نتايج مسكو؛ ورود محتوایی ایران و 1+5

مذاکرات ایران و 1+5 در مسکو از روز گذشته آغاز شد و تا شامگاه سه شنبه ادامه داشت، در این دور روز دیدارها، تحلیل ها و نقطه نظرات گوناگونی در مسکو مطرح شده است.
 
هیئت مذاکره کننده ایرانی به ریاست سعید جلیلی،  دبیر شورای عالی امنیت ملی به منظور شرکت در مذاکرات ایران با 1+5 در مسکو صبح روز یکشنبه (28 خرداد ماه) وارد روسیه شد و این مذاکرات تا روز سه شنبه ادامه یافت.
 
دیدار باقری و نماینده چین
دیدارهای مقدماتی مذاکرات از همان روز یعنی یک روز مانده به شروع مذاکرات آغاز شد و زمانی که هنوز همه اعضای گروه 1+5 در مسکو حاضر نشدند، اولین ملاقات ها بین باقری، معاون سیاست خارجی و امنیت ملی و نماینده چین برگزار شد.
 
علی باقری ظهر روز یکشنبه  در محل سفارت ایران با نماینده چین در گروه 1+5 دیدار و گفت‌وگو کرد. طرفین پیرامون سابقه تفاهم و همکاری دو کشور در موضوعات مختلف بحث و تبادل نظر کردند و این مذاکرات مثبت ارزیابی شد.
 
البته باقری بعد از ظهر همان روز نیز با وزیر امور خارجه چین دیدار کرد. در این دیدار باقری با اشاره به نقش مثبت چین در مذاکرات خواستار پایبند ماندن گروه 1+5 به توافقات استانبول 2 و بغداد و همچنین توافق صورت گرفته در مکالمه تلفنی دکتر جلیلی با کاترین اشتون شد. 

نماینده چین در مذاکرات نیز تنها راه حل پرونده هسته ای ایران را مذاکره دانست و خواستار جدیت و عملگرایی دو طرف در گفتگوها شد.لازم به ذکر است طرف چینی از تهران پیگیر انجام این ملاقات بود و توافق شد هیات های ایران و چین  مجددا ملاقات دو جانبه داشته باشند.

در این دیدار لی یوچنگ درخواست داشت که از همین حالا زمان و مکان دور بعدی مذاکرات مشخص شود که این درخواست مورد موافقت نماینده هسته ای ایران قرار نگرفت.
 
کارشناسان این حوزه معتقدند تداوم بی مبنای این گفت وگو ها و تاکید طرف غربی بر مواضع قبلی خودش و عدم توجه به رعایت اصول گام به گام باعث می شود ادامه مذاکرات هیچ دستاورد مثبتی برای ایران نداشته باشد.
 
بر همین اساس  ایران معتقد است که تعیین زمان برای ادامه گفت وگوها پیش از برگزاری نشست، تائیدی بر روش گفت وگو برای گفت وگو است و ادامه این مسیر بی نتیجه است. طرف ایرانی تصمیم برای ادامه مذاکرات را به عصر سه شنبه موکول کرده است.
 
تیم مذاکره کننده
اعضای تیم مذاکره کننده 1+5 نیز در پایان روز 28 خرداد ماه وارد مسکو شدند.هیأت هایی که به این دور از مذاکرات اعزام شدند، به جز نماینده چین همان نماینده های سابق کشورهای عضو هستند و تغییری نکردند، هر چند که بر اساس اخبار منتشر شده از مشکو ادبیات این گروه در این دور از مذاکرات تغییر یافته است.
 
بر این اساس وندی شرمن سرپرست تیم مذاکره کننده هسته ای آمریکا، "جفری آدامز نماینده انگلستان ، ژاک اودیبر نماینده دولت فرانسه "سرگی الکسییویچ ریابکوف" نماینده روسیه "ما ژائوشو" نیز نماینده کشور چین و در نهایت "هانس دیتر لوکاس"  نماینده دولت آلمان در مذاکرات با ایران هستند.
 
