روایت بازگشت به هویت فاخر ایرانی

" ژيان قمشي"  مجري برنامه هاي راديو و تلويزيون سي بي سي کانادا ، در مقاله ای که در روزنامه ی نشنال پست به چاپ رسانده ، به بهانه ی برگزاری جشنواره ی هنر و فرهنگ ایران در تورنتو  ، داستان کوتاهی از بازگشت خویش به هویت فاخر ایرانی  اش  بازگفته است.
برگردان این مقاله را که از سوی سرویس بین الملل فرارو  صورت پذیرفته ، در زیر می خوانید:


وقتي جوان تر بودم، هويت ايراني خود را منكر مي شدم. خيلي از بچه ها دوست ندارند با بقيه فرق داشته باشند. پوست من تيره تر از ديگران بود و مادرم غذاهاي "عجيب و غريب" درست مي كرد. جامعه ايراني در كانادا كوچك بود و بعد از انقلاب ايران در سال 1979 و زماني كه دانشجويان در تهران چند آمريكايي را به گروگان گرفتند، نگران بودم كه هم كلاسي هايم بفهمند كه خانواده من از سرزمين دشمن آمده اند. دوست نداشتم به من تروريست بگويند و از داشتن ريشة ايراني خود منزجر بودم.

مردم از من مي پرسيدند كه آيا اسم من فرانسوي است و من در پاسخ شانه بالا مي انداختم و سرم را تكان مي دادم. فكر مي كردم اين كار با دروغ گفتن فرق دارد. و اگر ديگران فكر مي كنند كه من فرانسوي هستم، شايد من هم مي توانم يك ستاره فوتبال مانند ميشل پلتيني شوم. از سنن ملي فرهنگ فرانسه با خبر بودم – متفكران، نقاشان، نويسندگان، ستارگان مشهور سينما و خوانندگان بي نظير آن. هيچ كس در شوخي هاي خود از بمباران فرانسه صحبت نمي كرد زيرا فرانسوي ها متحدان ما بودند و در فوتبال شهرت داشتند.

ولي وقتي وارد دانشگاه شدم، همه چيز عوض شد و زماني كه فيلم آمريكايي نژاد پرستانه "بدون دخترم هرگز" در اوايل دهه 1990 اكران شد، از نهانگاه نژادي خود بيرون آمدم. در اين فيلم مضحك، ايرانيان به عنوان آدم هاي پست، وحشي و فريبنده تصوير شده اند و هيچ چيز مثبتي در باره هيچ چيز ايراني وجود ندارد. من به خشم آمدم و فهميدم كه نگراني هايم در سن نوجواني در باره هويتم محصولي از ناداني ديگران بوده است. مي دانستم كه اين آن فرهنگ گرمي نيست كه پيشينيان من و من بخواهيم جهان حقيقت را در مورد آن بداند.

زماني كه تحقيق را در باره تاريخ هنر و فرهنگ ايران آغاز كردم، از داشتن چنين ديدگاه محدودي از ميراث ايراني متعجب شدم. موسيقي، هنرهاي بصري، ادبيات و شعر متنفذ ايراني طي نسل هاي متوالي همه و همه شگفت انگيز بود. و بر خلاف توصيف منفي موجود از مردم ايران به عنوان پيروان دين سالاري تنگ نظرانه، زمينه هنر ايراني بيشتر در رابطه با عشق، بردباري، تنوع، پذيرش و  جاذبه بوده است.

در سال هاي اخير تا حدودي آگاهي نسبت به هنر و فرهنگ ايراني وجود داشته است. فيلم ايراني به ويژه با حضور كارگردانان سرشناس بين المللي چون عباس كيارستمي و محسن مخملباف، مورد توجه نوپرستان و فيلم دوستان قرار گرفته است. براي تعداد اندكي از فيلم دوستان غرب، ايرانيان اكنون چهره اي انساني پيدا كرده اند و در چارچوبي فراتر از سياست هاي عصر حاضر و مسئله نفت شناخته شده اند.

با اين وجود، هنوز براي اكثر مردم ايالات متحده كلمه ايران تنها در كنار كلمه تروريسم، جنگي در آينده و بحث هاي توهمي در مورد اين كه آيا رييس جمهور آينده آمريكا بايد جرأت كند تا با يك رهبر ايراني ديدار كند يا خير، استفاده مي شود. ايران در جهان امروز به عنوان قرباني تصورهاي قالبي و كليشه اي باقي مي ماند و غرب با آن طوري رفتار مي كند كه در اصطلاح ديپلماتيك به آن رفتار خاموش مي گويند. درست همان گونه كه سنت بزرگ هنر و خلاقيت به ازاي بمب هاي فرو ريخته بر بغداد به فراموشي سپرده شد، بشريت نيز از ميان رفت.

طي چند روز اخير در تورنتو، فستيوال هنر و فرهنگ ايران موسوم به فستيوال تيرگان در مركز هاربورفرانت برگزار شد. اين فستيوال عنوان بزرگ ترين فستيوال فرهنگ ايراني در خارج از ايران را به خود اختصاص داد و گامي مهم در پرورش دركي بهتر از مردم ايران از طريق سنت هنري آنها بود. وقتي زيبايي هاي هنري يك فرهنگ شناسانده شود، مشكل تر بتوان تصويري پليد از آن فرهنگ به وجود آورد. در حالي كه همه صحبت ها از جنگي قريب الوقوع است، اكنون برهه اي از تاريخ است كه بايد هنرمندان ايراني را مورد توجه قرار داد.