bato-adv
کد خبر: ۱۱۹۵۷
بررسی انتشار فیلم های غیر اخلاقی در ایران

آبروی مردم بر سنگفرش پیاده روها

زهرا فدایی
تاریخ انتشار: ۱۰:۲۵ - ۱۴ خرداد ۱۳۸۷


فرارو: چندی است که آبروی انسان ها بدل به ابزاری شده برای تفریح، کسب مال و گاهی انتقام جویی. حرمت حریم های خصوصی تا اندازه ای از بین رفته که به هر نامحرمی اجازه سرک کشیدن می دهد و متأسفانه قبح این رفتار ناپسند، روز به روز کمرنگ تر شده و تماشای شخصی ترین صحنه های زندگی افراد، اعم از مشهور و گمنام، هنجاری عمومی تلقی می شود و از خانه های خلوت مجردی و موبایل های بچه مدرسه ای ها به محافل خانوادگی راه می یابد.دستگیری های گسترده و تهدید مکرر به اعدام و مجازات های سنگین نیز تاکنون در بهبود این جریان مؤثر واقع نشده است. 

قانون چه می گوید؟ 
اساساً تعدی به حریم خصوصی افراد جرم محسوب می شود. اشخاص نسبت به صدا و تصویر خود نیز حقی دارند. قانون مدنی هم باتوجه به دستورات اسلام، ورود بی اجازه به حریم زندگی مردم را جرم تلقی می‌کند. 

به موجب ماده 639 قانون مجازات های اسلامی، بند ب، برای کسانی که مردم را به فساد یا فحشا تشویق یا موجبات آن را فراهم کنند، حبس از یک تا 10سال در نظر گرفته شده است. و همچنین در بندالف ماده 640 آمده است که هر کس نوشته، طرح، نقاشی، تصویر، فیلم و یا به طور کلی هر آن چه که عفت و اخلاق عمومی را جریحه دار کند، یا برای تجارت یا توزیع به نمایش عمومی بگذارد، به مجازات حبس از 3 ماه تا یک سال و جزای نقدی از یک میلیون و 500 هزار ریال تا 6 میلیون ریال و یا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد.
در ضمن اگر فردی با تهیه فیلمی بخواهد خانواده ای را تهدید کند، مجازات‌ها‌ی سنگین تری در انتظار اوست.

همچنین باید یادآور شد که خداوند متعال در قرآن كريم براى حفظ آبرو و حيثيت مؤمنان اهميت ويژه‏اى قائل شده است. از اين رو، تحريم پاره‏اى از گناهان مانند غيبت، تجسس بيجا، تهمت، سوء ظن، بازگويى عيب ديگران، مسخره كردن، بدزبانى و ... به دليل حفظ آبروى مؤمنان است.

آبروی مردم بر سنگفرش پیاده رو ها 
مسؤولان بارها اذعان کرده اند که از مدت ها پیش در اندیشه جلوگیری از سوء استفاده هایی که از زندگی شخصی افراد می شود، هستند ولی همچنان شاهد فروش سی دی هایی در رابطه با زندگی و جشن های خصوصی افراد در معابر شهر هستیم و همین طور عکس ها و فیلم هایی حقیقی یا غیرحقیقی از چهره های مطرح و مشهور اجتماعی، سیاسی، هنری که به آسانی از اینترنت دانلود می شوند و از طریق گوشی های تلفن همراه، پخش. 

سردار رادان‌ در خصوص‌ تشدید برخورد با دستفروشان‌ سی‌ دی‌ در سطح‌ شهر اظهار داشته است‌: تا زمانی‌ كه‌ محتوای‌ سی‌دی‌های‌ فروخته‌ شده‌ توسط‌ این‌ افراد مشخص نباشد، نمی‌توان‌ صرفاً به‌ دلیل‌ دستفروشی‌ با آن ها برخورد كرد.رواج چنین فیلم ها و عکس هایی منجر به خودکشی های تعدادی از دخترانی شد که آبرویشان لگدمال شده بود. زندگی هایی به طلاق کشیده شده و قتل های ناموسی متعددی نیز رخ داده است. 

فیلم ها و عکس های پنهانی و حتی مونتاژ شده به صحنه های سیاسی نیز راه یافت و تا حدی ساده تلقی شد که حربه ای گردید برای خدشه دار کردن چهره هایی محبوب و مطرح.

