شلیک به اعتبار آقای رئیس جمهور!

تیراندازی کور به تماشاچیان فیلم در یک سینما در ایالت کلرادو، بار دیگر موضوع تداوم سلطه لابی اسلحه با تاکید بر لزوم دائمی بودن قانون آزادی خرید و حمل سلاح در آمریکا بر منافع و مصالح ملی این کشور را آشکار تر کرد.

 در آخرین تحولات مربوط به این اقدام که به کشته و زخمی شدن 50 نفر انجامید، پلیس آمریکا اعلام کرد فرد ضارب در دو ماه گذشته بیش از شش هزار گلوله جنگی از طریق اینترنت خریده بود. به گفته پلیس معامله این تعداد گلوله به شکل قانونی صورت گرفته و این فرد قوانین ایالات متحده درباره حق خرید و فروش سلاح و مهمات را زیر پا نگذاشته است.

جوانی که این تعداد مهمات را خریداری کرده بود جمعه گذشته با یک تفنگ اتوماتیک ای ار 15، دوازده خشاب فشنگ، یک قبضه اسحه کمری 40 میلی متری و دو نارنجک دودزا به تماشاچیان یک سینما در شهرک آرورا حومه دنوور در ایالت کلرادو حمله کرد.

 وی بلافاصله پس از حمله، دو نارنجک را در داخل سالن منفجر کرد و سپس تماشاچیان را به رگبار گلوله بست که بر اثر آن 12 نفر کشته و 38 تن دیگر از تماشاچیان مجروح شدند که حال چند نفر وخیم اعلام شده است. این کشتار نه تنها جامعه آمریکا را تکان داد و بسیاری را خشمگین کرده، بلکه به جدل بر سر متمم دوم قانون اساسی آمریکا (Second Amendment) با موضوع حق خرید و فروش سلاح و حمل آن دوباره دامن زده است.

در متمم دوم قانون اساسی ایالات متحده به عنوان یکی از اصلاحیه‌های منشور حقوق ایالات متحده آمریکا، تصریح شده است: داشتن یک نیروی منظم شبه نظامی مردمی که برای امنیت یک کشور آزاد، ضروری می‌باشد و حق مردم برای حمل و نگهداری اسلحه محترم شمرده می‌شود. در حالیکه بیشتر طرفداران حزب دموکرات مخالف این قانون بوده و به طور سنتی با آن مخالفت کرده اند، حزب جمهوری خواه و طرفداران آن از این قانون بشدت حمایت می کنند و تغییر یا تعدیل آن را بر خلاف حق آزادی فردی در ایالات متحده می دانند.

 با این وجود، به نظر می رسد جنایت هایی شبیه حادثه کلرادو آنقدر در حال تکرار در گوشه و کنار آمریکا است که زنگ خطر را برای مسولان و مردم این کشور بطور جدی به صدا در آورده است. گفتگو با مهدی محتمشی، کارشناس مسائل امریکا، در خصوص تاثیر این‌گونه کشتارها در فضای انتخاباتی امریکا را در زیر می‌خوانید:
 
چه عواملی منجر به تیراندازی جوانی تحصیلکرده در ایالت کلرادو به تماشاچیان فیلمی در سینما شد؟
این اتفاق‌ها در امریکا به تناوب رخ می دهد و شاید بتوان گفت دلایل مختلفی بر انجام این اعمال وجود دارد. دلیل اصلی چنین رفتارهای عقده‌های روانی و فردی است و مسائل دیگری که زمینه‌ساز چنین اعمالی است شاید همان مشکلات  و نابرابری های اقتصادی باشد. اما در مورد کشتار دراین سینما فرد قاتل  تحصیلکرده‌ بوده و به نظر می‌رسد که فشارهای روحی و روانی و اقتصادی عامل اصلی بروز چنین رفتاری شده است.
 
این مساله در فضای انتخاباتی امریکا چه تاثیری گذاشته است؟
این اتفاق تاثیر بسیار عمیقی در ابعاد مختلف اجتماعی، سیاسی و امنیتی در امریکا گذاشته است. همانطور که می‌دانید قوانین حمل سلاح در برخی از ایالت‌ها مجاز است و هر فردی می‌تواند به سادگی سلاحی را که دوست دارد، تهیه کند.

 از سوی دیگر این موضوع در هر دوحزب از دیرباز محل اختلاف بوده، یعنی میان جمهوری خواهان و دموکرات‌ها مطرح بوده است.

جمهوری‌خواهان دفاع شخصی را مجاز می‌دانند و همواره مدافع این بودند که هر فردی می‌تواند اسلحه خریداری کرده و برای دفاع شخصی از آن استفاده کند. اما دموکرات‌ها در برخی از ایالت‌ها با این قانون مخالف هستند و در تلاشند تا به نوعی محدودیت‌سازی  کنند که دسترسی و خرید سلاح تحت هر شرایطی امکان‌پذیر نباشد و تحت شرایط خاصی بتوانند اسلحه خریداری کنند.

