اوضاع كشور مصر با صف‌آرايي بسيار شديد نيروهاي موافق و مخالف محمد مرسي، رييس‌جمهور منتخب اين كشور وارد مرحله خطر‌ناكي شده است. طي چند روز گذشته دو گروه موافق و مخالف خود را براي روز 30 ژوئن آماده كرده بودند. نيروهاي مخالف زير چتر جبهه نجات ملي مدعي‌اند موفق شده‌اند تا 29 ژوئن (شنبه 8 تير ماه) 22 ميليون امضا براي بركناري محمد مرسي رييس‌جمهور جمع‌آوري كنند.
روز يكشنبه 30 ژوئن اين گروه در سراسر كشور با كارت قرمز در ميدان تحرير قاهره و ديگر ميادين شهر‌هاي بزرگ گرد هم آمدند. كارت قرمز نشانه لزوم خروج محمد مرسي از حوزه قدرت و اعلام تاريخ برگزاري انتخابات زودرس در اين كشور است.
در جبهه مقابل 17 گروه اسلام‌گرا يا نزديك به اسلامگرايان مصر پيش‌دستي كرده و از دو روز قبل در ميدان راوئه الادبيه در شرق قاهره گرد هم آمدند. شعار اين گروه‌ها اين است كه مشروعيت محمد مرسي به عنوان رييس‌جمهور، خط قرمز است. نيروي سوم كشور مصر، ارتش اين كشور است كه خود را براي گذراندن يكي از دشوارترين روزهاي انقلاب مصر آماده مي‌كند. ارتش مصر اعلام كرده است كه فقط حافظ نهادها و وزارتخانه‌ها و مراكز حياتي كشور بوده و در صف‌آرايي نيروهاي موافق و مخالف دخالت نخواهد كرد.
اما اگر دو طرف به هر دليل به رويارويي خياباني مبادرت كنند براي حفظ آرامش وارد عمل خواهد شد. ارتش مصر همچنين اعلام كرده است كه اجازه نخواهد داد جنگ داخلي در اين كشور راه بيفتد. در صحنه بين‌المللي، كشورهاي گوناگون از جمله ايالات متحده امريكا، اتحاديه اروپا و سازمان ملل متحد در واكنش به ناآرامي‌هاي سياسي مصر از دو طرف مناقشه خواسته‌اند به گفت‌وگو با يكديگر بپردازند و از غلتيدن در دام رويارويي‌هاي خياباني پرهيز كنند.
اينك همه ناظران و تحليلگران اوضاع مصر با اين پرسش مواجهند كه اين كشور پس از 30 ژوئن با چه چشم‌انداز سياسي روبه‌رو خواهد شد. به نظر مي‌رسد سه سناريوي محتمل در برابر اوضاع مصر مطرح مي‌شود. قبل از پرداختن به اين سناريوهاي محتمل به چند نكته مهم اشاره مي‌كنم كه نقطه اشتراك همه گروه‌هاي سياسي مصر محسوب مي‌شود.
الف- همه گروه‌ها روي دموكراتيك بودن و پاكيزه بودن انتخابات رياست‌جمهوري مصر كه محمد مرسي را به قدرت رساند اتفاق نظر دارند.
ب- 30 ژوئن نخستين سالگرد به قدرت رسيدن محمد مرسي است. جبهه نجات ملي طي يك سال گذشته از هيچ كوششي براي تضعيف دولت محمد مرسي فروگذار نكرده است.
ج- موافقان دولت روي اين نكته تاكيد مي‌كنند كه اگر مخالفان به هر دليلي موفق به سرنگوني دولت محمد مرسي از طريق فشارهاي خياباني شوند هيچ دولتي در آينده در مصر روي خوش نخواهد ديد. و اين‌بار نوبت به اسلامگرايان خواهد رسيد كه از همين بدعت براي سرنگوني دولت آينده استفاده خواهند كرد. پس بهتر است مخالفان به روش‌هاي دموكراتيك جابه‌جايي قدرت احترام گذاشته و خود را براي شركت در انتخابات پارلماني آماده كنند.
د- همه ناظران سياسي و تحليلگران امور مصر (كم و بيش) روي اين نكته اشتراك نظر دارند كه طبقه سياسي مصر نقش سازنده‌يي در دوره گذار اين كشور ايفا نكرده و از ترس و وحشت پاره‌يي از كشورهاي منطقه و جهان از موفق شدن الگوي اسلامگرايان به مثابه ابزار و پوشش مشروعي براي سست كردن ساختار‌هاي نوپا و دموكراتيك انقلاب مصر استفاده مي‌كند. نقش و عملكرد جريان‌هاي سياسي مصر به ويژه در اين دوره به‌شدت تحت نظارت تحليلگران منطقه و جهان قرار دارد.
