تاجزاده گفت: ما نامزد‌های نظامی زیادی داشتیم که آمده اند و ثبت نام کرده اند، ولی رای نیاورده اند. رضایی، شمخانی و قالیباف این سابقه را داشتند و رای نیاوردند.
مصطفی تاجزاده از مشاوران سید محمد خاتمی به موضوعات مختلفی از کاندیداتوری نظامیان تا اصلاح قانون انتخابات و رویکرد مجلس یازدهم پرداخت که در ادامه خلاصه‌ای از گفت و گوی او با برنا را می‌خوانید:
دیدگاه شما درباره حضور کاندیدای نظامی در این دوره چیست؟
ما نامزد‌های نظامی زیادی داشتیم که آمده اند و ثبت نام کرده اند، ولی رای نیاورده اند. رضایی، شمخانی و قالیباف این سابقه را داشتند و رای نیاوردند. آنچه که جدید و به نظر من خطرناک است این ادعاست که «دولت باید توسط نظامیان تشکیل شود تا کشور بتواند مشکلات را پشت سر بگذارد».
استدلال ظاهری آن‌ها این است که در آن جایی که در دست نظامیان بوده مثل موشک ما پیشرفت خوبی داشتیم و در آنچه که دست غیر نظامیان بوده، مثل اقتصاد ما دچار مشکلات زیادی هستیم، اما اخیرا استدلال دیگری هم مطرح شده است که هنوز مدون نشده و بین خودشان می‌چرخد این است که جامعه ما، ظرفیت انتخابات حداکثری را ندارد و اگر به سمت انتخابات حداکثری برویم، می‌شود ۸۸ و اگر بخواهیم به ۸۸ نرسیم، باید انتخابات محدودی با نامزد‌های مورد تایید داشته باشیم، این حرف جدیدی است که مورد توجه امثال من قرار گرفته است. برخلاف تجربیات از مشروطه تاکنون این دیدگاه با مردمسالاری ناسازگار و خطرناک است.
اخیرا چمران در مصاحبه‌ای گفته بود که اصلاح طلبان رای نمی‌آورند و، چون رای نمی‌آورند، از نظارت استصوابی صحبت می‌کنند، نظر شما در این باره چیست؟
بار‌ها و بار‌ها در این مورد توضیح داده ایم سر تا پای گفتمان اصولگرایی تناقض است. در همین جمله‌ای که شما می‌گویید که «اصلاح طلب‌ها رای نمی‌آورند و بهانه می‌گیرند» عقل حکم می‌کند، وقتی کسی رای نمی‌آورد انتخابات آزاد برگزار شود و بگذارید مردم نشان بدهند که به اینها (اصلاح طلبان) رای نمی‌دهند! چرا رد صلاحیتشان می‌کنید؟! داستان به همین سادگی است و مردم هم کاملا این را می‌فهمند.
چرا ما طرفدار انتخابات آزاد هستیم و چرا اصولگرایان بخصوص طیف تندرو طرفدار انتخابات استصوابی هستند؟ چون می‌دانند که اگر انتخابات آزاد باشد آن‌ها رای نمی‌آورند. الان در استدلال قبلی هم این را گفتم یکی از توجیحاتی که پیدا کرده اند این است که اصلا مصلحت نیست که کشور، انتخابات حداکثری داشته باشد و مردم با شکوه بیایند، چون اوضاع به هم می‌ریزد، یعنی می‌خواهند توجیحی امنیتی برای آن پیدا کنند و بگویند ما بخاطر امنیت کشور است که نمی‌خواهیم همه مردم پای صندوق رای بیایند. مثل همین مجلس یازدهم که اقلیت جامعه رای داده، ولی خودشان ادعا می‌کنند این مجلس قوی‌ترین مجلس بعد از انقلاب است.
اکثریت مردم در ایران رای نداده اند و در تهران از هر ۴ نفر کمتر از یک نفر رای داده اند. این نوعی تحریم خاموش بوده است بنابراین توصیه من به این دوستان این است که دست از دورویی بردارند.
به مجلس یازدهم اشاره کردید. مجلس یازدهم بیشترین درگیری‌ها را با دولت دارد و علی رغم اینکه رهبری بار‌ها به این موضوع اشاره کرده اند و حتی گفتند که اجازه بدهید دولت کارش را انجام دهد، اما مجلس همچنان راه خود را می‌رود و بر مواضعش اصرار دارد. در مصوبه اخیر حتی دولتمردان را به مجازات زندان تهدید کرده اند، در مورد مصوبه اخیر مجلس چه نظری دارید؟
این مصوبه و حوادثی که بعد از آن رخ داد از جمله تایید فوری شورای نگهبان و حرکت قوه قضاییه در تایید برخورد با عدم اجرای مصوبه و مجموعه تبلیغات صدا و سیما و امپراطوری رسانه‌ای در آن مورد، نشان می‌دهد هسته سخت قدرت به دنبال این مصوبه بود.
