هشت سال است که از روی کار آمدن دولت دکتر احمدینژاد میگذرد او اکنون میخواهد کلید پاستور را تحویل دکترروحانی دهد. با عیسی کلانتری راجع به میراث دولت دهم برای دولت یازدهم گفتوگویی را انجام دادهایم که مشروح آن را در در ذیل میخوانید.
چند شب پیش آقای احمدینژاد در تلویزیون حضور پیدا کرد و از دستاوردهای دولت گفت. با توجه به اظهارات آقای احمدینژاد چه میراثی را ایشان برای آقای دکتر روحانی به جای گذاشت؟میراثی که آقای احمدینژاد ودولتهای نهم ودهم برای دولت یازدهم به جای گذاشتند کمرنگ شدن صنعت کشاورزی کشور به عنوان یک صنعت حیاتی است مسالهای که شاید هیچکس امروز درباره آن سخن نگفته باشند تا شش ماه آینده برخی پیشبینی میکنند که در تهیه مرغ، تخممرغ، گوشت و بقیه اقلام مورد نیاز با مشکلاتی مواجه خواهیم بود چون فکری برای تامین علوفه، خوراک دام و طیور، کنجاله، بذر سیبزمینی اصلا تامین نشده است. تا شش ماه آینده برای تامین خوراک مردم، مشکلاتی وجود خواهد داشت و در این شرایط، آقای احمدینژاد آماری را ارائه میدهد که تصور میشود مشکلی وجود ندارد.
این آمار صحیح نیست و آقای روحانی در شش ماه آینده شاهکار هم بکند، باید کاری برای تامین ارزاق عمومی انجام دهد. شما به تصمیماتی که در عرصه کشاورزی کشور انجام شد، نگاهی بیندازید متوجه میشوید مهمترین مشکل در منابع آب کشور رقم خورد. آب از اولین مشکلاتی است که دولت یازدهم باید با آن دست و پنجه نرم کند. دولت نهم در ابتدای فعالیت، به دادن پروانه به بسیاری از چاههای غیر پروانه دار در اوج کمآبی کشور پرداخت که از آنها استفاده غیراصولی شد. امروز بیلان منفی 11هزار میلیارد مترمکعبی آب، گواه این اشتباه بودن این تصمیمات است و مهمترین تبعات آن، این است که کشور با مشکلاتی مواجه شد به نحوی که از جنوب زاگرس تا مرزهای غربی با مشکل تامین آب کشاورزی روبهرو خواهیم بود.
مساله بعدی تبدیل ایران به یک واردکننده بزرگ مواد غذایی در جهان است. درواقع غذای 22 میلیون نفر از 72 میلیون نفر را وارد کردیم؛ در این شرایط آقای احمدینژاد میگفتند که موفق شدیم 94 درصد نیاز عمومی کشور به مواد غذایی را تامین کنیم. میخواهم بدانم این درصدها از کجا به اطلاعشان رسیده است. آمار واردات گندم در سال گذشته حدود 7 میلیون تن بود و ما یک میلیون 600 هزار تن روغن وارد کردیم؛ یک میلیون 200 هزار تن شکر وارد کردیم و با این وجود میگوید که ما در تولید محصولات کشاورزی خودکفا شدهایم. با وجود این میزان واردات، 11 هزار میلیارد متر مکعب آب استحصال کردیم که جزو منابع تجدیدناپذیر کشور است.
متاسفانه کشاورزی پایدار در کشور ما با مشکلاتی مواجه شده است یعنی به جای خودکفایی بیشتر، واردکننده بیشتر شدیم و آمار حقیقی را در اختیار مردم قرار نمیدهیم و امید کاذب در مردم ایجاد میکنیم. مهمترین کار روحانی جنگ با آمار و اطلاعات نادرستی است که باعث دادن امید کاذب به مردم شده است. دولت سد گتوند را در حالی افتتاح کرد که حتی یک کار کارشناسی انجام نداد و متوجه نشد که احداث این سد ممکن است آب شیرین خوزستان را شور کند. الان این اتفاق افتاده است و اگر فکری به حالش نشود یکی از بزرگترین قطبهای کشاورزی کشور از بین خواهد رفت.
زمینهای کشاورزی آن منطقه به خاطر شوری آب دیگر قابلیت کشت نخواهند داشت، در بخش کشاورزی هم آنچنان حرکت مثبتی درکشور انجام نشده است. به عنوان نمونه در سال 84، جشن خودکفایی گندم برگزار شد، سال 91 اما هفت میلیون تن گندم را وارد کردیم و امروز غذای 40 میلیون نفر را وارد میکنیم. ما در مورد یکپارچهسازی اراضی کمترین قدمی برنداشتیم. در مورد مکانیزاسیون کشاورزی چه کار مثبتی انجام دادهایم؟ با وجود فروش میلیاردی نفت و فروش بشکهای بیش از صد دلار، به هیچ کدام از اهداف برنامه توسعه دست نیافتیم. این را هم باید اشاره کنم 11 هزار تن گوشت در سال قبل وارد کردیم که این هم کار مثبتی تلقی نمیشود.
