فضايي‌ها زندگي را چگونه مي‌بينند؟

ساليجان شريپف، فضانورد مسلمان روس و سيصد و هفتاد و پنجمين فضانورد جهان در سفر به ايران طي نشست هايي در جمع دانشجويان شهرهاي مختلف استان سمنان از تلخ و شيرين سفرهاي فضايي و تجارب خود طي دويست روز اقامت در فضا و دو راهپيمايي فضايي سخن گفت.

ساليجان شريپف در نشستي دانشجويي در دانشگاه دامغان با اشاره به حضور خود در جمع دانشجويان شهرهاي شاهرود و دامغان و ابراز خرسندي از وجود دانشگاه‌هاي متعدد و دانشجويان مستعد فراوان در اين شهرها اظهار كرد: علاقه فراوان دانشجويان و مسوولان دامغان به نجوم و فضا براي من بسيار جالب است و خوشحالم كه توانسته ام بخشي از تجارب خود را در اختيار دانشجويان ايراني قرار دهم.

وي كه در سال 1998 با شاتل فضايي اينديور و در سال 2004 با ناو فضايي سايوز روسيه به فضا سفر كرده و طي اين دو سفر در مجموع بيش از 200 روز در فضا بوده است، خاطرنشان كرد: فضانوردي حرفه اي است كه نه تنها دانش زياد كه سلامتي و آمادگي جسماني بالا و پشتكار زيادي لازم دارد كه مطمئنم جوانان ايراني بسياري از اين شرايط برخوردارند.

این فضانورد روسی با اشاره به اين كه طي سفرهايي فضايي خود حدود 65 آزمايش علمي را در فضا انجام داده است، تصريح كرد: فضانورد فقط يك خلبان نيست بلكه به نوعي دانشمند است چون وقتي آزمايش علمي انجام مي دهد بايد بتواند به زبان علم با دانشمندان تبادل نظر كند.

شريپف خاطر نشان كرد: یك فضانورد برای رفتن به فضا باید حداقل 10 سال دوره آمادگی بگذراند. هر گروه فضایی برنامه خاص علمی را دنبال می كند و فضانورد باید تحقیقات خاصی را در مدت حضور خود در فضا انجام دهد.

وي كه هشتاد و هشتمین فضانورد روسی است، گفت: با گذشت 51 سال از شروع سفرهای فضایی تاكنون 550 فضانورد به فضا رفته‌اند كه من سيصد و هفتاد و پنجممين نفر هستم. شريپف درباره احساسات خود در زمان سفر به فضا گفت: حسي كه يك سفر فضايي در انسان ايجاد مي كند با هيچ يك از حس هايي كه روي زمين داريم، قابل مقايسه نيست. ديدن زمين از فضا، لايه نازكي كه زمين را در برگرفته و ستارگاني كه حتي قادر به شمارش آنها نيستيم، احساس خاصي به انسان مي‌دهد. اين حس كه به عنوان تنها انسان در فضا نماينده همه انسان‌ها هستي و از همه انسانهاي روي زمين به خدا نزديكتري!

وي گفت: فضاپيما در مدت 520 ثانيه از زمين بلند شده و به فضا مي رود و اولين چيزي كه در نخستين لحظات ورود به فضا احساس مي كنيد، حس بي وزني است. از پنجره سفينه، زمين را همانند كره اي آبي در زمينه اي كاملا سياه مي‌بينيد. سياهي محض كه در زمين قابل مشاهده نيست.

شريپف تصريح كرد: با اين كه قبل از پرواز عكس‌هاي زيادي از زمين در فضا ديده بودم و مي‌توانستم منظره اي را كه با آن مواجه مي شوم تصور كنم ولي تا وقتي از آن بالا به زمين نگاه نكنيد، نمي توانيد تصور كنيد كه سياره ما تا چه حد كوچك، زيبا و شكننده است.

وي در ادامه در پاسخ به سوال يكي از دانشجويان كه پرسيده بود آيا زمان كودكي يا تحصيل فكر مي كرديد كه روزي فضانورد شويد گفت: از كودكي همواره در آرزوي سفر به فضا بودم و براي رسيدن به اين هدف تلاش مي كردم به طوري كه وقتي به دانشكده هوايي رفتم تقريبا مطمئن بودم كه روزي فضانورد مي شوم. براي رسيدن به اين موقعيت بايد در مدرسه و آموزشگاه هوايي و ... هميشه بهترين بهترين باشيد تا از بين هزاران نفر انتخاب شويد.

شريپف در پاسخ به اين سوال كه فكر مي كنيد روزي ايراني‌ها هم بتوانند به فضا بروند، گفت: با توانمندي و استعدادي كه در ايراني‌ها سراغ دارم مطمئنم نه تنها مي توانيد بلكه بايد اين كار را بكنيد. شما دانشجويان هم بايد براي رسيدن به اين هدف با جديت درس بخوانيد!

وي در پاسخ به اين سوال كه هنگام سفر به فضا اولين جمله اي كه به زبان آورديد چه بود، گفت: زماني كه موتورهاي فضاپيما شروع به كار كرد اولين جمله من مثل هر مسلمان قبل از انجام هر كار، «اعوذ بالله من الشیطان رجيم بسم الله الرحمن الرحیم» بود و آرزو كردم كه سفري بي خطر پيش رو داشته باشيم.

