"اشتباه استراتژیک" آقای رئیس‌جمهور در خطاب قراردادن "سبک‌وزنانِ لرزان"

فرارو- یک کارشناس مسائل بین الملل با انتقاد از ادبیات رییس جمهوری در پاسخ به منتقدان گفت: این لحن و موضع گیری رییس جمهوری در برابر منتقدان ممکن است طرف های خارجی به خصوص در مذاکرات هسته ای را به یک تحلیل اشتباه برساند و وزن مخالفان و منتقدان داخلی دولت را بیش از آنچه که هست برای آنها جلوه دهد و از اعتبار مذاکره کنندگان در مذاکرات بکاهد.

حسن روحانی امروز با انتقاد از آنچه «مذاکره‌هراس»ها خواند گفت: یک عده به ظاهر شعار می‌دهند ولی بزدل سیاسی هستند و تا حرف مذاکره پیش می‌آید می‌گویند ما می‌لرزیم. به جهنم؛ بروید یک جای گرم برای خود پیدا کنید. خداوند شما را ترسو و لرزان آفریده است.

حشمت الله فلاحت پیشه، استاد دانشگاه در گفتگو با فرارو درباره سخنان رییس جمهوری گفت: به عنوان کسی که از مذاکرات هسته ای این دولت از ابتدا حمایت کرده ام، اعتقاد دارم که مذاکره کنندگان رویکردی که در مذاکرات پیش گرفته اند رویکردی منطقی و کاملا در چارچوب سیاست های کلی تبین شده نظام و زیر نظر شورای عالی امنیت است و تاکنون هم خطوط قرمز از جانب آنها به خوبی رعایت شده است.

وی با تاکید بر اینکه هر مذاکره ای به معنای جام زهر نوشیدن نیست گفت: جمهوری اسلامی ایران در 35 سال در شرایطی بدتر از حال حاضر هم مذاکره کرده است اما هیچگاه به توافق از روی ضعف تن نداده است. بنابراین نگرانی از بابت نتایجی که تیم مذاکره کننده هسته ای ایران در مذاکرات به دست می آورد، قابل پذیرش نیست.

فلاحت پیشه افزود: با این حال معتقدم که عصبانیت آقای روحانی نسبت به مواضع منتقدان سیاست خارجی می تواند به خود دولت ضربه بزند. از آقای روحانی با سابقه دیپلماتیک چه در بعد پارلمانی و چه در بعد رسمی و دولتی انتظار بیشتر می رود که به نوعی دیپلمات منش تر نسبت به انتقادات مطرح شده به دولت موضع گیری کند.

این استاد دانشگاه ادامه داد: بنابراین این انتظار وجود دارد که آقای روحانی با کوله باری از تجربه در عرصه های مختلف به خصوص عرصه های دیپلماتیک با طمانینه و صبر بیشتری به منتقدان خود پاسخ دهند.

فلاحت پیشه با بیان اینکه منتقدان مذاکرات هسته ای و در کل سیاست های دولت را طیف کوچکی از جامعه بزرگ ایران تشکیل می دهند گفت: معتقدم که این منتقدان به اندازه ای قدرت ندارند که رییس جمهور را به عنوان شخص اول اجرایی کشور مجبور به واکنش کنند تا او ناچار شود موضع تند و با لحنی عصبانی اتخاذ کند.

این کارشناس مسائل بین الملل با تاکید بر اینکه موضع تند رییس جمهور نسبت به منتقدان داخلی می تواند تعادل در سیاست داخلی را بر هم زند گفت: عدم تعادل در سیاست داخلی ممکن است به عدم تعادل در سیاست خارجی تسری پیدا کند که این امر ممکن است منجر به تضعیف قدرت چانه زنی ایران به ویژه در مذاکرات هسته ای شود.

وی افزود: این لحن و موضع گیری رییس جمهوری در برابر منتقدان ممکن است طرف های خارجی به خصوص در مذاکرات هسته ای را به یک تحلیل اشتباه برساند و وزن مخالفان و منتقدان داخلی دولت را بیش از آنچه که هست برای آنها جلوه دهد و از اعتبار مذاکره کنندگان در مذاکرات بکاهد.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: این در حالی است که با یک نظر سنجی مشخص خواهد شد که بسیاری از نخبگان علمی دانشگاه و سیاسی غیر وابسته از موضع دولت در مذاکرات هسته ای دفاع می کنند و تنها طیف کوچکی هستند که نسبت به این مذاکرات و رویکرد دولت انتقاد دارند که به دلیل وزن اندکشان هم نمی توانند تاثیری بر روند تصمیم گیری ها و تصمیم سازی سیاسی و دیپلماتیک دولت داشته باشد.

