این شاید شیرین ترین اتفاق زندگی هر زوجی باشد؛ وقتی خداوند بزرگترین هدیه خود را پس از 9 ماه انتظار به پدر و مادر می بخشد و خانواده شلوغ تری را نصیب شان می کند. اما این نعمت گاهی اوقات پرهزینه تر از درآمدهای یک خانواده نوپا است که تصمیم گرفته اند نفر سومی یا چهارمی را به جمع شان اضافه کنند.
این روزها زوج جوانی که تصمیم به بچه دار شدن می گیرند، اگر بیمه نباشند باید برای زایمان و خرج های خرده ریز دیگری مثل سونوگرافی، دارو و درمان، مراقبت های دوران بارداری یا بعد از زایمان مبالغ میلیونی کنار بگذارند.
در ماه حدود 110 تا 125 هزار کودک در ایران متولد می شود که از این تعداد تولد، طبق آمار رسمی وزارت بهداشت حدود 40 تا 50 درصد سهم سزارین و مابقی طبیعی است.
درحالی که آمار غیر رسمی بیمارستان ها زایمان سزارین را تا 90درصد هم پیش بینی می کند؛ رقمی که اگر قرار بود با توصیه های سازمان بهداشت جهانی پیش برویم، باید حدود 20 درصد می شد.
شاید اولین دلیل تمایل بیماران به سزارین، ترس از زایمان طبیعی و درد ناشی از آن باشد و البته هزینه های بالاتری که این عمل دارد، انگیزه خوبی برای بیمارستان هاست تا حجم بیشتری از بیماران را برای جراحی سزارین پذیرش کنند. اما دلیل این گرایش هرچه باشد، اولین نتیجه آن بالا رفتن هزینه تولد بچه هایی است که این روزها خیلی ها چشم انتظار ورودشان به نیا هستند.
زایمان در آب، همچنان مهجور
اگرچه چند سالی است که برای تشویق مادران به زایمان طبیعی، زایمان در آب تبلیغ می شود اما حتی این زایمان بدون درد هم نتوانسته اعتماد مادران را جلب کند و آمار سزارین را پایین بیاورد.
به همین دلیل، بیمارستان های انگشت شماری هستند که خدمات زایمان در آب را ارائه می دهند که بیشترشان خصوصی هستند. هزینه این نوع زایمان در بیمارستان های خصوصی، بدون بیمه تکمیلی حدود یک میلیون و 500 هزار تومان است و با بیمه تکمیلی به 250 هزار تومان می رسد.
با بیمه، بدون بیمه
هزینه های مربوط به زایمان در کشورمان بسته به نوع پزشک، زایمان، بیمارستان انتخابی و بیمه بسیار متفاوت است. یکی از دلایل تفاوت قیمت ها در بیمارستان های دولتی به مدت زمان بستری در بیمارستان، دستمزد پزشکان و برخی تسهیلات همچون ماساژ و اتاق هایی با تخت کمتر بر می گردد.
اما هزینه های زایمان، در همه بیمارستان های دولتی هم بسته به نوع بیمه و خدمات بیمارستان یکسان نیست.
مثلا در بیمارستان هدایت با بیمه تامین اجتماعی زایمان طبیعی و سزارین رایگان است. بدون بیمه هزینه سزارین در این بیمارستان به 900 هزار تومان و طبیعی به 300هزار تومان می رسد. اما در یک بیمارستان خصوصی، زایمان طبیعی با بیمه تامین اجتماعی 180 هزار تومان هزینه دارد و سزارین 250 هزار تومان است.
اگر بیمه نباشید در همین بیمارستان قیمت زایمان طبیعی به 420 هزار تومان و سزارین به 770 هزار تومان می رسد.
بیمارستان های 5 میلیون تومانی
در بیمارستان های خصوصی قیمت های زایمان تا مرز 5 میلیون تومان و گاهی بیشتر هم می رسد. در بیمارستان های درجه یک خصوصی، زایمان طبیعی با بیمه تکمیلی یک میلیون و 500 هزار تومان و بدون بیمه تا 2.5 میلیون تومان است.
زایمان سزارین در این بیمارستان ها با بیمه تکمیلی حدود دو میلیون و 500 هزار تومان و بدون بیمه به 4.5 تا 5 میلیون تومان می رسد.