شرمن و خبرنگاران
از جمله اتفاقاتی که در همان بدو ورود هیأت مذاکره کننده 1+5 به مسکو اتفاق افتاد، دیدار محرمانه شرمن، نماینده آمریکا با خبرنگار بود. وندی شرمن نماینده امریکا در مذاکرات ایران و 1+5 در بدو ورود به مسکو در هتل حلقه طلایی مسکو که  مذاکرات در آن برگزار شد، نشستی را با برخی خبرنگاران داشته است.

 شرمن برخی خبرنگاران را از طریق ایمیل برای برگزاری این نشست محرمانه و غیر رسمی دعوت کرده و از حضور خبرنگاران ایرانی نیز ممانعت به عمل آمد.
 
 در همین حین برخی از رسانه ها خبر از دیدار اشتون و جلیلی نیز دادند که این مورد تکذیب و معلوم شد که هیچگونه برنامه ای برای این دیدار وجود نداشته است.
 
آغاز دور اول مذاکرات 
نشست ایران و 1+5 در مسکو ساعت 11 صبح روز دوشنبه 29 خرداد ماه آغاز شد . نمایندگان چین و روسیه اولین نمایندگانی بودند که به هتل محل برگزاری مذاکرات و محل نشست وارد شدند.
 
جلیلی پیش از ورود به سالن  
مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران در گفتگو با گروه 1+5 پیش از شروع مذاکرات مسکو این نشست را آزمونی بزرگ برای کشورهای غربی توصیف کرد.
 
وی گفت: این مذاکرات آزمونی بزرگ برای غرب است تا ببینیم پیشرفت ایران را تحمل می کند یا خیر؟
 
راهبرد سه گامی ایران  
پس از آغاز مذاکرات، یک دیپلمات نزدیک به تیم مذاکره کننده ایران گفت که  این تیم در دور اول مذاکرات در مسکو یک راهبرد 3 گامی را در پیش گرفته است.
 
این دیپلمات  در حالی که بیش از چند دقیقه از آغاز دور اول مذاکرات ایران و گره 1+5 در هتل گولدن رویال مسکو نمی گذشت،  گفت: 1+5 در دور اول مذاکرات با یک رهیافت منسجم از جانب تیم ایران مواجه خواهد شد.
 
وی اضافه کرد: ایران یک راهبرد مذاکراتی 3 گامی را در این مذاکرات در پیش خواهد گرفت. گام اول از این راهبرد انتقاد از فرصت سوزی یک ماهه گروه 1+5 از مذاکرات بغداد به این سو و عدم برگزاری نشست معاونین است.
 
این منبع اظهار داشت: 1+5 کاملا در این باره توجیه خواهد شد که به این ترتیب به امکان پیشرفت در مسکو ضربه زده است.

دیپلمات ایرانی که نخواست نامش فاش شود، گام دوم راهبرد ایران را ورود جدی و محتوایی به بحث درباره محور مدنظر 1+5 نامید و گفت: ایران پاسخ هایی روشن، مستند و مبتنی بر NPT به پیشنهادهای غرب آماده کرده است که به تفصیل برای تیم 1+5 توضیح داده خواهد شد.
 
وی این امر را روشن ترین دلیل بر جدیت ایران در مذاکرات مسکو دانست.
 
این عضو هیئت ایرانی در مسکو در ادامه اضافه کرد: گام سوم راهبرد ایران تبیین 5 محور پیشنهادی ایران در بغداد به نحو تفصیلی تر و روشن تر است تا پای بندی گروه 1+5 به تعهد خود درباره درگیر شدن در بحث جدی درباره این موارد به آزمون گذاشته شود.
 
جو مذاکرات آرام است
 همچنین مایکل مان سخنگوی کاترین اشتون نیز روز دوشنبه در جمع خبرنگاران جو حاکم بر مذاکرات مسکو آرام دانست و افزود: مذاکره در فضای خوبی پیش می رود و تعامل تیم مذاکره کننده با یکدیگر به راحتی انجام می شود.
 
