نیویورک تایمز: سیا اشتباه عراق را در ایران تکرار نمی‌کند

یک روزنامه آمریکایی بر این باور است که تحلیل فعلی نهادهای اطلاعاتی آمریکا مبنی بر اینکه ایران قصد ساخت سلاح اتمی ندارد حاصل بینشی است که این نهادها از اشتباهاتشان در مورد سلاح‌های کشتار جمعی عراق گرفته‌اند.

به گزارش فارس روزنامه «نیویورک‌تایمز» در مقاله‌ای ضمن اشاره به تحلیل‌های اشتباه تحلیل‌گران سازمان «سیا» که آمریکا را به سمت حمله به عراق سوق داد، رویکردهای فعلی نهادهای اطلاعاتی آمریکا در قبال برنامه هسته‌ای ایران را مورد مداقه قرار می‌دهد و نتیجه می‌گیرد گزارش‌های اخیر چنین نهادهایی مبنی بر اینکه ایران قصد ساخت سلاح‌های اتمی ندارد حاصل بینشی است که این نهادها بعد از "رسوایی اطلاعاتی" زمان حمله به عراق به دست آورده‌اند.  

تحلیل‌گر سازمان سیا  دچار "تحلیل‌هراسی" شده بود

روزنامه نیویورک‌تایمز در ابتدای گزارش خود می‌نویسد: «یک تحلیل‌گر سازمان "سیا" که در گردآوری بخشی از اطلاعات مربوط به سلاح‌های کشتار جمعی "صدام حسین" نقش داشت، چند ماه پس از شروع جنگ عراق، دچار روان‌گسیختگی شد؛ وی یکی از کسانی بود که پس از حمله به عراق، در تیم تفحص برای کشف سلاح‌های کشتار جمعی صدام حضور داشت ودر نهایت همراه با این تیم به این نتیجه رسید که چنین سلاح‌هایی اصلاً وجود نداشته‌اند. هنگامی که بار دیگر به این تحلیل‌گر مأموریت داده شد برنامه هسته‌ای ایران را ارزیابی کند، او در مقابل همکارانش به ترسی که در وجودش ریشه دوانده بود، اعتراف کرد: ممکن است دستگاه‌های اطلاعاتی دوباره دچار اشتباه شده باشند.

یکی از مقامات اسبق سازان سیا که ازهمکاران این تحلیل‌گر بود در گفتگو با این روزنامه می‌گوید: «او به شدت از اینکه می‌دید ما را وارد این جنگ کرده است، احساس گناه می‌کرد.»

نیویورک‌تایمز نظر این تحلیل‌گر در مورد حمله به ایران را نیز از زبان  همکارش نقل می‌کند: « او به شدت بیم داشت که آنچه روی می‌دهد برایش به منزله "تجربه پیش‌دیده" باشد. [تجربه پیش دیده تجربه‌ای است که در آن فرد احساس می‌کند چیزی که در حال حاضر احساس می‌کند را عیناً در زمان گذشته احساس کرده است]

رسوایی اطلاعاتی جنگ عراق و اقدامات حفاظتی جدید سازمان سیا

این گزارش در ادامه  به تأثیر "رسوایی اطلاعاتی" جنگ عراق بر نحوه عملکرد سازمان سیا اشاره می کند و می‌نویسد: 

«امروزه تحلیل‌گران و سایر کسانی که در سازمان سیا مجدانه تلاش می‌کنند از آرمان‌های هسته‌ای ایران سر در بیاورند به خوبی آگاهند که اعتبار این سازمان بار دیگر در هاله‌ای از شک و ابهام قرار دارد. رسوایی اطلاعاتی در جنگ عراق تا اندازه زیادی بر نحوه عمل این سازمان اثر گذاشته است، چرا که اکنون مکانیسم‌های حفاظتی جدیدی وضع شده‌اند تا تحلیل‌گران شواهد و ادله را با نگاه تردیدآمیز بیشتری مورد بررسی قرار دهند و به هنگام نتیجه‌گیری محتاط‌تر عمل کنند.»

نیویورک‌تایمز می‌افزاید: «مقامات اسبق اطلاعاتی می گویند این اقدامات سازمان سیا نشان می‌دهند این سازمان برای تحلیل اطلاعات مبهم نیز به اندازه مناسب هوشیار و گوش به زنگ شده است؛ اما در همین حین پاره‌ای از منتقدان نیز می‌گویند "سیا"، در مسئله ایران، از ترس اینکه مبادا یافته‌هایی ارائه کند که آمریکا را به خونریزی بکشاند، هم با رعایت جوانب احتیاط گام برمی‌دارد و هم بسیار هم ترسو و دمدمی‌مزاج عمل می‌کند.»

آقای «گرگ تیلمن» ـ تحلیل‌گر اسبق وزارت کشور آمریکا که اعتقاد داشت دولت بوش قبل از جنگ عراق اطلاعات مربوط به این کشور را به چاشنی سیاست آغشته می‌کرد و در اعتراض به همین موضوع از سمت خود استعفا کرد ـ در گفتگو با این روزنامه می گوید: « بسیاری از افرادی که در دستگاه اطلاعاتی فعالیت دارند احساس می کنند که نمی‌خواهند همان اشتباه قبلی را تکرار کنند.»

آقای «تیلمن» که در حال حاضر یکی از چهره‌های شاخص «انجمن کنترل تسلیحات» در واشنگتن است، می‌افزاید: « در حال حاضر دستگاه اطلاعاتی در کل عملکرد بهتری داشته است، که این امر را می‌توان تا اندازه‌ای ناشی از لکه ننگی دانست که آنها از جنگ عراق بر دامن خود دارند.»