در بیمارستان های خصوصی درجه دوم هم قیمت ها به دو میلیون تومان می رسد البته اگر بیمه باشید. اما در بیمارستان های خصوصی و نیمه خصوصی تفاوت هزینه ها چشم گیرتر است. به طوری که هزینه سزارین در تعدادی از بیمارستان های نیمه خصوصی تهران به بیش از یک میلیون می رسد.
خصوصی یا دولتی؟ مساله این است!
این سوال کاملا به توانایی مالی خانواده ها بستگی دارد. در اینجا رضایت امری نسبی است. ممکن است شرایط مادران و رضایتشان در یک بیمارستان با هم متفاوت باشند.
برخی بیمارستان ها برای مادران، خدمات اضافه تری ارائه می دهند که در افزایش میزان رضایت موثر است. از جمله این اقدامات حضور همسر هنگام زایمان، اتاق خصوصی، هم اتاقی مادر و نوزاد، شیردهی بلافاصله پس از زایمان، ترخیص زودتر و... است.
مثلا در برخی بیمارستان ها ی خصوصی،هنگام زایمان در اتاق عمل اگر خود پدر و مادر بخواهند لحظ به دنیا آمدن فرزندشان را با دوربین ثبت می کنند که هزینه آن چیزی حدود 80 تا 100 هزار تومان می شود.
انتخاب پزشک، دستمزد جداگانه
برخی مادران علاوه بر انتخاب بیمارستان، می توانند پزشک را خود انتخاب کنند که در این صورت دستمزد پزشک جداگانه محاسبه می شود. در حالی که اگر خود بیمارستان پزشکی را بالای سر مادر بفرستد دستمزدی تعلق نمی گیرد.
هزینه دستمزد پزشک در بیمارستان خصوصی درجه یک به علاوه هزینه بیمارستان تا 5. 5 میلیون تومان میرسد. سهم پزشک بین یک تا یک و نیم میلیون تومان است. اما هزینه زایمان مستقیم پزشک در بیمارستان دولتی به تنهایی 500 هزار تومان است.
مادرانی که مادر نمی شوند
20درصد زوج های ایرانی به دلایل مختلف از جمله اختلالات هورمونی نابارورند. این آمار البته از آمار 16درصدی دنیا که در بعضی کشورهای پیشرفته به 11 درصد هم می رسد، بیشتر است اما خوشبختانه درمان ناباروری در ایران نسبت به کشورهای اروپایی و حتی کشورهای منطقه ارزان تر است و پیشرفت های علمی در سال های اخیر می تواند مشکل خیلی از خانواده های نابارور را حل کند.
با تمام این ها، درمان ناباروری در همه دنیا جزو درمان های گران قیمت به حساب می آید که ارزان بودن آن در کشور ما، باز برای اکثریت مردم گران است.
معمولا هزینه های درمان ناباروری در ایران بعد از تشخیص نوع ناباروری معین می شود. تعداد کمی از بیمه های تکمیلی هزینه های مربوط به ناباروری را پوشش می دهند. دلیل آن هم هزینه های سنگین و کاهش سود آوری برای مراکز بیمه است که تعداد کمی از آنها تمایل پیدا می کنند هزینه ها را متقبل شوند.
یکی از مراکزی که هزینه های درمان ناباروری را قبول می کند، شرط و شروطی برای این کار در نظر گرفته است: مثلا زوجین نباید بیش از 3ماه از مدت عقدشان گذشته باشد و زن بیش از 40 سال سن نداشته باشد.
تاریخ آغاز بیمه از زمان خرید بیمه نامه تا انتهای سال دهم و یا تولد اولین فرزند (هر کدام که زودتر محقق شود) خواهد بود. این بیمه کلیه هزینه های مربوط به درمان ناباروری را تا سقف 40 میلیون ریال و جبران هزینه های درمان عیوب مادرزادی را تاسقف 20میلیون ریال را پوشش می دهد.
همچنین بیمه، هزینه رحم اجاره ای تنها برای بار اول را تا سقف 40 میلیون ریال متقبل می شود.