وی در پاسخ به این سوال که آیا ایران برنامه جدیدی برای نشست هسته ای دارد اظهار داشت: ایران در بغداد 5 محور را در بسته پیشنهادی خود مشخص کرد و احتمالا پیشنهادهای جدیدی را مطرح خواهد کرد.
 
مان بحث و تبادل نظر در خصوص محتوای مکالمه تلفنی اخیر جلیلی و اشتون را از محورهای اصلی نشست هسته ای ایران و گروه 1+5 در نشست مسکو معرفی کرد.
 
مان در پاسخ به اینکه آیا 1+5 در پاسخ به پیشنهاد های ایران از خود قاطعیت نشان خواهد داد افزود: در مکالمه اخیر تلفنی جلیل و اشتون تصریح شد که در نشست مسکو در مورد محورهای بغداد به طور مفصل بحث شود.
 
 پایان یک روز
 دور نخست مذاکرات ایران و 1+5 در مسکو حدود ظهر به پایان رسید و مذاکرات بعد اظهر ادامه داشته باشد. اما اخبار منتشر شده حاکی از این بود که ایران در دور اول مذاکرات به صورت مفصل پیشنهادهایش را تشریح کرده است و اخبار تکمیلی نیز حاکی از این بود که ایران به صورت جزئی و کامل تمام پیشنهادات را مطرح کرده و هیح نکته بدون پاسخی برای غرب باقی نگذاشته است.
 
بر همین اساس نیز دور دوم مذاکرات درحدود ساعت 5 بعد از ظهر آغاز شد و برخلاف آنچه سخنگوی اشتون آن را فضا آرام مذاکرات خوانده بودند برخی اخبار حاکی از این بود که فضای مذاکرات چندان مثبت نیست و طرف غربی برای پاسخگوی به پیشنهادات ایران یک روز زمان خواسته ااست.
 
به هر حال پس از پایان یک روز تیم مذاکره کننده ایرانی در ضیافت شامی که روس ها به مناسبت حضور تیم هسته ای ایران ترتیب داده بودند، شرکت کردند. و بر خلاف برخی شایعات مبنی بر اینکه به دلیل بی نتیجه ماندن مذاکرات این نشست در همان روز اول به پایان می رشد برگزاری دور سوم مذاکرات به روز سه شنبه موکول شد.
 
اعلام موضع غرب 
اما صبح روز دوم و تا پیش از آغاز دور سوم مذاکرات معاون سیاست خارجی و امنیت بین‌الملل شورای عالی امنیت ملی در گفتگو با خبرنگار مهر اعلام کرد که  گروه 1+5 امروز موضع خود را درباره پیشنهادات ایران و مشخصا درباره موضوع حق غنی سازی ایران اعلام می کند.
 
علی باقری  در پاسخ به این سوال که آیا 1+5 نسبت به بیانیه بغداد و موضوع حق ایران در غنی سازی پایبند هستند گفت: 1+5 امروز فرصت دارد با توجه به پیشنهادات ایران نظر قطعی خود را اعلام کند. پایبندی آنها به بیانیه بغداد نیز آن چیزی است که امروز در دور سوم مذاکرات مشخص خواهد شد.
 
وی همچنین در پاسخ به این سوال که چه میزان نشست روز گذشته را نسبت به دور استانبول 2 و بغداد مثبت ارزیابی می کنید اظهار داشت: از آنجائیکه مذاکرات هنوز تمام نشده است نمی توان نظر قطعی داد.اما مساله مهم این است که ایران پیشنهادات خود را برای ورود به یک فاز جدید در مذاکرات به صورت مشروح اعلام کرده است. همچنین پیشنهاد آنها نیز در چارچوب قانون نقد شد و باید امروز منتظر شد تا 1+5 موضع خود را اعلام کند.
 
باقری همچنین درخصوص مذاکرات روز گذشته تاکید کرد که پیشنهادات ایران و نقد آنچه طرف مقابل به عنوان پیشنهاد ارائه کرده بود کاملا مورد توجه گروه 1+5 قرار گرفت.
 
