bato-adv
bato-adv
کد خبر: ۱۷۷۲۵

1200 کارگر لاستیک البرز، 8 ماه بدون حقوق!

نزهت امیر آبادیان
تاریخ انتشار: ۱۳:۴۴ - ۱۰ آذر ۱۳۸۷


فرارو-
چهار دانگه – کیلومتر 10 جاده ساوه – سه راهی بوتان، تابلو کارخانه لاستیک سازی البرز با تمام بزرگی اش اولین چیزی نیست که نظرت را جلب می کند؛ اولین چیزی که از حفره چشم ها تا عمق مغز و قلبت رسوخ می کند چهره های غمزده کارگرانی است که خاموش و پاکشان از در بزرگ کارخانه وارد می شوند انگار در حال دیدن صحنهء تراژیک یکی از فیلم های دوران سینمای صامت و سیاه و سفید هستی یا آن همه مرد بخشی از کابوسی هستند که دلت می خواهد هرچه زودتر با تابش اولین اشعه های خورشید برای همیشه فراموشش کنی. اما ساعت 7 صبح است چند ساعتی از بالا آمدن خورشید می گذرد و تو چه بخواهی چه نخواهی، فراموش کنی یا نکنی این صحنه سر سه راهی بوتان هر روز تکرار می شود.

لاستیک البرز اولین تولید کننده لاستیک در ایران است نه تنها در زمینه تولید انواع تایر از جمله تاير ليفتراک و توليد تايرهاي کشاورزی، بلکه در توليد قالب تاير، ساخت ماشينهای تايرسازی و نيز انتقال فناوری ساخت تايرهای سواری ،کشاورزی و آموزش به ديگر کارخانههای تايرسازی ايرانی پيشتاز بوده است. این کارخانه در سال 1341 و با ظرفيت 8000 تن در سال براي توليد انواع تايرهاي سواري، وانتي، باری و صنعتی با نام "بی.اف.گودريچ ايران" و با مشارکت آمریکاییها در تهران آغاز به كار نمود. در سال 54 پس از فروش سهام شركت، به كيان تاير تغيير نام يافت. در سال 1358 شركت كيان تاير تحت پوشش سازمان صنايع ملي ايران قرار گرفت. در سال 1373، حدود 8/62 درصد از سهام شركت به بخش خصوصی واگذار شد و در سال 1379 اين ميزان سهام به شركت سرمايهگذاری تامين اجتماعی منتقل شد و متعاقب آن نام شركت به شركت توليدی لاستيك البرز تغيير يافت. 

ظرفيت توليد تاير در جهان حدود 5/1 ميليارد حلقه و تقاضای جهانی برای اين كالا نيز حدود 2/1 ميليارد حلقه با ارزش معاملاتي 70 تا 80 ميليارد دلار در سال است. هم اكنون بيش از 80 درصد سهم تجارت جهانی تاير در اختيار 10 شركت بزرگ توليدكننده است كه اغلب در زمينه توليد تايرهای راديال فعاليت دارند، براساس آمارهاي اعلام شده، در منطقه خاورميانه نيز حدود 22 كارخانه تايرسازی وجود دارد كه از اين تعداد، 9 كارخانه با ظرفيت اشتغال حدود 14 هزار نفر در ايران واقع شده است. به گفته وزير صنايع و معادن «اين صنعت زمينه اشتغال زايي 70 هزار نفر را نيز به صورت غيرمستقيم در پي داشته است.» 

حال سوال مهم این است چرا صنعتی که می تواند درآمد زا باشد و اشتغال تعداد زیادی را در ایران تامین کند، باید به این سرنوشت دچار شود؟ 

و اما آن چه بر سر شرکت لاستیک البرز و کارگران آن آمده است: سه یا چهار سال پیش نیز این شرکت لاستیکسازی البرز به فردی به نام داور شرفی واگذار شد این در حالی است که در سال 76 کیان تایردر میان فهرست 100 شرکت رتبه اول ایران با 178 میلیارد ریال فروش در مرتبه 68 قرار داشت. اما در سال 83 این شرکت در بازار بورس در لیست سیاه شرکت ها قرار گرفت از جمله لاستیک البرز و دنا. دليل این امر این گونه عنوان شده که در دوسال گذشته در شرایط ضرردهی باقی ماندهاند در حالی که سهامشان در يک سال گذشته 25% افزايش قيمت داشته است. این گزارش رشد قيمت سهام اين گروه را غيرمنطقي اعلام کرده است. 

