سرنوشت کلنگی که احمدی‌نژاد کنار دریا زد

 17 ماه پیش محمود احمدی نژاد انتقال 500 میلیون مترمکعب آب از دریای خزر به کویر مرکزی ایران را کلنگ زنی کرد و مقامات وزارت نیرو اعلام کردند در فاز اول آب دریا 24 ماهه به سمنان خواهد رسید اما حالا پس از حدود یک سال و نیم از آن زمان وزیر نیروی دولت تدبیر و امید می گوید: طرح انتقال آب دریای خزر به مرکز ایران بررسی خواهد شد!

به گزارش خبرنگار مهر، در یکی دو سال آخر فعالیت دولت دهم طرحی برای اولین بار در بخش آب کشور معرفی شد که تاکنون نظیر آن در ایران اجرا نشده است. مقامات وزارت نیرو در دولت سابق اعلام کردند دولت قصد دارد برای آبرسانی به فلات مرکزی ایران، این بار آب دریای خزر را از طریق لوله به بخش هایی از کویر مرکزی منتقل کند.

معمولا در کشورهایی که به لحاظ منابع آبی محدودیت هایی وجود دارد، دولت ها برنامه های متعددی را برای تامین آب مورد نیاز بخش های گوناگون مورد استفاده قرار می دهند که یکی از این موضوعات انتقال آب بین حوزه ای است.

تامین آب از دریا؛ آخرین راهی که می توان رفت
در این زمینه نیز طی سال های گذشته برخی مباحث پیرامون انتقال آب رودخانه هایی مانند ارس برای نجات دریاچه ارومیه مطرح شده است، اما انتقال آب از دریا برای مصارف شرب، صنعت و کشاورزی به نظر آخرین راهکاری است که می توان در ایران برای تامین آب مورد استفاده قرار داد.

مقامات سابق وزارت نیرو درباره دلایل توجیهی مطرح شدن موضوع انتقال آب از دریای خزر به مرکز ایران را خالی شدن ظرفیت جمع آوری آب در نقاط مختلف کشور از طریق احداث سد و مانند آن دانستند و عنوان شد: دیگر هیچ آبی برای جمع آوری در کشور وجود ندارد در حالی که بخش های زیادی از مرکز کشور به دلیل نبود منابع آب، از توسعه یافتگی عقب مانده اند.

آنها همچنین عنوان کردند از طریق رساندن آب مورد نیاز صنعت و کشاورزی به فلات مرکزی ایران، کشور قادر به سرمایه گذاری های جدید در فلات مرکزی خواهد بود؛ بخش های وسیعی که به دلیل عدم دسترسی به منابع آبی خالی از صنایع و توسعه کشاورزی مانده اند.

کلنگی که احمدی نژاد به زمین زد
معاون آب و آبفای سابق وزارت نیرو درباره انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی ایران گفته بود: شیرین سازی آب دریای شمال و جنوب برای آبرسانی به فلات مرکزی ایران جهت استفاده های شرب، صنعتی و کشاورزی صنعتی حاصل مطالعات دو ساله ای بود که در گام اول دولت (دولت دهم) برای آن 2 هزار میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته است.

وی با اشاره به اینکه انتقال سالیانه 500 میلیون مترمکعب آب از طریق دریای خزر به مرکز ایران برنامه ریزی شده است افزود: تکمیل فاز اول این پروژه تا سمنان که به صورت 24 ماهه پیش بینی شده است نیاز به 3 هزار میلیارد تومان منابع دارد که در این رابطه به دنبال جذب سرمایه گذار برای تکمیل پروژه در فاز اول هستیم.

در هر صورت فروردین ماه سال 91، محمود احمدی نژاد کلنگ احداث خط لوله انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی ایران را در نقطه ای از ساحل دریای خزر در ساری به زمین زد و قرار بود 24 ماهه آب دریای خزر به سمنان برسد که در حال حاضر 17 ماه از آن زمان گذشته است.

مقامات وزارت نیرو در دولت دهم اعلام کرده اند ما نمی توانیم کشور را از یک منبع عظیم آبی محروم کنیم و طرح انتقال آب دریا هم اکنون در برخی کشورهای آسیای میانه و کشورهای حوزه جنوب خلیج فارس هم مطرح است.

هر متر مکعب آب دریا 2000 تومان
با این حال، در سال 91 که طرح انتقال آب دریای خزر مطرح شد مجلس درباره محل تامین منابع مورد نیاز اجرای این طرح برخی مباحث و ایرادات قانونی را مطرح کرد که در نهایت مقامات دولتی عنوان کردند مسائل مدنظر مجلس درباره نحوه تامین منابع مورد نیاز طرح رفع شده است.

البته برخی کارشناسان حوزه محیط زیست و مسائل آبی نیز در اینباره مطالبی را عنوان کردند و اعلام شد طرح شتاب زده و نمایشی است و امکان اجرای آن از طریق آسیب رسانی جدی به محیط زیست توجیه پذیر نیست. همچنین عنوان شد این طرح به دلیل داشتن هزینه های سرسام آور و بسیار بالا نمی تواند به نتیجه برسد ولی مقامات وزارت نیرو اعلام می کردند توجیه اقتصادی طرح بررسی شده و در بخش رعایت مسائل زیست محیطی نیز اقدامات لازم شده است.

در همان زمان معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا اعلام کرد: قیمت هر متر مکعب آب در این طرح بزرگ 1500 تا 2 هزار تومان خواهد بود که این اقدام یکی از روش های تامین آب مورد نیاز در مناطق خشک کشور است اما طبق مصوبه دولت فقط برای مصارف صنعتی، شرب و کشاورزی صنعتی خواهد بود.

چیت چیان: طرح انتقال آب دریا بررسی می شود
16 ماه پس از مراسم کلنگ زنی طرح بزرگ انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی ایران، دولت دهم به پایان کار خود رسید و در مردادماه امسال دولت تدبیر و امید جایگزین آن شد. همچنین در وزارت نیرو، حمید چیت چیان؛ مشاور سابق وزیر نیروی دولت دهم به عنوان وزیر نیرو در دولت یازدهم معرفی و مورد اعتماد نمایندگان مجلس قرار گرفت.

حالا پس از گذشت 1 ماه و نیم از عمر دولت یازدهم، حمید چیت چیان در گفتگو با مهر و در پاسخ به این سوال که وزارت نیرو چه برنامه ای برای طرح بزرگ انتقال آب دولت دهم خواهد داشت؟ گفت: همه طرح هایی که در گذشته مطرح شده است مورد بررسی و ارزیابی قرار خواهد گرفت.

وزیر نیرو از متوقف شدن این طرح تبلیغاتی دولت دهم سخن نگفت، اما به نظر نمی رسد که دولت یازدهم برنامه جدی ای برای این نحو آبرسانی در کشور داشته باشد و قطعا طرح انتقال آب دریای خزر و همچنین خلیج فارس به مرکز ایران مورد بازنگری جدی قرار خواهد گرفت.

در حالی چیت چیان از مطالعه و ارزیابی طرح انتقال آب دریا به مرکز کشور سخن گفته که 1.5 سال پیش محمود احمدی نژاد؛ رئیس جمهور دولت دهم کلنگ احداث خط لوله آن را نیز در استان مازندران به زمین زده بود و 2 هزار میلیارد تومان اعتبار را نیز برای آغاز به کار طرح اختصاص یافت!