خواستند تا
زایندهرود دوباره احیا شود. نوارهای پیچیده دور سر، نوشتههایی با ماژیک و
خودکار روی دست و صورت و خودروهایی که در کنار زایندهرود، روی شیشه
عقبشان نوشته شده بود: «زایندهرود ما کو؟» همه نشان میداد که مردم
اصفهان، دیگر به تنگ آمدهاند. آنها تا پل خواجو هم رفته بودند، آنجا ولی
تجمعها پراکندهتر بود.
این دومین باری است که آنها در اعتراض به خشکی زایندهرود در این محل تجمع
میکنند. دوسال پیش هم زایندهرود، شاهد تجمع معترضان بود. آن زمان بیشتر
معترضان کشاورزانی بودند که بهدلیل خشکی زایندهرود، کشاورزیشان بیرونق
شده بود. روز پنجشنبه اما با وجود اینکه تجمعکنندگان مجوزی نداشتند و
نیروی انتظامی دور تا دور زاینده رود، وضع را کنترل میکرد، اما کار به
درگیری کشیده نشد. یکی از افراد حاضر در محل به «شهروند» میگوید: «چند وقت
میشود که مردم اصفهان قصد دارند در اعتراض به وضع زایندهرود، در این محل
تجمع کنند، اما هر بار به دلیلی این اتفاق نمیافتاد، چهارشنبه شب هم
استاندار اصفهان در برنامهای تلویزیونی از مردم خواسته بود تا تجمع
نکنند.» هر چند به گفته این شهروند اصفهانی، خیلی از ساکنان شهر، در پی این
اعلام استاندار برای تجمع نیامدند، اما بهدلیل وخامت حال زاینده رود، این
اقدام به صورت خودجوش از سوی مردم صورت گرفت.
او ادامه میدهد: «شرایط زایندهرود به گونهای است که نمیشود در برابر
آن سکوت کرد، سی و سه پل خیلی بیرونق شده، مردم دیگر دوست ندارند آنجا
بروند، حتی کشاورزانی که از حوزه زایندهرود برای کارشان استفاده میکردند،
خیلی وقت است که با رکود کاری مواجه شدهاند.»
پیش از این قرار بود مردم با نوشتن جملههایی روی شیشه خودروهایشان،
اعتراضشان را نشان دهند اما آنزمان هم مسئولان خواستار توقف این اقدام شده
بودند. یکی دیگر از تجمع کنندگان دراینباره به «شهروند» میگوید: «قرار
بود مردم روی شیشهها بنویسند: «زاینده رود من کو؟» اما به درخواست مسئولان
این کار را نکردند، البته همان زمان معاون اول رئیسجمهوری به اصفهان آمد و
وعدههایی برای برگرداندن زایندهرود به شرایط قبلی داد، به همینخاطر هم
مردم چند روزی صبر کردند.» اعضای انجمنهای ادبی زیادی هم در زایندهرود
دیده میشدند، آنها شعرهایی در وصف زایندهرود را همان جا میسرودند. آنها
برخی از اشعار را هم روی پلاکاردها نوشته بودند.
هوا تاریک شده بود اما تجمعکنندگان همچنان در محل بودند، آنها طوماری امضا
کردند و از مسئولان خواستند تا در اسرع وقت به وضع زایندهرود رسیدگی
کنند. کمتر کسی در اصفهان بود که از برنامه تجمع بیخبر مانده بود، ساعت و
مکان تجمع در شبکههای اجتماعی و با پیامکهایی به گوش اهالی اصفهان رسیده
بود، همه میدانستند بعد از ظهر پنجشنبه آنجا چه خبر است، یکی دیگر از
تجمعکنندگان به وعدههایی که معاون اول رئیسجمهوری داده بود، اشاره
میکند: «جهانگیری سوم شهریورماه به اصفهان آمده بود و وعده تکمیل تونل
کوهرنگ و سد بهشتآباد را داد، در صورت تکمیل تونل کوهرنگ، ٦٠میلیون متر
مکعب آب وارد حوضه زایندهرود میشود، سد بهشت هم در صورت اجرا، ٢٠٠میلیون
مترمکعب آب را به حوضه آبریز زایندهرود میآورد.»
خشکی زایندهرود، وارد سومین سالش شده، مسئولان چند سالی است که وعده
میدهند به پرآبی زایندهرود. اما هر بار خلف وعده کردهاند بهطوریکه
امسال هم بر خلاف دو سال قبل، حتی در ایام نوروز هم این رود، پرآب نشد و
مسافران را ناامید گذاشت. به گزارش ایرنا، در سالهای اخیر ایجاد خشکسالی و
افزایش مصرف در حوضه آبی زایندهرود سبب خشک شدن این رودخانه در منطقه
اصفهان و پایین دست و نیز خشکی تالاب گاوخونی شده است. زایندهرود بزرگترین
رودخانه فلات مرکزی ایران به طول ٢٠٠ کیلومتر است که از کوههای زاگرس
مرکزی بهویژه زردکوه بختیاری سرچشمه گرفته و در کویر مرکزی ایران پس از
گذر از شهر اصفهان به سمت شرق پیش میرود و درنهایت به تالاب بینالمللی
گاوخونی میریزد. این رودخانه در سالهای اخیر تحتتأثیر تغییرات اقلیمی
دچار خشکسالی شده و به علت سوء مدیریت روند رو به کاهشی را طی کرده به
گونهای که در محدوده شهر اصفهان بهصورت کامل خشک شده.
کارشناسان و
مسئولان برداشتهای غیرمجاز آب، کاهش بارندگی، افزایش بارگذاریهای خارج از
ظرفیت، توسعه ناپایدار صنایع، افزایش مصرف آب شرب، تجاوز به حریم رودخانه
را ازجمله دلایل وضع فعلی رودخانه زایندهرود عنوان میکنند. در این میان
تصمیم دولت قبل مبنی بر استانی شدن مدیریت منابع آبی در حوضه آبریز
زایندهرود و بخشینگری به این عرصه طبیعی از دیگر عوامل مؤثر بر دگرگونی
جغرافیایی بستر زایندهرود و خشک شدن این رودخانه اعلام میشود. با روی کار
آمدن دولت یازدهم، طرح ٩ مادهای برای احیای رودخانه زایندهرود توسط
استاندار اصفهان به شورایعالی آب کشور ارایه و تصویب شد. در یکی از بندهای
این طرح وزارت نیرو مکلف به ایجاد مدیریت یکپارچه روی رودخانه زایندهرود
شده است.
موضوع خشکسالی و مشکلات حوضه زایندهرود دوشنبه گذشته در نشست شورای اداری
استان اصفهان با حضور اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری و وزرای نیرو،
جهاد کشاورزی، صنعت، تجارت و معدن و ورزش و جمعی از مسئولان کشوری و استانی
بررسی و وعده داده شد تا مشکل آب زاینده رود حل شود، عملیات تونل گلاب ٢
ادامه پیدا کند، انتقال آب تونل گلاب ٢ و استفاده از بخش خصوصی برای
سرمایهگذاری در پروژه تکمیل ورزشگاه نقش جهان اجرا شود.