نظر تحلیل‌گران این است که ایران بمب نمی‌سازد اما مقامات مشکوکند

بر اساس این گزارش، مقامات ارشد اطلاعاتی آمریکا گفته‌اند که به زعم تحلیل‌گران، ایران در مسیر حرکت به سوی تبدیل شدن به یک قدرت هسته‌ای، زیرساخت‌ها و توانمندی‌های مرتبط با فناوری خود را توسعه داده است، اما رهبران ایران هنوز تصمیمشان برای ساختن بمب اتمی را نگرفته‌اند. علی‌رغم این، مقامات بلند پایه کنونی و اسبق آمریکا اذعان می‌کنند که در دانسته‌هایشان شکاف عمیقی وجود دارد و اگر ایران برنامه  تسلیحاتی‌اش را که مطابق با نتیجه‌گیری آنها آن را در سال ۲۰۰۳ متوقف کرده است مجددا از سر بگیرد، آنها قادر به تشخیص این امر نخواهند بود.

تغییرات سازوکارهای سیا: «اقدامات نظارت و موازنه»

نیویورک تایمز تأکید می‌کند سازمان «سیا» و سایر نهادهای اطلاعاتی آمریکا بعد از اینکه نتوانستند اطلاعات صحیحی در مورد سلاح‌های کشتار جمعی عراق به دست آورند، اقدام به وضع اقدامات جدیدی موسوم به اقدامات «نظارت و موازنه» کردند.

منظور از اقدامات نظارت و موازنه اقداماتی است که به افراد یا بخش‌هایی از یک سازمان اجازه می‌دهد تا افراد و سازمان‌های دیگر را کنترل و اطمینان حاصل کنند که هیچ فرد یا بخشی از سازمان، قدرت و نفوذ بیش از حد به دست نمی‌آورد.

به گزارش این روزنامه، از جمله چنین اقداماتی استفاده از راهبرد «دگرارزیابیِ» در میان تحلیل‌گران است.

منظور از «دگر ارزیابی» این است که  گروهی از تحلیلگران بر ضعف‌ها یا خطاها در تحلیل‌های همکارانشان تمرکز کرده و  نتیجه‌هایی که آنها گرفته‌اند را به چالش می کشند.

از جمله اقدامات دیگری که سازمان سیا در همین راستا پیش گرفته ـ و روزنامه «نیویورک‌تایمز» از آن نام می‌برد ـ این است که در مورد منابع اطلاعات دریافتی از جاسوس‌های انسانی یا جاسوس‌های تکنولوژیکی اطلاعات بیشتری در اختیار تحلیل‌گران قرار می‌گیرد.

  این روزنامه می‌افزاید در گذشته به تحلیل‌گران در مورد موضوعاتی تا این حد مهم و اساسی، چیزی گفته نمی‌شد و احتمالا به همین دلیل در گزارش‌های اطلاعاتی مربوط به جنگ عراق اخبار ساختگی هم وجود داشته است.

بوش و اوباما هم در خانه‌تکانی سازمان سیا نقش دارند

تغییر دیگری که، به زعم روزنامه نیویورک‌تایمز در خط مشی اطلاعاتی آمریکا صورت گرفته است، تفاوتهای دولت بوش و اوباما در اثرگذاری بر خط مشی اطلاعاتی آمریکا است.

به گزارش این روزنامه، بسیاری از منتقدان، مقامات کاخ سفید در دولت بوش را متهم می‌کردند که اطلاعات را به گونه‌ای دستچین می‌کنند تا با خط مشی‌شان هماهنگ باشد، اما کارشناسان می‌گویند هیچ شواهدی نشان نمی‌دهند آقای اوباما هم مانند بوش مقامات اطلاعاتی را به سمت رسیدن به جواب‌های از پیش تعیین‌شده هدایت کند.

در همین راستا آقای «جو سیرینسیونه»، رئیس صندوق«پلوشرز» (یک موسسه امنیتی در سطح جهان) می‌گوید: «اطلاعات در مورد عراق به شدت به چاشنی سیاست آغشته بود. یک گزارش اطلاعاتی هر چه از زنجیره دولت بالاتر می‌رفت، بیشتر با سیاستهای دولت مطابق می‌شد و شبهات و جوانب احتیاطی آن حذف می‌شد.»

 اوباما کمتر اطلاعات را تحریف می‌کند

وی می‌افزاید: «اما در حال حاضر من نشنیده‌ام کسی شکایت کند که دولت، دستگاه اطلاعاتی را تحت فشار قرار داده است تا اطلاعات را تحریف کند.»

وی همچنین می‌گوید در حالی که رهبران سیاسی جمهوری‌خواه آمریکا و اسرائیل از ارزیابی‌های اطلاعاتی انجام شده در خصوص ایران شکایت کرده بودند، این انتقادهای بیرونی همان اثراتی را که اگر این انتقادها از سوی کاخ سفید مطرح می‌شدند، نداشتند.

آقای «جو سیرینسیونه» به دیدارهای معاون اسبق رئیس جمهور، دیک چنی با سران سازمان «سیا» در قبل از حمله به عراق اشاره کرده و می‌افزاید: «اینکه نخست وزیر کشوری دیگر [منظور نخست وزیر اسرائیل است] به کشور شما بیاید و بگوید زمان کوتاه است، یک چیز است اما اینکه معاون رئیس جمهور به «لانگلی» [شهر محل استقرارسازمان سیا] برود و افراد آن را تحت فشار بگذارد چیز کاملا متفاتی است.»