بهتر نیست آقای روحانی به سمت نیروهای باتجربه درکشور حرکت کند؟ گفته میشود که بخشی از این مشکلات در کشور ناشی از وجود نیروهای کمتجربه و ناکارآمد است؟استفاده از نیروها به نظر شخصی آقای روحانی بستگی دارد. ما نباید به خاطر انتخاب این موضوع به ایشان فشار بیاوریم چون خودشان در موارد فوق بهتر عمل میکنند و انتخاب خودشان را انجام خواهند داد. اینکه ناکارآمدی برخی مدیران سبب مشکلاتی برای جامعه شد، مشخص و معلوم است و آگاهان به درستی نسبت به آن آگاهی دارند.
با این آماری که ارائه دادید، آیا امیدی به حل مشکلات وجود دارد؟ دولت آقای روحانی چطور میتواند با این مشکلات روبهرو شود؟واقعیت این است که سیستم مدیریت کشور وضعیت مورد انتظار را ندارد و مشکلاتی پیش رو است ولی باید مردم صبر وتحمل کافی داشته باشند. ما فعلا برای تامین ارزاق عمومی در نیمه دوم سال مشکل داریم و متاسفانه از سوی برخی، آمارهای نادرست میدهند که موجب شکلگیری امید کاذب در مردم میشود. برخی که خود دستاندرکار بودند، میخواهند نشان دهند همه چیز سر جای خودش است و وضعیت تمام بخشها، مصداق گل وبلبل است. اما در واقعیت این طور نیست اما نباید امیدها را در مردم به یأس تبدیل کرد در حالی که تاکید میکنم باید واقعیتها را گفت.
احزاب و گروهها چطور میتوانند به دولت یازدهم کمک کنند؟ همانطور که میدانید افراد کاردان و با تجربهای در احزاب حضور دارند.احزاب باید در درجه اول بدون اینکه چشمداشتی به قدرت داشته باشند، به دولت روحانی کمک کنند. واقعیت این است که آقای روحانی دارد دولتی را تحویل میگیرد که مشکلاتی در طی 8 سال در آن پدید آمده است. از رسانهها میخواهم واقعیتهای جامعه را منعکس کنند و این را بدانیم که قطعا در شرایط تحریم، عبور از بحران بسیار سخت است. احزاب میتوانند با دادن برنامه، تحلیل و در اختیار قرار دادن نیروهای کار آمد و کارشناس خود به دولت کمک کنند. متاسفانه دولتها، احزاب را رقیب خودشان میدانند. احمدینژاد رابطه خوبی با احزاب نداشت که اگر غیر از این بود مطمئنا با بسیاری از مشکلات دست و پنجه نرم نمیکردیم.
امروز بحث حزب فراگیر توسط اصولگرایان واصلاحطلبان مطرح شده است نظر شما چیست؟ حزب فراگیر درکشورما اصلا قابلیت تشکیل دارد؟در کشور ما تجربه خوبی درمورد حزب فراگیر وجود ندارد. البته تشکیلش میتواند به کشور در هر شرایطی کمک کند. باید ببینیم بر چه اصولی خواهد بود اما فکر نمیکنم در بین اصولگرایان حزب فراگیر تشکیل شود چون تفاوت فکری دربین آنها زیاد است.اول اجازه دهید دولت روحانی روی کار بیاید و مسئولیت را به عهده بگیرد، مسائل مهمتری در کشور اولویت دارد.
آقای روحانی میتواند اقتصاد و صنعت امروز ایران را احیا کند؟آقای روحانی نه حضرت موسی است و نه حضرت عیسی که معجزه کند و اقتصاد ایران را یک شبه زنده کند. چهار سال طول میکشد که تازه به وضعیت 84 برسیم؛ همین تغییر نرخ ارز را ببینید در شهریورماه امسال اثر تورمیاش هویدا میشود و تورم بیش از 40 درصدی را شاهد خواهیم بود. دولت روحانی فقط میتواند با آرام کردن فضای بینالمللی علیه ایران، مقداری از فشار تحریمها کم کند وگرنه ادامه راه برای کشور سخت خواهد بود. ادامه راه برای کشوری که ساختارهای مدیریتی آن مشکل دارد، بسیار سخت خواهد بود لذا در درجه اول نباید فراموش کرد که آقای روحانی وارث یک مدیریت بیمار در کشور است. دادن امیدهای واهی به مردم در نهایت موجب ناامیدی آنها و سرخوردگیشان خواهد شد. متاسفانه این عده با دادن آمارغیرواقعی مشکلاتی برای جامعه به وجود خواهند آورد، همیشه یک مدیر به آمار وارقام درست نگاه میکند و براساس آن برنامهریزی میکند. با حرف زدن و وعده دادن فقط برای کشورهزینه میسازیم.