در اسفند 85 نیز همچنان سهام لاستیک البرز (10%) و دنا(15%) به عنوان سهام شناور برای فروش در بازار بورس اعلام شد. و در خرداد 87 لاستیک البرز در لیست شرکتهایی آمده است که به دلیل ضرردهی تا پایان شهریور ماه احتمال حذف از بازار بورس را دارند. در تمام این سالهای دست به دست شدن و ریخت و پاش و... کارگران در سخت ترین شرایط کار کردهاند. بیشتر دستگاههای آن متعلق به همان دوران اولیه راهاندازی شرکت میباشد. در سالنهای این شرکت بوی پختگی لاستیک و گرمای زیاد غیرقابل تحمل بود و تنفس در آن بسیارمشکل. تهویه و نور مناسبی نیز وجود نداشت که حاکی ازعدم رعایت استانداردهای بهداشتی بود. شدت کار و سنگینی کار به حدی بالا بود که کارگران برای جلوگیری از آسیبهای احتمالی کمر و ستون فقرات خود از کمربند وزنه برداری استفاده میکردند. قدمت دستگاه های لاستیک زنی احتمال حوادث را به شدت بالامیبرد. 

حدود 1200 کارگر در سه شیفت مختلف و متوالی دراین شرکت مشغول بهکارند. بسیاری از کارگران قدیمی و با سابقه 25 سال مشمول تعدیل نیرو شدهاند. از آن پس بیشتر کارگران قراردادی و جوان بدون امنیت شغلی و به شکل روزمزدی و قراردادی سه ماه کار میکردند. 

از بهمن سال 86 اعتراضات و اعتصاب کارگران این واحد آغاز شد. این کارگران در هفته اول بهمن دست از کار کشیده و در محل کارخانه متحصن شدند. کارگران دلیل این اعتصاب شبانه روزی را پرداخت نشدن ۴ماه حقوق و مزایا و نامشخص بودن آینده شغلی خود اعلام کرده بودند. تعداد ۲۰ نفر از کارگران با پوششی شبیه به کفن در بالای اتاقک نگهبانی کارخانه مستقر شده بودند و در دست خود پلاکاردهایی داشتند که بر روی آنها شعارهایی با مضامین صنفی به چشم می خورد. 

از جمله این شعارها «حکومت عدل علی/این همه بی عدالتی» و «مسئول بی لیاقت این آخرین پیام است». درحالی که عوامل انتظامی و امنیتی بیرون و در اطراف کارخانه مستقر بودند، اعتصابکنندگان در داخل کارخانه با روشن کردن آتش، شعارهای اعتراضی سر میدادند که مضامین آن را اعتراض کارگران نسبت به کم توجهی و بی لیاقتی مسوولان مربوطه تشکیل میدهد. 

دبیر خانه کارگر اسلام شهر، مشکل کارخانه کیانتایر را خصوصیسازی آن ذکر می کند و می گوید: «متاسفانه در واگذاری واحدها به بخش خصوصی، شرایط به گونهای شده است که مالکان جدید بیشتر به فکر سود، صلاح و منفعت شخصی خود هستند و از آنجا که میتوانند واحد را به سرمایه تبدیل کنند، بنابراین سعی دارند با پرداخت نکردن حقوق و انعقاد قرارداد موقت با کارگران، فشار بر آنها را افزایش دهند و بعد به نوعی، واحد را به سرمایه تبدیل کنند.» وی افزود: اگر در آینده، این شرکت اعلام ورشکستگی کند، مالکان آن میتوانند سرمایه هنگفتی به دست آورند و انگار هدف نهایی نیز همین است که با این کار، تعداد زیادی از کارگران هم بیکار شوند ...در این شرایط دیگر توجهی به این موضوع نمی شود که کارگران کار خود را از دست می دهند و نمیتوانند پاسخگوی نیازهای خانواده شان باشند. به همین دلیل، کارگران می دانند که اگر مقاومت نکنند و کارخانه را حفظ نکنند، به سیل بیکاران خواهند پیوست. 