مردم ایران از فروش تلفن های همراه با قابلیت عکاسی و فیلمبرداری چنان استقبال چشمگیری داشتند که از بسیاری کشورهای توسعه یافته نیز فراتر رفتند. 

بر اساس آمار ، تعداد کاربران اینترنت در ایران هفت و نیم میلیون نفر رسیده است و از این لحاظ در خاورمیانه مقام اول را داراست ولی متأسفانه تعداد کثیری از کاربران وقت خود را صرف سرگرمی های نامناسب و بعضاً غیر اخلاقی می کنند و موجب نفوذ و رواج آن در سطح جامعه نیز می گردند. 

این تجهیزات مدرن بدون زمینه سازی های لازم و کافی وارد شد؛ تا آنجا که خیلی زود جامعه ایران، با معضلی تحت عنوان استفاده نادرست و غیراخلاقی از تلفن همراه و اینترنت روبرو شد و به دنبال آن پدیده های تأسف بار بعدی شدت گرفت.

چرا از روابط غیر اخلاقی فیلم برداری می شود؟
بسیاری از فیلم های غیر اخلاقی توسط افراد آماتور فیلم برداری می شود و به صورت اتفاقی و تدریجی در سطح جامعه پخش می شود. تعداد مواردی که افراد به صورت کاملا آگاهانه و هدف دار درپی تهیه و پخش فیلمی برآمده باشند و خود نیز در آن حضور داشته باشند، بسیار نادر است. یکی از آن ها مربوط به فردی بود که چند زن خیابانی را در ازای دریافت پول جلوی دوربین نشانده بود و خود نیز در میان آنها به چشم می خورد که بلافاصله توسط نیروی انتظامی شناسایی ، دستگیر و تحویل مقامات قضایی شد. 

اگرچه در بعضی موارد تهیه فیلم های غیر اخلاقی از روی کنجکاوی و به نیت ثبت خاطره انجام می شود، ولی نمیتوان منکر نیت قبلی عده ای فرصت طلب، در جهت سوء استفاده و اخاذی شد. از نمونه ی چنین مواردی، مجموعه فیلم هایی بود که توسط یک دندان پزشک، از روابط جنسی او با بیمارانش در مطب تهیه شده بود تا آن ها را وادار به سکوت و تمکین نماید که خوشبختانه در سطح جامعه پخش نشد و به دنبال شکایت یکی از قربانیان در بازجویی از منزل دندان پزشک به دست آمد. معمولاً فیلم برداری از افراد در وضعیت های نامعمول و ناشایست و تهدید به پخش آن ها در سطح خانواده یا حتی جامعه، راهکاری برای واداشتن قربانیان به سکوت، تن دادن به ادامه روابط نامشروع و اخاذی از آنهاست. 

تاریخچه فیلم های غیر اخلاقی در ایران
تهیه فیلم از صحنه های غیراخلاقی و مجالس و میهمانی ها، سابقه چندان درازی در ایران ندارد. اولین خاطره ها در این زمینه مربوط می شود به تلاش چند جوان که به ساخت فیلمی با عنوان زاهدان11 پرداختند. طی سال های انتهایی دهه هفتاد این فیلم و حواشی مربوط به آن چنان در سطح جامعه فراگیر شد که اگرچه کمتر کسی موفق به تماشای این فیلم شده بود، افراد بسیاری از مضمون و جزئیات آن اطلاع دقیق داشتند و اظهار نظرهای کارشناسانه می کردند. آنچه این فیلم را بیش از پیش بر سر زبان ها انداخت شایعه شناسایی عوامل سازنده فیلم از روی شماره کنتور گاز که در نمای کوچکی از فیلم به چشم می خورد و محاکمه و حتی اعدام آنها به جرم مفسد فی الارض بود. شایعاتی که هیچ گاه از سوی هیچ مقام مسؤولی مورد تأیید قرار نگرفت. 

