درخت انار درخت زیبایی است و میوه انار گل سرسبد میوه‌هاست؛ شما به‌راحتی می‌توانید این درخت را در باغ و باغچه خود بکارید؛ اما نحوه کاشت درخت انار چگونه است؟
کاشت درخت انار ممکن است بسته به شرایط محیطی، خاک و منابع آبی به روش‌های مختلفی انجام شود.
به هر روشی که این درخت کاشته شود؛ اطلاع از نحوه مراقبت از درخت و شرایط مناسب رشد آن، کلید موفقیت در تکثیر و کاشت درخت انار خواهد بود.
در ادامه به شرح مفصل نحوه کاشت درخت انار به روش‌های مختلف و… می‌پردازیم:
انار یکی از میوه‌هایی است که در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری رویش دارد و دارای خواص زیادی است این درخت را به چند روش مختلف می‌توان کاشت و تکثیر کرد که در ادامه آن‌ها را بیان می‌کنیم:
چون درختان حاصل از کاشت بذر مشخصات کامل پایه مادری را حفظ نمی‌کنند؛ ازاین‌رو استفاده ازاین‌رو برای بررسی‌های تحقیقاتی و پیدا کردن ارقام جديد صورت می‌گیرد.
همان‌طور که گفتیم؛ کاشت انار از طریق بذر یک روش جهت تولید درختان انار با ویژگی‌های متنوع است.
برای کاشت انار از طریق بذر، ابتدا بذرهای سالم و بزرگ را جمع‌آوری کرده و از بذرهای کوچک و آسیب‌دیده اجتناب کنید.
پس از پیش‌تیمارکردن بذرها با نگهداری در یخچال و آبیاری با هورمون رشد، خاک مناسبی با تهویه خوب آماده کنید؛ سپس بذرها را به عمق ۱ تا ۲ سانتیمتر در خاک بکارید و با مراقبت از رطوبت، محیط مناسب جهت جوانه‌زنی ایجاد کنید.
پس از جوانه‌زنی، نوردهی مناسب و مراقبت از رشد درختچه‌ها اهمیت زیادی دارد و در مراحل بعدی، با جابه‌جایی درختچه‌ها به گلدان‌های بزرگ‌تر با اطمینان بیشتری درخت انار را پرورش دهید.
این روش زیاد توصیه نمی‌گردد؛ زیرا زمان زیادی طول می‌کشد تا بذر انار به درخت انار تبدیل شود و محصول دهد.
کاشت درخت انار به روش قلمه زدن یک روش متداول و مؤثر برای تولید درختان انار با خصوصیات دقیق‌تر است. در این روش، یک قسمت از گیاه انار (قلمه) به یک گیاه مادر (پایه) متصل می‌شود تا در آینده به یک درخت کامل تبدیل شود.
در زیر مراحل کاشت درخت انار به روش قلمه زدن را برای شما توضیح می‌دهیم:
انتخاب پایه مناسب
پایه درختی که قرار است قلمه در آن زده شود، باید سالم، قوی باشد و درعین‌حال به‌خوبی رشد کرده باشد.
انتخاب پایه مناسب جهت موفقیت فرآیند قلمه زدن می‌شود.
برداشت قلمه
از گیاه موردنظر برای قلمه زدن، قسمتی در حدود ۳ تا ۶ گره (بخش‌هایی که برگ و شاخه از آن خارج می‌شود) بریده و در آب نگه‌دارید تا از خشک شدن جلوگیری شود.
برای تهیه قلمه بهتر است از قلمه‌های طویل‌تر آفتاب‌خورده و قوی استفاده کنید؛ طول قلمه نباید از ۴۰ تا ۵۰ سانتیمتر کمتر باشد تا بتوان نهالی پایا و استوار تولید نمود.
آماده‌سازی پایه
پایه‌ای که قلمه در آن قرار می‌گیرد باید به‌طور دقیق و با ابزار تیزی به شکل مخروطی یا مثلثی باز شود تا قلمه در آنجا متصل شود.
این کار باعث افزایش تماس بین لایه‌های گیاهی شده و ریشه‌زایی را تسهیل می‌کند.