شريپف كه طي دو راهپيمايي فضايي خود حدود 10 ساعت در فضاي باز بوده است درباره احساس خود حين راهپيمايي فضايي و اين كه آيا هنگام خارج شدن از ايستگاه فضايي دچار ترس شده است، گفت: اين تجربه حقيقتا وحشتناك است؛ البته ترسي كه كاملا منطقي است. حس انسان وقتي از پنجره ايستگاه به فضا نگاه مي كند با وقتي كه دريچه باز شده و خود را در فضاي بي كران تنها مي بيند كاملا متفاوت است. قدم گذاشتن در فضاي باز و دور زدن ايستگاه بزرگ فضايي در حالي كه زمين را از بالا در فاصله اي بسيار دور مي بينيد حقيقتا ترسناك است.

وي افزود: با اين كه حين آموزش در زمين در استخرهاي بسيار بزرگ، راهپيمايي فضايي و كار با تجهيزات ايستگاه را بارها تمرين كرده بودم ولي انجام واقعي آنها حس ديگري دارد. براي توصيف اين حالت، تصور كنيد كه در طبقه پنجاهم يك ساختمان بلند قصد داريد با دست از ساختمان بالا برويد. در لحظات اول، ضربان قلب انسان شديدا بالا مي رود ولي بعد از چند دقيقه كه مشغول كار مي شويد، شرايط براي شما عادي مي شود.

به گزارش ايسنا، شريپف همچنين در پاسخ به اين سوال كه آيا در مدت اقامت در فضا غير از خانواده و نزديكان خود براي چيز ديگري هم در زمين دلتنگ شده يا نه، گفت: ماه اول حضور در فضا كه همه چيز براي انسان تازگي دارد و كارهاي زيادي براي انجام دادن هست، بسيار خوب است ولي به تدريج دلتنگي سراغ انسان مي‌آيد. دلتنگي كه تجربه كردم به حدي است كه فكر نمي كنم هيچ گاه انساني حاضر باشد براي سفر بدون بازگشت به مريخ و سيارات دور داوطلب شود. حس ديگري كه نمي توانم توصيف كنم، مربوط به لحظه اي است كه پس از بازگشت از فضا قدم بر زمين سفت گذاشتم!

وي در پايان در پاسخ به دانشجويي كه درباره تاثير سفر به فضا بر ديد فضانوردان نسبت به زندگي سوال كرده بود، اظهار كرد: وقتي به گروه فضانوردان ملحق شدم و فضانوردان قبلي را ديدم به نظرم عجيب و غريب آمدند. گويي به همه مسائل و مشكلاتي كه ما را نگران مي كنند، جور ديگري نگاه مي كردند. دوستان هم دوره من هم بعد از بازگشت از فضا، انسان‌هاي ديگري شده بودند. وقتي هم كه خودم از فضا برگشتم، چنين تغييري را در خود احساس كردم. وقتي به فضا مي روي و زمين را كره اي بسيار كوچك در بين انبوه ستارگان و سيارات مي بيني با همه وجود احساس مي كني كه مشكلات و مسائل روزمره كه قبلا نگرانت مي‌كرد تا چه اندازه كوچك و بي اهميت است.

در ادامه این مراسم كه با حضور و سخنراني، استاد علي اصغر عالمي، علي آبادي - فرماندار - و جمعي از مسوولان و اساتيد دانشگاه و مسوولان محلي دامغان برگزار شد، شريپف به نمایندگی از فضانوردان روسی نشان يادبودي را به خوشنویسان - رییس انجمن نجوم دامغان - اعطا كرد و وي نيز لوح سپاس، نشان شهروند افتخاری و نیز عضویت افتخاری انجمن نجوم دامغان را به این فضانورد مسلمان اهدا كرد.

گفتني است، سالیجان شریپف، سیصد و هفتاد و پنجمین فضانورد جهان و هشتاد و هشتمین کیهان نورد روس، هفته گذشته براي سفري يك هفته اي به استان سمنان به ايران آمد.

در مدت حضور اين فضانورد در سمنان، همايش‌ها، نشست‌ها و برنامه هاي مختلفي در دامغان و دانشگاه‌هاي شهرهاي مختلف استان در زمينه ترويج فضا برگزار شد.

گفتني است، سالیجان شریپف، فضانورد مسلمان آژانس فضايي روسيه كه متولد شهر اوزگن در جمهوری قیرقیزستان ( شوروی سابق) است در سال 1998 با شاتل اينديور و اكتبر 2004 تا آوريل 2005 با فضاپيماي روسي سایوز تی.ام. آ-5 - به فضا رفته كه طي سفر خود دوم دو راهپیمایی فضایی انجام داده است.

شریپف در سال 2008 از پرواز های فضایی کناره گیری کرده اما همچنان در مرکز آموزش کیهان نوردان روسیه در جهت انتقال تجربیات خود به فضانوردان جدید و آموزش آنان فعالیت دارد. وي به پاس خدماتش به فضانوردی چندین مدال دريافت كرده که از آن جمله می‌توان به مدال‌های «ستاره طلایی قهرمان فدراسیون روسیه»، مدال «شایستگی در توسعه کیهان»، «ستاره طلا» (نشان قهرمان جمهوری قرقیزستان)، مدال «پرواز فضایی» ناسا و ... اشاره کرد.