در ابتدای دهه هشتاد خبر دستگیری دندان پزشکی که بعدها ملیت او عراقی عنوان شد، و در مطب خود در بالای شهر تهران، با فیلم برداری از روابط خود با بیمارانش، آنها را وادار به سکوت کرده بود، غوغای زیادی در روزنامه ها به پا کرد و مدت ها در روی جلد مجلات پی گیری شد. در همین زمان ماجرای لو رفتن فیلم شب نشینی و پارتی ها یکی پس از دیگری به مطبوعات کشیده می شد و متناسب با مطرح بودن و در بورس بودن هنرپیشه ها و بازیکن های فوتبال، طول و تفصیل بیشتری همراه داشت. روزنامه نگاران حوادث نیز گوش به زنگ خودکشی یا قتل یکی از قربانیان اینگونه فیلم ها می ماندند تا در خلال سردادن فریاد وانفسا، صفحه حوادث خود را پرخواننده تر کنند. 

معروفترین این اتفاقات مربوط به فیلمی منتسب به هنرپیشه زن سریال نرگس بود که شایعات زیادی در پی داشت و حتی اقدام به چاپ عکس و مصاحبه های جعلی نیز شد. استقبال عمومی از این فیلم به حدی بود که گفته شد، گردش مالی این سی دی در سطح کشور بالغ بر دو میلیارد تومان شد تا رکورد یکی از پر فروش ترین فیلم های تاریخ سینمای ایران را به خود اختصاص دهد! 

خودكشی‌ دختر دانشجوی‌ تبریزی‌ كه‌ پس‌ از تكثیر فیلم‌ حضور او در یك‌ میهمانی‌ دوستانه‌ به‌ وقوع‌ پیوست‌ یكی‌ از تلخ‌ترین‌ حوادثی‌ است‌ كه‌ تكثیركنندگان‌ زیرزمینی‌ فیلم‌های‌ خصوصی‌ آن‌ را رقم‌ زدند. 

انتشار عكس‌های‌ خصوصی‌ یك‌ هنرپیشه‌ زن‌ مشهور روی‌ اینترنت‌ نیز از نمونه‌های‌ تجاوز به‌ حریم‌ شخصی‌ افراد است‌. 

یکی از بازی كنان‌ تیم‌ ملی‌ فوتبال از دیگر افرادی‌ بود كه‌ در تیررس‌ افراد سودجو قرار گرفت‌ و در اقدامی‌ غیراخلاقی‌ اقدام‌ به‌ تكثیر فیلم‌ مراسم‌ عروسی‌ او كردند. 

فیلم عروسی یکی از خوانندگان مجاز و همین طور هنرپیشه ی خانم تلویزیون به طور کامل پخش شد. 

فیلمی نیز‌ از یك‌ مداح‌ در جامعه‌ تكثیر شد كه‌ البته‌ اصالت‌ فیلم‌ از سوی‌ فرد مورد نظر تكذیب‌ شد. 

در ابتدای فراگیر شدن دوربین فیلم برداری، تصویربرداری از مجالس غیر رسمی نوعی به رخ کشیدن امکانات و شرایط مادی انگاشته می شد و حضور دوربین حتی در خصوصی ترین شکل روابط، دغدغه خاطر چندانی برای کسانی که تصویرشان در فیلم ثبت می شد، ایجاد نمی کرد. بسیاری فیلم برداری از میهمانی ها و حتی روابط خصوصی را حق میزبان می دانستند و از روی شرم یا محافظه کاری، اعتراضی به این کار نشان نمی دادند و به قول شفاهی میزبان مبنی بر عدم انتشار فیلم قناعت می کردند. اما امروزه کمتر دختر یا پسری به صورت ارادی حاضر به ظاهر شدن مقابل دوربینی است که تصاویر آن ها را در یک میهمانی یا مکانی خلوت، ضبط می کند. تجربه انتشار وسیع فیلم های خانوادگی یا غیر اخلاقی و سرنوشت شوم قربانیانی که آگاهانه یا ناآگاهانه در چنین فیلم هایی ظاهر شده بودند، افراد را نسبت به فرجام چنین فیلم هایی آگاه تر کرده است.

بررسی ساختاری اخبار رسانه ها از فیلم های غیر اخلاقی
چگونگی تنظیم خبر در مورد فیلم های غیر اخلاقی در روزنامه ها و مجلات ایرانی اسلوب خاص خود را دارد. مضمون این گونه خبرها شامل سه شخصیت است؛ عامل جنایت، قربانی و پلیس. عامل جنایت معمولاً جوان یا مردی میان سال است با مجموعه ای از ویژگی های منفی که به شکل کلیشه ای در تمام آن ها مشترک است، قربانی معمولا ساده لوحی از جنس مونث است و پلیس که همیشه در انتهای داستان وارد می شود تا داستان را به خوشی به پایان برساند. 