سال 87، وقتی سمینار "بیمه و ناباروری" برگزار شد، چندین مرکز درمان ناباروری با شورای عالی بیمه وارد مذاکره شدند تا برای پوشش خدمات تشخیصی و درمانی ناباروری و در نهایت پوشش هزینههای زوجین نابارور قانونی را به تصویب شورای عالی بیمه برسانند.
قانونی که البته به تصویب رسید و ابلاغ شد اما پارسانژاد رییس انجمن ناباروری ایران که عقیده دارد هزینه درمان ناباروری در ایران کمر شکن است، می گوید: در حال حاضر بیش از یک سال است که در شهرستانهای کشور هزینههای مربوط به تشخیص ناباروری تحت پوشش بیمه قرار گرفتهاند، اما به نظر نمیرسد پوشش بیمه این خدمات در تهران اجرایی شده باشد.
او می گوید که برخی از این مراکز زوجین را از ابتدای ازدواج تحت پوشش بیمه ناباروری قرار میدهند اما باید پرسید چند درصد از افرادی که با یکدیگر ازدواج میکنند در آینده دچار ناباروری میشوند؟
هزینه های ناباروری
روش IUIیعنی تلقیح داخل رحمی هم یکی از روش های مناسب و کم هزینه باروری است. در این روش که قبل از ivf انجام می گیرد، اسپرم را گرفته و به رحم تزریق می کنند. هزینه این روش برای هر بار تزریق حدود شصت هزار تومان است. اما اگر این روش نتیجه نداشت از طریق ivf تلاش برای بارداری صورت می گیرد.
Ivf یا اهدای جنین به معنی گرفتن اسپرم و تخمک از یک زوج بارور و سالم و انجام لقاح داخل آزمایشگاه و سپس انتقال جنین حاصله به رحم مادر آینده کودک می باشد. هزینه این روش حدود یک و نیم میلیون تومان است که گاهی این روش ها برای برخی زوجین باید تا سه بار باید تکرار شوند.
رحم جایگزین هم از دیگر روش هاست. این روش جزء آخرین انتخاب هاست. زیرا دارای مراحل قانونی پیچیده ایست. هزینه آن بستگی به توافق طرفین دارد. معمولا با مخارج دوران بارداری و مزد صاحب رحم و آزمایش و سونوگرافی قیمت آن به 5تا 7 میلیون تومان می رسد.
مصائب شیرین
اگر نوزادتان پسر باشد باید ختنه شود. یا اگر کمی زودتر به دنیا آمد برای تکمیل ریه اش باید چند روزی مهمان بیمارستان باشد. زردی نوزاد هم دیگر احتمالاتی است که ممکن است پیش بیاید و هزینه روی دستتان بگذارد.
مثلا هزینه دستگاه فتوتراپی بیمارستان برای نوزادانی که زردی دارند در بیمارستان دولتی، هر شب: 20 هزار تومان ودستگاه فتوتراپی بیمارستانی در بیمارستان خصوصی، هر شب: 250 هزار تومان ودستگاه فتوتراپی خانگی هم، هر شب 18 هزار تومان است.
هزینه نگه داری نوزادان نارس درnicu (بخش مراقبت های ویژه نوزادان) نیز در بیمارستان های دولتی با بیمه شبی 80 هزار تومان است. اما اگر بیمه نباشید حدود 300 هزار تومان می شود،اما در بیمارستان های خصوصی این نرخ شب اول تا یک میلیون تومان و شب های بعدی تا 600 هزار تومان هم می رسد.
گاهی نوزادان را برای فظ دمای بدن یا رفع کبودی در دستگاه انکباتور برای چند ساعت نگه داری می شوند. هزینه انکباتور در بیمارستان های دولتی 70 تا 80 هزار تومان و در بیمارستان های خصوصی 200 تا 300 هزار تومان است.
برای یک زایمان علاوه بر هزینه های مربوط به بیمارستان، در طول دوران بارداری و پس از زایمان نیز مخارجی وجود دارد.
اما انتخاب صحیح نوع زایمان و مراجعه به پزشک متخصص، اعتماد به روش های نوین زایمان و حتی الامکان استفاده از خدمات دولتی، می تواند با کاهش هزینه ها شیرینی تولد را برای پدر و مادرها بیش از پیش کند.