فلاحت پیشه تاکید کرد: بر این اساس چنین ادبیاتی نه تنها کمکی به دولت نخواهد کرد بلکه ممکن است با انتقال پیام اشتباه، تاثیر نامطلوبی به خصوص در عرصه بین المللی به جا بگذارد و نشان دهد که دولت بیش از اندازه زیر فشار نهادهای تاثیرگذار قدرت است.

وی در ادامه با بیان اینکه اگر رویکرد تعامل و مذاکره دولت ایران با طرف های خارجی در حال نتیجه دادن است نمی توان آن را صرفا ناشی از سیاست های کنونی دانست گفت: اولا این نکته را باید در نظر گرفت که سیاست های دولت ها در کشور در چارچوب سیاست های کلی کلان کشور تعریف می شود و از سوی مقامات ارشد نظام تبین و ابلاغ و توسط دولت ها اجرا می شود.

این استاد دانشگاه افزود: در ثانی روند کلی مذاکرات هسته ای ایران به دو بخش تقسیم می شود یک بخش مذاکره بوده است و یک بخش هم مقابله. در طول 11 سالی که پرونده هسته ای ایران در مجامع بین المللی باز شده است ایران با رویکرد مذاکره بررسی این پرونده را با طرف های غربی آغاز کرد و در پی فشارهای آنها این رویکرد به مقابله تغییر پیدا کرد.

وی ادامه داد: بنابراین در دوره ای بنا به نیاز رویکرد مذاکره در دستور کار قرار گرفت و در دوره ای دیگر مقابله، که هر دو این رویکردها بخشی از سیاست های کلان نظام بوده است هر چند گاهی در اجرا و با موضع گیری های افراطی هزینه های گزافی بر کشور تحمیل شد اما این رویکردهایی بود که جبر زمانه اقتضا می کرد اتخاذ شود.

این کارشناس مسائل بین المللی با تاکید بر اینکه رویکرد مذاکره و مقابله لازم و ملزوم و به نوعی مکمل یکدیگر بوده اند گفت: در دوره‌ای از مذاکرات غرب حتی از پذیرش فعالیت چند سانتریفیوژ در دانشگاه ها برای امور آموزشی و تحقیقاتی سرباز می زد اما اکنون آنها حاضرند بر سر هزاران دستگاه سانتریفیوژ با مقامات ایران چانه زنی کنند.

وی افزود: بنابراین مجموع سیاست های مقابله و مذاکره در کنار اتخاذ سیاست های هوشمندانه از سوی تیم مذاکره کننده هسته ای، اکنون جمهوری اسلامی ایران را در مذاکرات در موقعیت قرار داده است که می تواند بر احقاق حقوقش پافشاری کند و طرف های مقابل را به پذیرش و احترام وادارد.

فلاحت پیشه ادامه داد: بر این اساس اگر شاهد آن هستیم که سیاست گذشته که مبتنی بر مقابله، در دولت کنونی به مذاکره تغییر ماهیت داده است، یقین بدانید که منبعث از سیاست های کلان و تاییدات مقامات ارشد کشور است. از این رو انتقاد و اعتراض جمع اندکی و غیر قابل تاثیر گذار نباید برای رییس جمهور نگران کننده باشد و او را به واکنش وادارد.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: اگر مقامات ارشد نظام به روند مذاکرات و نتایجی که تاکنون به دست آمده مخالفت می کردند این مذاکرات نمی توانست ادامه پیدا کند از این رو در این شرایط ضرورتی ندارد منتقدانی که از وزن زیادی هم برخوردار نیستند جدی گرفته شوند.

وی با بیان اینکه در این شرایط جای سوال دارد که عصبانیت آقای روحانی در مواجه با منتقدانش از کجا نشات گرفته است گفت: امیدواریم دوستان نزدیک به رییس جمهور پاسخی شفاف در این باره بدهند که ریشه عصبانیت آقای روحانی کجاست اما نکته ای وجود دارد این است که با شعار اعتدال سر کار آمدند و به هر اعتدال با آرامش صبر و متانت همراه است و نه با عصبانیت.