علت این است که این طیف امید زیادی به پیروزی ترامپ بسته بود، چون در صورت برنده شدن ترامپ، مذاکره حداقل در مورد ما تا قرار گرفتن دولت در اختیار تندرو‌ها منتفی بود. از این رو فکر می‌کردند به دلیل تداوم تحریم‌ها مشکلات اقتصادی جامعه ادامه پیدا می‌کند و دلار حتی تا ۴۰ و ۴۵ هزار تومان بالا برود و آن‌ها انتخابات را می‌برند و بعد فکر می‌کنند که با ترامپ چه خواهند کرد. پیروزی بایدن همه مناسبات آن‌ها را به هم ریخت آن‌ها بخاطر شکست ترامپ عزا گرفته بودند. حتی اگر دقت کنید صدا و سیمای ما بیشتر از جمهوری خواهان روی موضوع تقلب کار می‌کند.
با این حساب این ادعای انقلابی گری از سوی مجلس بر چه اساسی است؟
از طرفی تندرو‌ها می‌گویند ترامپ قاتل سردار سلیمانی است و از طرف دیگر، دلشان می‌خواهد ترامپ پیروز شود این نشان می‌دهد اصلا ملی و انقلابی فکر نمی‌کنند. آمدن بایدن این پیام را به همراه داشت که آمریکا مثل زمان اوباما حاضر به مذاکره است و می‌خواهد بازی برد - برد مطرح شود. ولی تندرو‌ها این را نمی‌خواستند، چون گشایشی اقتصادی برای جامعه به همراه دارد آن‌ها از کاندیدا شدن ظریف هراسان شدند و به یکباره تخریب زیادی را بر علیه او شروع کردند. این وحشت یک ماه پیش نبود بلکه بعد از پیروزی بایدن شروع شد.
من تردیدی ندارم که مصوبه اف‌ای تی اف لغو می‌شود، چون امکان ندارد کسی این را بگذارد و ما را از مراودات بانکی و پولی با دنیا محروم کند. فعلا که در حال کارشکنی هستند تا این دولت با بیشترین مشکلات روبرو شود و نتواند موفق باشد. از این رو من عقیده دارم این حرکت مجلس، صرفا جناحی بود و اگر ترامپ پیروز شده بود، این کار انجام نمی‌شد، چون آن زمان دیگر احتیاجی نبود و خود ترامپ پا در همین مسیر می‌گذاشت و شرایط را برای ایران سخت تر می‌کرد. ابتدا می‌خواستند این مصوبه یک ماهه باشد تا در زمان ترامپ با این وضعیت سخت روبرو بشویم، ولی با مخالفت‌هایی که شد، مصوبه را یک ماه تاخیر دادند تا چند روز اول بایدن را هم پوشش بدهد.
فکر می‌کنید دولت در قبال این مصوبه مجلس چه کاری باید انجام بدهد؟
اگر من به جای دولت باشم در صورت تمایل طرف آمریکایی به مذاکره، حتما به سمت مذاکره می‌روم ولو اینکه با پذیرش مسئولیت این مصوبه را چند روزی پشت سر بگذارم. من می‌گفتم، شما دادگاهتان را بگذارید من بخاطر منافع ملی می‌روم و مذاکره می‌کنم تا تحریم ها، لغو شود. چون لغو تحریم‌ها هر روزی که زودتر رخ بدهد، گامی به سود جامعه و کنترل تورم و اشتغالزایی خواهد بود. نباید این فرصت هفت هشت ماهه را از دست بدهیم، چون اگر این فرصت را از دست بدهیم، بعد دوباره اتفاقات دیگری می‌افتد و نمی‌توانیم در اسرع وقت به سمت لغو تحریم‌ها برویم و بیشترین فشار را مردمی می‌بینند که الان در شرایط فوق العاده سختی به سر می‌برند.
این جناح نشان داده است برای اینکه به اهداف خود برسد با هیچ کسی، شوخی ندارد چه برسد به ما. قوانین انتخابات را به نوعی تدوین می‌کردند که نامزد خودشان در آن چهارچوب بگنجد اگر رویشان می‌شد می‌گفتند کسانی که اول اسمشان «م» هست باید بیایند و کاندیدا بشوند. ولی دیدند که در جامعه مسخره می‌شوند، اما کوته نظرانه و همواره جناحی، برخورد می‌کنند.
خوشبختانه جامعه رفتار آن‌ها را رصد می‌کند و مشخص شد این مجلسِ جوان انقلابی که قرار بود، اقتصاد کشور را نجات بدهد به بزرگترین مانعی تبدیل می‌شود که اجازه نمی‌دهد، ایران با دنیا تعامل کند و به سمت لغو تحریم‌ها پیش برود. در همین شرایط اگر دولت نظامی بر سر کار بیاید بدون تردید انسداد بیشتر و شفافیت کمتر خواهد شد، چون کسی نمی‌تواند بازخواست کند.