تغییر خط خبری غرب
 البته برخی تحلیل ها نیز درباره روز اول این مذاکرات وجود داشت.  از جمله آنکه خط رسانه ای و خبری غرب و منابع نزدیک به 1+5 برخلاف دستورالعملی که طی روزهای گذشته دنبال می کردند تغییر کرد. طی چند روز گذشته رسانه های غربی مذاکرات مسکو را محکوم به شکست می دانستند اما در روز اول مذاکرات رویکرد آنها تغییر کرد و  جاستینا پاولاک و استیو گوترمن در گزارشی برای خبرگزاری رویترز از مسکو نوشتند: «6 قدرت جهانی در مذاکرات امروز دوشنبه در مسکو تلاش خواهند کرد از شکست دیپلماسی برای حل بحران هسته ای ایران و بروز جنگی دیگر در خاور میانه جلوگیری کنند. پیامدهای ناشی از شکست این مذاکرات ، فاجعه بار خواهد بود. بازارهای نفت ملتهب هستند و اقتصاد جهانی در صورت افزایش احتمالی قیمت نفت خام دچار بحران خواهد شد. ولی پس از دو دور مذاکرات همه طرف ها به رسیدن به توافقی دیپلماتیک امیدوارتر شده اند».
 
این خط خبری کاملا مخالف خطی است که از جانب منابع نزدیک به 1+5 تعقیب شد و در آن بر آمادگی این گروه برای شکست مذاکرات و تبدیل شدن مسکو به ایستگاه آخر مذاکرات تاکید می شد.
 
برخی اظهار نظرهای غربی
از سوی دیگر درحالیکه ایران حداقل مطالبه خود از مذاکرات هسته ای را پذیرفتن حق غنی سازی برای ایران از سوی کشورهای 1+5 می داند، مسئولین رژیم صهیونیستی در مواضع جداگانه نگرانی خود را از پیشرفت مذاکرات هسته ای در مسکو اظهار داشته اند.
 
بر این اساس، بنیامین نتانیاهو پس از مذاکرات بغداد سه «شرط» برای آنکه مذاکرات میان جامعه جهانی با ایران، از نظر دولت اسرائیل نیز«موفقیت آمیز» نامیده شود، تکرار کرد؛ قطع کامل غنی سازی اورانیوم در ایران؛ بیرون بردن همه اورانیومی که تاکنون ایران غنی کرده است؛ قلع و قمع تاسیسات غنی سازی «فردو» در استان قم.
 
د رهمین حال  شیمون پرز رییس جمهوری اسرائیل که چهارشنبه گذشته نشان آزادی را در آیینی در کاخ سفید از دست باراک اوباما گرفت، گفته بود که به سیاست های دولت آمریکا در مورد راهکار دیپلماتیک در برابر ایران «اطمینان» دارد.
 
از سوی دیگر، شیمون پرز در دیدار هفته گذشته با لئون پانه تا وزیر دفاع آمریکا در پنتاگون گفته بود که «نباید گذاشت که ایران سودای تسلط  بر خاورمیانه و جاه طلبی های امپریالیستی خود را در زیر ردای مذهب در منطقه و جهان عملی کند.»
 
درهمین حال نامه ای که ۴۴  سناتور آمریکایی از هر دو حزب جمهوریخواه و دموکرات، در روزهای اخیر و در آستانه مذاکرات هسته ای مسکو خطاب به باراک اوباما در مورد «ضرورت تعیین سقف زمانی» برای مذاکرات هسته ای نوشته اند، در برگیرنده دو شرط اصلی از سه شرط قایل شده از سوی نخست وزیر رژیم صهیونیستی است.
 
 رسانه های رژیم صهیونیستی نوشته اند  که اوباما به خوبی می داند نتانیاهو پیروزی میت رامنی نامزد جمهوریخواهان برای انتخابات ریاست جمهوری ششم نوامبر آمریکا را بویژه برای مقابله ای جدی تر با ایران، ترجیح می دهد.میت رامنی  گفته بود که «اوباما حتی با یک ایران هسته ای نیز کنار خواهد آمد اما با پیروزی من، ایران، هسته ای نخواهد شد.
 