قلمه زدن
قسمت بریده‌شده قلمه را به پایه وصل کنید و مطمئن شوید که قسمت بریده‌شده به‌درستی در پایه جا می‌افتد و تماس محکمی بین لایه‌های گیاهی دارد.
محافظت و تثبیت
با استفاده از بسته‌های پلاستیکی یا بندهای نرم، قلمه و پایه را به هم متصل کنید تا به‌خوبی محکم شوند و سپس محل قلمه زدن را با پارچه تنگی ببندید تا از خشک شدن زودرس آن جلوگیری شود.
کاشت در زمین
چاله‌ای با عمق حدود ۶۰ تا ۷۰ سانتیمتر بکنید و پایه به همراه قلمه را به‌صورت عمود در زمین مناسب بکارید.
اطمینان حاصل کنید که قسمت قلمه‌زده در خاک فشرده و محکم واردشده باشد و قلمه حدود ۱۵ سانتیمتر از زمین بیرون باشد.
مراقبت و آبیاری
پس از کاشت، محل کاشت را آبیاری کنید و از آبیاری و مرطوب نگه‌داشتن خاک غافل نشوید تا قلمه خشک نشود و به‌خوبی رشد کند.
رشد و توسعه
قلمه زده شده به‌تدریج شروع به رشد می‌کند و ریشه‌های جدید تشکیل می‌دهد.
توجه به مراقبت‌های مناسب شامل تغذیه، آبیاری و کنترل آفات و بیماری‌ها به رشد سالم و موفقیت‌آمیز درخت انار کمک می‌کند.
این روش باعث تولید درختان انار با ویژگی‌های مشخص‌شده می‌شود و نیاز به زمان کمتری نسبت به روش کاشت از بذر دارد.
قلمه زدن انار در آب یک روش کاشت غیرمستقیم است که برای افرادی که به دنبال ریشه‌زایی سریع‌تر و موفق‌تر انار هستند، مناسب است.
در این روش قسمتی از گیاه انار در ظروف حاوی آب قرار می‌گیرد تا ریشه بزند و پس از ریشه‌زایی به زمین منتقل شود.
برای قلمه زدن انار در آب ابتدا قلمه مناسبی را برش دهید؛ سپس یک ظرف شفاف یا شیشه‌ای را از آب پر کنید و اطمینان حاصل کنید که قسمت برش خورده گیاه در آب فرو می‌رود و حداقل ۲ گره از آن در آب قرار می‌گیرد.
قسمتی از گیاه که در آب قرار دارد به‌تدریج ریشه می‌زند؛ اما توجه داشته باشید که ریشه زنی ممکن است، چند هفته طول بکشد؛ پس صبور باشید.
خوابیدن شاخه بعد از قلمه به‌صرفه‌ترین نحوه کاشت درخت انار است؛ برای این کار پاجوش‌های ۲ ساله قوی را که پهلوی درخت و یا به فاصله کمی از آن روئیده است؛ در بهار و پیش از باز شدن برگ‌ها بدون آنکه از درخت اصلی جدا شوند در زمین می‌خوابانند به‌نحوی‌که انتهای دیگر شاخه‌ها از خاک بیرون باشد.
در پاییز پاجوش‌های ریشه‌دار شده را از تنه اصلی جدا و در اسفندماه همان سال نهال جدید را می‌کارند و در سال چهارم گل و میوه می‌دهد.
نحوه کاشت درخت انار به‌صورت نهال یکی از مؤثرترین روش‌ها برای تولید درخت انار با خصوصیات دقیق‌تر و رشد سریع‌تر است.
نهال‌ها از پیش ریشه زده شده و آماده کاشت هستند به‌این‌ترتیب شانس موفقیت در ریشه‌زایی و رشد ابتدایی بهبود می‌یابد.
برای کاشت نهال انار ابتدا نهال سالمی را انتخاب کنید و سپس زمین را به‌طور عمیق تا عمق حدود ۴۰ تا ۵۰ سانتیمتر حفر کنید و سپس نهال را همانند قلمه انار در زمین بکارید.
