توافق هسته‌ای ایران و آژانس

اولی هاینونن، معاون آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گوید ایران با یک جدول زمانی برای پاسخ دادن به نگرانی‌ها در مورد برنامه اتمی‌اش توافق کرده‌است.

برای آژانس اتمی که اکنون سال‌هاست از ایران می‌خواهد سوءظن‌ها در مورد برنامه اتمی‌اش را برطرف کند، توافق سه‌شنبه دستاورد ملموسی به حساب می‌آید.

بی بی سی در این خصوص گزارش داد؛ آقای هاینونن پس از دو روز گفت‌وگو با مقام‌های ایرانی در تهران توافق سه‌شنبه را یک "نقطه عطف مهم" توصیف کرد و گفت: «ما دربرابر خود یک طرح کاری توافق‌شده داریم. ما در مورد پروتکل‌های رسمی برای چگونگی اجرای آن توافق کردیم. ما جدولی زمانی برای پیاده کردن داریم.»

به گزارش خبرگزاری ایرنا، جواد وعیدی معاون امنیت بین‌المللی دبیر شورای عالی امنیت ملی، که مسئولیت مذاکرات با آقای هاینونن را به عهده داشت در مورد توافق امروز گفت: «توانستیم چارچوب نحوه حل‌وفصل مسائل باقی‌مانده در موضوع هسته‌‌ای ایران را به سرانجام برسانیم و پيشرفت سازنده‌‌ای در این زمينه داشتيم.»

اما آمریکا پیش‌تر در واکنش به مذاکرات ایران با آژانس گفته بود که این کشور نباید تصور کند که مساله اعمال تحریم‌های بیش‌تر بر آن منتفی است، چرا که برخلاف درخواست‌های مکرر شورای امنیت سازمان ملل از تعلیق بخش‌های حساس برنامه اتمی‌اش خودداری می‌کند.

توافق امروز میان ایران و آژانس اتمی سازمان ملل حاصل سه دور مذاکرات میان مقام‌های دو طرف طی دو ماه اخیر است. دور قبلی گفت‌وگوها اوایل اوت و دور اول در ماه ژوئیه انجام شده‌بود.

دو طرف جزئیات مربوط به جدول زمانی توافق‌شده را ارائه نکردند اما بنابه گزارش‌ها تصور می‌شود این توافق به بازرسی سهل‌تر از تاسیسات اتمی ایران توسط آژانس اتمی بین‌المللی کمک کند.

به گزارش بی بی سی، ایران پس از تصویب قطعنامه‌های سازمان ملل از همکاری خود با آژانس اتمی، که در وین مستقر است، کاسته و از جمله حرکات بازرسان آن را محدودتر کرده‌بود.

آژانس در گزارش‌های قبلی خود ابراز نگرانی کرده‌است که ایران به طور مخفیانه عناصر برنامه‌ای را برای غنی‌سازی توسعه داده که پیچیده‌تر از آن است که علنا به آن اذعان می‌کند.

به‌علاوه این آژانس می‌گوید ممکن است ایران همه پلوتونیومی را که پردازش کرده در اظهارنامه‌های ارائه‌شده به آژانس نگنجانده باشد و هم‌چنین سوءظن دارد ارتش جمهوری اسلامی در فعالیت‌های غنی‌سازی نقش داشته‌باشد.
همین سؤالات در مورد برنامه اتمی ایران باعث شد آژانس در گزارش‌های متعددش نتیجه‌گیری کند که با قاطعیت نمی‌توان در مورد عدم انحراف ایران از کاربردهای صلح‌آمیز انرژی هسته‌ای اظهارنظر کرد.

اجرای جدول زمانی

آقای هاینونن گفت که جدول زمانی تازه فورا به اجرا گذاشته می‌شود؛ به‌طوری‌که کارهای مربوط به آن پیش از پایان اوت آغاز شده و در ماه‌های سپتامبر و اکتبر ادامه خواهد یافت. او تأکید کرد که این فرآیند زمان می‌برد.

توافق سه‌شنبه از این جهت مهم است که اساس گزارش تازه محمد البرادعی، را تشکیل خواهد داد. این گزارش در مورد میزان همکاری‌های ایران قرار است در ماه سپتامبر تسلیم شورای امنیت شود.
آقای هاینونن گفت که انتظار دارد گزارش آقای البرادعی هفته آینده آماده باشد و حاوی جزئیات گفت‌وگوهای تهران خواهد بود.

ایران که تا دو ماه پیش اصرار داشت تا زمان خارج نشدن پرونده اتمی‌اش از شورای امنیت از همکاری بیش‌تر با آژانس خودداری خواهد کرد، در ماه ژوئن و ظاهرا تحت فشار مقام‌های اروپایی، نسبت به رفع ابهامات از برنامه هسته‌ای ابراز آمادگی کرد.

توافق سه‌شنبه تازه‌ترین امتیاز تهران احتمالا در تلاشی برای پرهیز از تحریم‌های گسترده سازمان ملل است. این کشور ماه گذشته به بازرسان آژانس اجازه داد از راکتور آب سنگین درحال احداث اراک بازدید کنند. این درحالی است که ایران پیش‌تر بازرسی از این تأسیسات را ممنوع کرده‌بود.

علی‌رغم این تحولات، واشنگتن اصرار دارد که ایران غنی‌سازی اورانیوم را در راستای درخواست‌های شورای امنیت معلق کند یا با تحریم‌های بیش‌تر مواجه شود.

بنابه گزارش‌ها نیکلاس برنز روز دوشنبه گفت: «ما قصد داریم خیلی خیلی سخت (برای دوره تازه تحریم‌ها) فشار وارد آوریم و مسلما صرف این‌که ایران ملاقات‌هایی با آژانس اتمی سازمان ملل داشته، هرگز قبول نمی‌کنیم که همه تلاش‌هایمان را متوقف کنیم.»

علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، دوشنبه ‌شب تهدید کرد که هر اقدامی برای تصویب تحریم‌های تازه روند همكاری‌های ایران با آژانس را "عقیم" خواهد گذاشت.
آقای لاریجانی هشدار داد: «معقول‌تر این است که مسیر کار آقای سولانا و البرادعی را پنچر نکنید و بگذارید این مسیر زنده باشد و حرکت کنونی ادامه یابد.»

وی به گفت‌وگوهای خود با خاویر سولانا، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، اشاره داشت که سرمنشاء توافق تهران برای افزایش همکاری با آژانس اتمی سازمان ملل بود.