در بهمن ماه سال گذشته بنا به توافق انجام شده بین كارگران و كارفرما، كارگران اعتصابی به سر كار خود برگشته و تولید را از سر گرفتند. اما كارفرما به هیچكدام از وعده های خود عمل نكرده است
اعتراض بعدی کارگران کیان تایر با مقابله پلیس ضد شورش روبرو شد. ۲۴ فروردین امسال کارگران لاستیک البرز، پس از اعتصابهای زیاد در زمستان سال گذشته به علت به تعویق افتادن ۶ ماه حقوق و عیدی با آتش زدن ضایعات و با دادن شعار اعتراض خود را به این همه بیعدالتی نشان دادند. جاده اسلامشهر-تهران به مدت ۸ ساعت کاملا بسته شد...

در این زمان نمايندگان كارگران كارخانه لاستيك البرز با بخشداری شهرستان اسلامشهر مذاكره کردند که نتيجه‌ای در برنداشت. در این جلسه کارگران عنوان کردند که سهامداران شركت 160 تن از 200 تن كائوچويی را كه به عنوان مواد اوليه براي توليدات كارخانه از بندرعباس راهی تهران بوده است، به مبلغ 560 ميليون تومان و به بهانه‌ پرداخت حقوق ماه‌های ارديبهشت و خرداد در بازار آزاد فروخته و اين در حالی است كه كارگران اين كارخانه هميشه از كمبود مواد اوليه ناراضي بوده‌اند. اما هیچ مبلغی به کارگران پرداخت نشده است. 

یکی از کارگران اعتصابی لاستیک البرز، در این زمینه با انتقاد از سکوت مسئولان در قبال خواسته های کارگران این کارخانه گفت: معلوم نیست که چرا آقایان سکوت کرده اند و ‏فکری به مشکل این کارخانه با قدمت ۵۸ سال و درد ما کارگران نمی کنند. آیا آنها حاضرند که به جای ما برای ‏چند سال، حقوق های خود را با تاخیرهای چند ماهه بگیرند و حتی از پرداخت اجاره خانه و تهیه جهیزیه دختران ‏دم بخت خود ناتوان باشند و آن وقت، شرمنده خانواده شان شوند؟...این مشکل باعث شد که یکی از همکاران ما که فقط محتاج ۳۰۰ هزار تومان بود، به خاطر ‏برآورده نشدن درخواستش توسط کارفرما در دفتر کار او سکته کرد و جان سپرد.”‏ 

کیان تایر یا لاستیک سازی البرز یکی از 9 شرکت لاستیک سازی در ایران است که در یک سال گذشته اعتصابات کارگری زیادی را داشته است. 

کارفرما در ابتدای سال اقدام به فروش مقدار قابل توجهی از ‏مواد اولیه ی لازم برای تولید لاستیک از کارخانه کرد و اکنون که انبارها از کالاهای تولید شده خالی شده و امکان تولید برای کارگران وجود ندارد. کارفرما برای زمین کارخانه مجوز ساخت شهرک مسکونی دریافت کرده وخواهان اخراج کارگران وتعطیلی کارخانه است و از هرگونه مذاکره ای با کارگران خوداری می کند. آنان هر روز در محل کار خود حاضر شده و با تجمع در محوطه کارخانه خواهان احقاق حقوق خود و بازگشایی کارخانه هستند.‏ 

کار مدتهاست که از کار گذشته داستان از حقوق عقب افتاده و اجاره خانه عقب مانده و زن و بچهء گرسنه گذشته کارگران لاستیک البرز از اردیبهشت ماه حقوق نگرفته اند اعتراض کرده اند به وزارت کار و استاندار و رئیس جمهور نامه نوشته اند جلوی وزارت کار تحصن کرده اند هرچه ضایعات و روغن سوخته بوده در کارخانه به آتش کشیده اند حتی یک بار جاده ساوه را بسته اند. اما در عوض صاحبان کارخانه و سهامداران هیچ کاری نکرده اند فقط هر روز وعده و وعید داده اند و یک بار هم کار به درگیری ودستگیری برخی از کارگران معترض کشیده شده است. واین همان داستان تکراری خصوصی شدن واختصاصی شدن است که در چندین ساله اخیر ادامه دارد وهیچ کس هم پاسخ گو نیست. 

1200نفر کارگر لاستیک البرز بی کار می شوند و در خیابانهای کشور ما ماشین ها با لاستیک های وارداتی چینی با کیفیت پایین تر از لاستیک تولید داخل و بدون استاندارد حرکت می کنند.

bato-adv
مجله خواندنی ها
مجله فرارو