بهترین زمان برای کاشت انار به عوامل متعددی ازجمله منطقه جغرافیایی، اقلیم، نوع خاک و… بستگی دارد؛ بااین‌حال به‌طورکلی بهار و پاییز از بهترین فصول برای کاشت انار به شمار می‌روند.
در فصل بهار (مخصوصاً اوایل بهار) زمانی که دمای هوا شروع به افزایش می‌کند، زمان مناسبی برای کاشت انار است.
این فصل به دلیل شروع دوره رشد گیاهان بعد از زمستان و افزایش دما برای جوانه‌زنی و ریشه‌زایی بهتر بذرها و رشد سالم‌تر گیاهان انار مناسب است.
فصل پاییز نیز یک‌زمان مناسب برای کاشت انار است.
در این فصل، دما شروع به کاهش می‌کند و خاک هنوز گرم است.
انتخاب پاییز برای کاشت به دلیل وجود دوره سرمازدگی لازم برای بذرها و ایجاد شرایط مؤثر جهت جوانه‌زنی و ریشه‌زایی مناسب است.
در ادامه بهترین زمان کاشت را بر اساس نحوه کاشت درخت انار بررسی می‌کنیم:
بهترین زمان برای قلمه زدن انار معمولاً در فصل بهار و اوایل تابستان است؛ در این زمان گیاهان انار از خواب زمستانی بیدار می‌شوند و فعالیت رشدی خود را آغاز می‌کنند.
این فعالیت رشدی به همراه شرایط آب و هوایی ملایم و دماهای معتدل باعث ریشه‌زایی موفق‌تر و سریع‌تر قلمه‌ها می‌شود.
در این مرحله گیاهان دارای توانایی بیشتری برای تغذیه از خاک و تشکیل ریشه‌های قوی هستند که به‌نوبه خود منجر به رشد سریع و سلامتی بهتر در طول فصل رشد کامل (بهار و تابستان) می‌شود.
بااینکه منطقه‌ها و اقلیم‌های متفاوتی دارند، انتخاب زمان قلمه زدن انار با توجه به شرایط محلی و مشورت با متخصصان باغبانی توصیه می‌شود.
بذر انار معمولاً در فصل پاییز یا زمانی که موجبات برای جوانه‌زنی بهتر و رشد سالم‌تر بذرها فراهم است، بهترین زمان برای کاشت است.
در مناطق با اقلیم معتدل تا گرمسیری پاییز یکی از بهترین زمان‌ها برای کاشت بذر انار به شمار می‌آید.
زمان کاشت نهال انار نیز مشابه زمان کاشت قلمه و بذر به عوامل متعددی بستگی دارد؛ اما به‌طورکلی بهار و پاییز بهترین زمان‌هایی هستند که در آن‌ها می‌توان نهال‌های انار را به خاک انتقال داد.
کاشت انار در گلدان یک روش مناسب برای کاشت درخت انار در فضای محدود، بالکن‌ها، تراس‌ها یا حتی در داخل خانه است.
در این روش، درخت انار در گلدان کوچک کاشته می‌شود و شما می‌توانید در شرایط فضای محدود همچنان از میوه دهی انار لذت ببرید.
نحوه کاشت درخت انار در گلدان بسیار آسان است؛ برای این کار ابتدا گلدانی را با عمق زیاد و سوراخ‌های زهکشی شده تهیه کنید و سپس گلدان را تا حدود ۳/۲ ارتفاع با خاکی سبک پرکنید و سپس قلمه یا نهال درخت انار را در گلدان بکارید و مجدداً روی آن خاک بریزید و مطمئن شوید که سطح ریشه‌ها حدوداً ۱-۲ سانتیمتر زیر سطح خاک قرار دارند.
پس از کاشت گیاه، آبیاری اولیه را با دقت انجام دهید تا خاک به‌خوبی مرطوب شود و ریشه‌ها بازیابی شوند.
در انتخاب زمین باید عواملی نظیر نوع خاک، عمق آن، شیب زمین، روش کشت، فاصله کشت و جهت کشت مدنظر قرار گیرند.