 دیوید کوهن معاون خزانه داری آمریکا نیز دو هفته پیش در سفر به اسرائیل، با ناامیدی از مذاکرات مسکو گفت که «افکار عمومی اسرائیل باید بداند که هنوز راه های دیگری برای تحریم ها علیه ایران باقی است و او برای مشورت با اسرائیلی ها که در زمینه تعیین نوع تحریم ها علیه ایران "خلاقیت" نشان داده اند، به اسرائیل آمده است.
 
آغاز دور سوم/ بازگشت به طرح پوتین
 به هر حال با وجود همه این فراز و نشیب ها، دیدارها و اظهار نظرها در روز اول مذاکرات، دور سوم مذاکرات ایران و 1+5 در مسکو آغاز شد.
 
البته  گفته می شود پیش از آغار دور سوم  روسیه طی دیدارهای دوجانبه پیشنهاد بازگشت به طرح پوتین را ارائه کرده است و  این طرح مورد موافقت ایران نیز قرار گرفته است.
 
پوتین پیش از انتخابات روسیه طی مقاله ای به موضوع برنامه های هسته ای ایران پرداخت و در آنجا پیشنهاد داد برای برون رفت از مذاکرات پیچیده و سخت 1+5، حق غنی سازی برای ایران از سوی کشورهای عضو پذیرفته شود و در ازای آن ایران مکلف به همکاری با آژانس باشد.
 
گمانه زنی برای دور آتی مذاکرات
البته این درحالی است که دیپلمات های حاضر در تیم مذاکره کننده ایران معتقدند که نمایندگان 1+5 در مذاکرات روز دوشنبه در مسکو پیشنهاداتی را روی میز گذاشتند که پیش‌تر گروه بحران بین‌الملل آنها را « غیرمنصفانه» خوانده بود، اما ایران همچنان بر حق خود برای غنی‌سازی اورانیوم با اهداف مسالمت‌آمیز تاکید دارد و خواستار به رسمیت شناخته شدن این حق از سوی 1+5 به صورت رسمی است.
 
اما پیش از پایان مذاکرات شایعات دیگری نیز به گوش می رسید، اینکه ایران حاضر به مذاکراه در پایتخت کشورهای اروپایی نیست و احتمال برگزاری مذاکرات آتی در قزاقستان یا چین.
 
به هر حال نکته روشن آن است که تا در این دور از مذاکرات نیز از آنچه تا کنون بر می آید ، 1+5 حاضر به پذیرش واقعیت ها درباره برنامه هسته ای ایران نیست و به دنبال راهی برای برون رفت از بن بست حاضر با ادامه مذاکرات در ماه های آینده است.
 
معاونین دیدار کردند
همچنین معاونین جلیلی و اشتون نیز در حاشیه اجلاس مسکو دیدار و رایزنی داشتند.
 
اشتون: ایران این کارها را بکند
اشتون در مصاحبه مطبوعاتی خود در پایان مذاکرات امروز گفت:امروز تاکید می کنم که ایران باید 3 گام برای اعتماد سازی جهانی انجام دهد.اول توقف غنی سازی 20 درصد و دوم تعطیلی تاسیسات فردو و سوم هم تحویل دادن ذخایر غنی سازی شده .
 
جلیلی در نشست خبری
سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران پس از پایان مذاکرات ایران و گروه 1+5 در مسکو در نشستی خبری گفت: امروز 1+5 به پیشنهاد ما در دور مذاکرات استانبول و بغداد رسید که باید برای این گفت وگو ها نشست کارشناسی برگزار کنیم. هرچند دیر به این نتیجه رسیدند اما ما از همین نیز استقبال می کنیم.
 
در نهایت آنچه که می توان به عنوان نتیجه ملموس این دور از مذاکرات تلقی کرد توافق طرفین برای برگزاری نشست کارشناسی در روز 3جولای در استانبول ترکیه است.