تلاش این طیف برای دستیابی به دولت حداقلی، شکاف بین دولت و ملت را افزایش می‌دهد البته شکاف مسئولیت و پاسخگویی را نیز افزایش می‌دهد. در حقیقت کسانی که قدرت را در دست دارند کمترین پاسخگویی را به جامعه خواهند داشت اینها خطراتی است که مردم باید در مورد آن آگاه باشند و بر آن اساس تصمیم نهایی خود را بگیرند.
در مورد توهین‌هایی که در فضای مجلس نسبت به دولت وجود دارد اگر این رفتار‌ها از طرف اصلاح طلبان انجام می‌شد، چه برخوردی با آن‌ها می‌شد؟
اینها از روی عصبانیت است؛ اگر به خود آن‌ها بود که همان روز اول روحانی را استیضاح و کار را تمام می‌کردند، اما جلوی آن‌ها گرفته شد، امروز هر کسی بیاید همین مشکلات ادامه پیدا می‌کند؛ مگر می‌شود با این تحریم نفس گیر بانکی و نفتی کاری کرد؟ مگر احمدی نژاد در سال‌های ۹۰ و ۹۱ توانست کاری از پیش ببرد؟ امروز هم همان است. مصوبه اخیر و احکام قضایی نشان می‌دهد، هدف آن‌ها رقابت سیاسی نیست بلکه جریانی امنیتی هستند که می‌خواهند در اولین فرصت رقیب خود را حذف کنند.
ادبیات ما این است که ما در انتخابات به شما جواب می‌دهیم و ادبیات آن‌ها این است که ما «بالاخره شما را می‌گیریم». معلوم است که طرف مقابل ما یک حزب سیاسی نیست بلکه جریانی امنیتی و نظامی و اطلاعاتی است که تا حرف می‌زنید می‌گویند، بگذارید ۱۴۰۰ بشود و از حالا عکس ظریف و روحانی را با لباس زندان منتشر می‌کنند، چون ایده آل سیاست ورزی و مرکز سیاست ورزی از نگاه آن‌ها در دادگاه و ... است.
آیا قالیباف می‌تواند گزینه واحد طیف اصولگرا باشد؟
نه بین آن‌ها اختلاف وجود دارد. آن جریان فقط وقتی دستور بگیرد، متحد است اگر دستور نیاید امکان ندارد به اتحاد برسند. این مقدار که ظاهر سازی می‌کنند بخاطر ترس از ما (اصلاح طلبان) است. چون هنوز هم نگران هستند که نکند ما بیاییم و انتخابات را ببریم وگرنه اگر مطمئن باشند که ما نیستیم، همین الان حسابی به تیپ هم می‌زنند در مجلس نهم هم که ما نبودیم، به سرعت دو دسته شدند.
با این حال به نظر می‌رسد اصولگرایان دینی به قالیباف دارند؟
دین آن‌ها جای دیگری است. قالیباف مدعی است که اگر من بودم رای می‌آوردم، ولی به نظر من ادعای او لزوما درست نیست، چون جامعه ما در مجموع با ریاست جمهوری نظامیان میانه‌ای ندارد مگر اینکه مشارکت آنچنان پایین بیاید که کسی با ده پانزده میلیون، بتواند رییس جمهور شود؛ ولی اگر انتخابات حداکثری باشد قالیباف هم از اصلاح طلبان و هم از احمدی نژاد می‌بازد.
از بازجو‌ها تا اوباما در کاخ سفید مجبور به گفتگو هستیم
پیشنهاد شما به اصلاح طلبان چیست؟
شعار ما گفتگو است. من از وقتی که پدر مادر ما متهمیم را نوشته ام و در ۳ خرداد ۸۹ به مناسبت سالگرد ۲۲ خرداد ۸۸ یعنی سالگرد بازداشتم، منتشر کردم نوشته ام که ما راهی جز گفتگو نداریم. از بازجو‌ها تا اوباما در کاخ سفید ما مجبور به گفتگو هستیم. الان هم باید بنشینیم و گفتگو کنیم، ما نیاز داریم با آمریکا گفتگو و مشکلات خارجی خود را حل کنیم و به تنش زدایی، بپردازیم. ما حتی به گفتگو با مخالفین جمهوری اسلامی نیز نیاز داریم. نیاز داریم دست به دست هم بدهیم و با هم این کار را انجام بدهیم. بله من طرفدار تعامل و گفتگو هستم، ولی با همه با آمریکا با مخالفین با اصولگرایان با همه باید گفتگو کرد.
و کاندیتاتوری احمد جنتی بستند حقیقتا ظالمانه هست؟