سناريوهاي محتمل مصر پس از 30 ژوئن به ترتيب سطوح آن (بي‌خطر، كم خطر، خطرناك) در زير مي‌آيد:
سناريوي نخست: جنبش نافرماني مدني به قواعد بازي احترام مي‌گذارد و با حضور در ميدان تحرير قاهره و طرح مطالبات خود ميدان را ترك مي‌كند و به نمايندگان سياسي خود در جبهه نجات ملي براي گفت‌وگو و مذاكره با دولت اختيار تام مي‌دهد. تعدادي از چادرهاي متخصصان در ميدان تحرير قاهره به نشانه آماده‌باش مخالفان و حفظ معدل فشار خياباني باقي مي‌ماند. در طرف مقابل 17 گروه اسلامگرايان يا نزديك به اسلامگرايان در محيطي نزديك به شرق قاهره و نزديك به ميدان تحرير گرد هم آمده‌اند و كم و بيش به روش فوق عمل كرده و از نزديك شدن به خطوط تماس با متحدان به‌شدت پرهيز مي‌كنند.
سناريوي دوم: جنبش نافرماني مدني پس از تجمع در ميدان تحرير قاهره و افزايش حجم مشاركت‌كنندگان به سوي كاخ رياست‌جمهوري مصر رهسپار شده و در آنجا به هم پيمانان خود كه از منطقه مصر الجديده عازم كاخ رياست‌جمهوري شده‌اند، مي‌پيوندند. در مسير اين تظاهرات به مراكز تجمع صدها هزار نفر و بلكه ميليون‌ها نفر موافق برخورد كرده و درگيري ميان موافقان و مخالفان به خونريزي و سقوط قرباني و بالاخره خشونت شروع مي‌شود. اما به دليل حضور نيروهاي امنيتي و پليس و حتي نيروهاي مسلح و نيز هشدارهاي به موقع رهبران سياسي درباره ضرورت پرهيز از هرگونه خشونت، اين درگيري‌ها در فاز قابل كنترل و به اصطلاح خشونت مديريت شده باقي خواهد ماند.
سناريوي سوم: كثرت تظاهرات كنندگان دو طرف امكان تفكيك آنها از يكديگر را ناممكن مي‌كند. درگيري و خشونت باز ميان دو طرف به ويژه در محيط كاخ رياست‌جمهوري شروع مي‌شود. طرف سوم وارد ماجرا شده و اين درگيري را به فاز مسلحانه سوق مي‌دهد. آتش‌سوزي و حمله به مراكز دولتي يا مراكز حزب حاكم گسترش مي‌يابد. نيروهاي پليس و حتي نيروهاي مسلح قادر به كنترل اين درگيري‌ها نيستند. شهرستان‌ها شاهد درگيري‌هاي شديدي مي‌شوند در مجموع خشونت مطلق و مديريت نشده به وقوع مي‌پيوندد. رقم قربانيان و زخمي‌هاي اين خشونت‌ها تا حدي افزايش و تداوم مي‌يابد كه چاره‌يي جز وارد شدن نيروهاي مسلح به صحنه وجود نداشته باشد. در فاز بعدي اين سناريو ارتش قدرت را در دست مي‌گيرد. مجلس و دولت و تمامي نهادهاي منتخب و احزاب سياسي را منحل كرده و حالت فوق‌العاده يا قوانين مربوط به اين دوره را در اين كشور اعلام مي‌كند.
واقعيت اين است كه سناريوي نخست بسيار خوش‌بينانه است و سناريوي سوم بسيار بدبينانه است. مي‌ماند سناريوي دوم كه امكان وقوعش بيشتر از ديگر سناريو‌هاست. نگارنده نيز به سناريوي دوم تمايل دارد.
منبع: روزنامه اعتماد
ایران‌چک ۵۰۰ هزار تومانی؛ اسکناس جدید در راه بازار؟ 
معمای عجیب و غریب درباره حسن یزدانی؛ بمب کشتی ایران منفجر می‌شود؟ 
عکس | خداحافظی کوه عضله آمریکا؛ جی‌دن کاکس کیست؟ 
اجاره پیکان وانت؛ ناقابل ماهی ۱۴ میلیون! 
اتفاقات باورنکردنی و زشت علیه بازیکنان تراکتور در فرودگاه 
اتمام‌حجت با خریداران آیفون ۱۴ و ۱۵! 
از کشتن افراد عینکی به جرم روشنفکر بودن تا حذف پول و مذهب از مناسبات اجتماعی / فاجعه‌بارترین حرکت قرن بیستم برای ساخت اتوپیای روستایی
شباهت‌های قائد بغداد و پیشوای برلین؛ از میل به ویرانگری تا قهرمان پرستی
طرز تهیه کباب لاهماجون، خوشمزهترین کباب ترکی
سالاد فیله مرغ سوخاری با سس رنچ، جذابترین سالادی که تابهحال خوردهاید