در گذشته لوایحی در کنگره امریکا در این خصوص مطرح شد، اما از آنجایی‌که بر روی آن اجماعی وجود نداشت و توافقی صورت نگرفته، قانون مدونی تصویب نشده است.
 
در ارتباط با فضای انتخاباتی یقینا بر این موضوع تاکید می‌کنند و رقبای انتخاباتی از هر موضوعی حداکثر بهره‌برداری انتخاباتی را می‌کنند. باراک اوباما نیز برخی از فعالیت‌های روزانه خود را قطع و به کلورادو سفرکرد تا در آنجا با بازماندگان این حادثه ابراز همدردی کند. او سعی کرد که به نوعی بر سیاست‌های گذشته حزب دموکرات و دولت امریکا مبنی بر اینکه برای خریداری اسلحه باید محدودیت هایی اعمال شود، تاکید کرد.

همانطور که می‌دانید شهردار نیویورک از هر دو کاندیدای حزب رقیب سوال مشخصی کرده است که باید سیاست خود را در حمل و خرید سلاح بیان کنند، چراکه ما در امریکا شاهد هستیم که هر چند وقت یکبار چنین کشتارهایی اتفاق می‌افتد که تلفات سهمگینی را هم در بر دارد و تا مدتی جامعه امریکا و به ویژه شهرهای درگیر ملتهب هستند.
 
در واقع آزادی حمل اسلحه نشانی است که بر افزایش خشونت تاثیر گذار است، زمانی‌که یک دانش‌آموز و یا هر فرد عادی می‌تواند به راحتی سلاح در دست گرفته و به هر دلیلی از آن استفاده کند، در چنین شرایطی است که جامعه امریکایی بسیار آسیب‌پذیر شده است.

بنابراین به نظر می‌رسد هر دو کاندیدا تا اندازه‌ای فعالیت‌های انتخاباتی خود را به احترام قربانیان این حادثه و به دلیل آنکه جامعه امریکا امروزه به شدت نگران این وضع است، محدود کرده‌اند. اما یقینا در آینده نزدیک یکدیگر را به دلیل مواضع مختلفی که نسبت به خرید و حمل سلاح دارند، مورد مواخذه قرار خواهند داد.
 
آیا ممکن است اوباما برای داشتن برگ برنده‌ای و جلب رضایت افکار عمومی در تصویب لایحه محدود کردن حمل و خرید سلاح تلاش کند؟
در این شرایط به لحاظ افکار عمومی زمینه برای تصویب لایحه تا اندازه‌ای آماده است. اینکه گفته می‌شود تا حدی آماده‌اند به این دلیل است که بخشی از جامعه امریکا به لحاظ رفتارهای سنتی و تاریخی خود به ویژه در ایالت‌های جنوبی امریکا، حمل سلاح و دفاع شخصی را به عنوان سنت دیرینه خود می‌دانند. بدین معنا که در میان افکارعمومی مردم امریکا نیز اقلیت قابل توجهی طرفدار حمل و خرید اسلحه برای دفاع شخصی هستند.
 
امریکا جامعه پرالتهاب و پر خشونتی است و  بنابراین برای دفاع از خود این موضوع را لازم می‌دانند. اما درباره این مساله که بتوانند چنین لایحه‌ای را تصویب کنند، باید گفت همانطور که می‌دانید دموکرات‌ها در کنگره امریکا در اقلیت هستند و تصویب لایحه‌ اینچنینی که بسیار مهم بوده، مسلتزم این است بتوانند اکثریت نسبی در کنگره داشته باشند که بعید به نظر می‌رسد در کوتاه مدت قانونی تصویب شود تا شرایط موجود را تغییر دهد. اما آنچه که مسلم  است بهره برداری‌های تبلیغاتی و رسانه‌ای حتما در ارتباط با این موضوع توسط هر دو کاندیدا صورت خواهد گرفت.
 
24 ساعت پیش سالگرد قربانیانی بود که در نروژ توسط فردی با تفکر از بین بردن مسلمانان، به قتل رسیده بودند، با توجه به اتفاقاتی که در امریکا می‌افتد آیا هیچ گونه هدف نژادی و قومی در پشت این کشتارها وجود دارد؟
در این حادثه و اتفاقاتی از این قبیل که در امریکا می‌افتد، کمتر موضوع نژادپرستی به آن شکلی که در اروپا و نروژ وجود دارد، مطرح است. بلکه بیشتر پس زمینه‌های اجتماعی و سیاسی و اقتصادی است. تا به امروز علائم و نشانه‌های نژادپرستانه اعلام نشده است.

 درست است که در این کشتار در سینما مسلما از قوم‌ها و نژادهای مختلفی بودند، اما هیچ دلیل و یا شواهدی مبنی بر اینکه با این هدف دست به کشتن این افراد زده وجود نداشته است.