انار در خاک‌های شنی رسی دارای عمق و تهویه مناسب به‌خوبی رشد می‌کند و به‌منظور تغذیه مناسب باید این خاک‌ها را تقویت نمود.
مصرف کود مناسب علاوه بر تأمين مواد غذایی موجب تهویه خاک نیز می‌گردد.
مهم نیست نحوه کاشت درخت انار را به چه روشی انجام داده‌اید؛ اما پس از کاشت مراقبت از گیاه بسیار واجب و ضروری است.
نگهداری مناسب از آن می‌تواند به رشد بهتر و میوه دهی مناسب آن کمک کند. شرایط و مواردی که باید در نظر گرفته شود برای نگهداری درخت انار عبارت‌اند از:
در ابتدای کاشت درخت نیاز به آبیاری منظم و کافی دارد؛ اما پس از ریشه‌زایی و استقرار فاصله آبیاری‌ها می‌تواند افزایش یابد.
به یاد داشته باشید که انار تحمل خوبی در برابر خشکی دارد؛ اما برای میوه دهی مناسب نیاز به آب کافی است.
سال اول استفاده معتدل از کود نیتروژن می‌تواند به رشد جوانه‌ها کمک کند.
در سال‌های بعد کودهایی حاوی فسفر و پتاسیم به میوه دهی بهتر آن کمک می‌کنند.
نمک به مقدار محدود و کنترل‌شده می‌تواند، برای گیاهان کمی مفید باشد؛ اما باید بااحتیاط استفاده شود. درصورتی‌که مقدار نمک بیش‌ازحد موردنیاز گیاه باشد به‌سلامت گیاه آسیب می‌زند.
نمک می‌تواند فشار اسمزی خاک را تنظیم کند که این امر در شرایط خشکسالی به درخت کمک می‌کند؛ همچنین به‌عنوان یک آفت‌کش طبیعی نمک برخی از آفات خاکی و قارچ‌ها را کنترل می‌کند.
برای مطالعه بیشتر می‌توانید به مقاله نمک برای درخت انار را مطالعه کنید.
هرس شاخه‌های مرده، آسیب‌دیده و… به بهبود تهویه و نور پذیری گیاه کمک می‌کند.
حذف شاخه‌های ضعیف یا به‌هم‌پیچیده نیز سبب تغذیه بیشتر شاخه‌های اصلی و رشد آن‌ها می‌شود.
ما در زمینه هرس درخت انار مقاله‌ای جامع و کامل داریم؛ می‌توانید با مراجعه به آن اطلاعات بیشتری درمورد هرس درخت پسته کسب کنید.
بررسی دوره‌ای و منظم از درخت برای شناسایی علائم حمله آفات یا بیماری‌ها.
استفاده از سموم طبیعی یا شیمیایی (در صورت لزوم) به مدیریت آفات و بیماری‌ها کمک می‌کند.
در مناطقی که دچار سرمای شدید می‌شوند، ممکن است نیاز به محافظت از درخت در فصل زمستان باشد. این امر می‌تواند با استفاده از پوشش‌ها یا تولید گرما به وسیله آب گرم انجام شود.
با توجه به نوع خاک، اقلیم منطقه و نیازهای خاص درخت انار در منطقه شما، ممکن است تغییراتی در برنامه نگهداری لازم باشد.
استفاده از ابزارآلات و ادوات مناسب کاشت برای انجام این فرآیند بسیار مهم است.
ابزارآلاتی مانند مته چاله زن، بیل و بیلچه باغبانی و… در نحوه کاشت درخت انار موردنیاز هستند.
نحوه کاشت درخت انار به صورت‌های مختلفی انجام می‌شود که بر اساس شرایط محیطی منابع و هدف‌های زراعتی ممکن است متفاوت باشد.
هر یک از این روش‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارد.
باوجود تنوع در روش‌های کاشت، اصول پایه‌ای وجود دارد که باید در همه آن‌ها رعایت شود تا به بهترین نتیجه رسید.
امیدواریم که بامطالعه این مقاله به شما در فهم بهتر و کاشتی موفقیت‌آمیز کمک کرده باشیم.
منبع: پسته رفسنجان