اولین مطلب در تنظیم این گونه خبرها بزرگ نمایی از عمق حادثه و سیاه نمایی از شخصیت بزه کار و مظلوم نمایی از قربانی ماجراست. قیدهای تفضیلی در اینگونه اخبار کاربرد وسیعی دارند. نکته دوم شخصیت پردازی برای شخص مجرم و انتخاب یک لقب خاص برای اوست. این گونه است که جوانی که اقدام به تجاوز و فیلم برداری از آن کرده است به عناوینی چون «اختاپوس سیاه، عنکبوت بزرگ راه، میکروب، خفاش شب، باند رتیل ها» و امثال آن ملقب می شود که «با نیت شیطانی، شخصیت پلیدو روح خبیث» خود اقدام به فیلم برداری از زنان و دختران کرده است. زنان و دخترانی که معمولاً فریب شخصیت های پلید داستان را می خورند و بدون قصد قبلی در دامی که پیش پایشان گسترده شده پا می گذارند و پس از انکه مورد «شکنجه، تجاوز، هتک حرمت و اخاذی» قرار می گیرند، سرگشته و پریشان و وحشت زده به پلیس پناه می آورند و دادخواهی می کنند. شخصیت پلیس نیز در این گونه اخبار به صورت تیم ویژه کاراگاهان و نیروهای مجرب پلیس تصویر می شوند که با توجه به حساسیت حادثه، «به سرعت» وارد عمل می شوند و با استفاده از تکنیک های ویژه و شگردهای پلیسی، به موضوع رسیدگی می کنند. 

نکته قابل توجه در انعکاس این گونه جنایات آن است که معمولا آنچه در اخبار روزنامه ها سیاه و زشت تصویر شده و تقبیح می شود عمل غیر اخلاقی فیلم برداری و انتشار آن است و نه روابط نامشروع یا تجاوز. ترجیح بر آن است که تا حد ممکن، مضمون فیلم کوچک شمرده شده و اشاره ای به جزییات آن، نشود. بدین ترتیب عبارت «تهیه فیلم سیاه از صحنه ی آزار» همیشه بر عبارت «تهیه فیلم از صحنه های سیاه» ترجیح داده می شود. 

متأسفانه در عصر ارتباطات جدید بسیاری از مردم خواسته و یا ناخواسته دچار خطاهای بزرگی می شوند که اگر از بزرگی زشتی آن ها آگاهی یابند هیچگاه گرد آن نمی گردند؛ از جمله کنجکاوی در دیدن عکس ها و این گونه فیلم های مرتبط با زندگی شخصی دیگران، که متأسفانه به راحتی به خود اجازه تکثیر، تماشا و تعریف آن را می دهند. این عمل که خود باعث آبرو ریزی وهتک حرمت افراد می گردد، نه تنها اشاعه فحشا بلکه حق الناس نیز می باشد. 

مطلب قابل توجه، حرص عمومی به اطلاع از خلوت های یکدیگر است که  فی نفسه رفتاری غیر انسانی و نکوهش شده می باشد. 

متولیان فرهنگ جامعه، باید به وظایف بسیار خطیر خویش آگاه باشند و بدانند که مردم، غالبا، نه به ادعا ها و اندرزهای کلامی، که به اعمال خالصانه ی عالمان و متولیان دل می سپارند و هدایت می شوند.

ششمین امام شیعیان فرموده است: مردم را نه با زبانتان (که با رفتارهاتان) هدایت کنید..!

از سوی دیگر، دستگاه قضایی و ضابطان آن نیز باید با جدیت و سخت گیری و البته قساوتی هراس آور، علیه متجاوزان به حریم خصوصی مردمان آبرومند بشورند و فضایی ایجاد کنند که هیچ خطاکاری، هوس ارتکاب چنین جنایتی نکند.

آبرومندان جامعه، احساس امنیت نمی کنند. چه باید کرد؟!  

مجله خواندنی ها
مجله فرارو
پرطرفدارترین عناوین