فرارو- بر اساس آمار بانک مرکزی رشد پایه پولی در فصل بهار بیش از ۸ درصد برآورد شده، این در حالیست که سیاست اصلی دولت برای کنترل پایه پولی چاپ اوراق قرضه و بدهی است، به طوریکه در بودجه امسال پیش‌بینی شده تا سقف ۱۵۰ هزار میلیارد تومان اوراق منتشر شود.
به گزارش فرارو، پیمان قربانی معاون اقتصادی بانک مرکزی با بیان اینکه عدم تامین مالی دولت از طریق انتشار اوراق بدهی در شرایط فعلی اقتصاد کشور مفهومی جز تامین مالی از بانک مرکزی و افزایش پایه پولی ندارد، گفت: بانک مرکزی با همکاری دولت تلاش کرده است که از نقدینگی موجود این منابع را تامین مالی کند، به طوریکه با برگزاری پنج مرحله از حراج اولیه اوراق بدهی، حدود ۲۴ هزار میلیارد تومان برای دولت از نقدینگی موجود جامعه با نرخ پایین تامین مالی انجام شده است.
این در حالیست که
علی دینی ترکمانی اقتصاددان نهادگرا با تاکید بر اینکه راهکار دولت برای کنترل نرخ تورم انتشار اوراق بدهی است، به
فرارو گفت: قرار است تا پایان سال دولت ۱۵۰ هزار میلیارد تومان اوراق بدهی چاپ کند، اما به دلیل اینکه نرخ این اوراق برای مردم جذاب نیست، به نظر می‌رسد در خوشبینانه‌ترین حالت تنها یک سوم از این اوراق به فروش رود، از سویی اگر این موضوع محقق شود، دولت با توجه به کسری بودجه حداقل ۱۰۰ هزار میلیارد تومانی با وجود فروش این اوراق بدهی، مجبور می‌شود دوباره به استقراض از بانک مرکزی و چاپ پول روی بیاورد که نتیجه این امر نیز دوباره افزایش حجم نقدینگی و رشد پایه پولی خواهد بود.
بهترین راه‌های جبران کسری بودجه دولتمرتضی عزتی استاد اقتصاد دانشگاه تربیت‌مدرس در
گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه بهترین راه جبران کسری بودجه استفاده از ظرفیت مالیات و همچنین فروش اموال و دارایی‌های مازاد دولت است، اظهار داشت: در این باره شاهد هستیم که سال‌هاست یک غفلت عظیم در مورد مالیات صورت گرفته، بر اساس آمار‌های رسمی، تنها در سال گذشته بیش از ۷۹ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی وجود داشته که رقم بسیار بزرگی است، حال شما در نظر بگیرید، هر سال این رقم تکرار شود، جه وضعیتی پیش می‌آید.
وی با اشاره به اینکه برای وصول این درآمد‌های باید یک برنامه ریزی صورت گیرد، گفت: زمانیکه یک پایگاه قوی اطلاعاتی برای رصد فرار‌های مالیاتی وجود ندارد، معلوم است که چنین وضعیتی پیش می‌آید، از سوی دیگر یکی دیگر از راه‌های جبران کسری بودجه دولت همان‌طور که عرض کرد، فروش اموال و دارایی‌های دولت است، در این رابطه از ابتدای سال تاکنون دولت سهام مربوط به خود در بانک‌ها و بیمه‌های دولتی را عرضه کرده و قرار است در مورد پالایشگاه‌ها، خودروسازان و شرکت‌های فولادی نیز این اتفاق رخ دهد، با توجه به این موضوع، باید شاهد شدت گرفتن، عرضه سهام دولت در شرکت‌ها و بنگاه‌ها مختلف باشیم.
عزنی با تاکید بر اینکه اگر این دو راه جوابگوی کسری بودجه دولت نباشد، استقراض از بانک مرکزی و چاپ پول یکی از گزینه‌های موجود است، افزود: طی سالیان گذشته همیشه این امر اتفاق افتاده که دولت از بانک مرکزی و سایر بانک‌ها این کار را انجام داده، اما این مسئله همراه با افزایش پایه پولی و رشد نقدینگی بوده، این در حالیست که راه دیگری نیز در این زمینه وجود دارد که دولت آن را به کار گرفت و آن نیز انتشار اوراق بدهی و قرضه است.
این اقتصاددان اضافه کرد: در قانون بودجه سالجاری، دولت قرار است بیش از ۱۵۰ هزار میلیارد تومان اورق قرضه و بدهی منتشر کند، که بر اساس اعلام بانک مرکزی تاکنون ۲۴ هزار میلیارد تومان از این اوراق به فروش رفته است، از سویی این اوراق تاکنون در بازار ثانویه بورس به وسیله بانک‌ها، موسسات اعتباری غیربانکی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌های بیمه‌ای و شرکت‌های تأمین سرمایه خریداری شده است.
وی ادامه داد: به بیان دیگر انتشار اوراق بدهی یکی از بهترین راه‌هایی است که دولت می‌تواند برای کنترل نقدینگی و عدم افرایش پایه پولی در پیش بگیرد، این در حالیست که بر اساس گزارش بانک مرکزی در فصل بهار پایه پولی با بیش از ۸ درصد رشد همراه بوده که بالاتر از نرخ میانگین سالانه است و این هم به خاطر رشد فزاینده نقدینگی است که شما امروز آثار آن را در بازار‌های مختلف از جمله بورس، سکه، طلا، ارز، خودرو و مسکن مشاهده می‌کنید.
انتشار اوراق بدهی برای مردم جذابیت نداردحسین راغفر اقتصاددان نهادگرا در
گفتگو با فرارو با تاکید بر اینکه با وجود سوداگری فراوان در بازار‌های سفته بازانه مانند ارز، سکه و بورس، مردم هیچ استقبالی از انتشار اوراق قرضه و بدهی نخواهند کرد، گفت: دولت زمینه‌ای را فراهم آورده که مدام نقدینگی تولید می‌شود، شما به همین بازار بورس نگاه کنید، سهام شرکت‌ها همین‌طور در حال باد کردن است، این سودی که افراد کسب می‌کنند، خود تولید نقدینگی است، بورس یک بازاری به اصطلاح سود برای سود است.
وی افزود: به بیان دیگر زمانیکه فردی در بورس یک میلیارد تومان سود می‌کند، خیلی راحت می‌رود و خودرویی که قیمتش دو برابر شده را می‌خرد و این چرخه همین‌طور به مانند دومینو تکرار می‌شود که در نهایت این مسئله به افزایش تورم و رشد پایه پولی منجر می‌شود، بنابراین تا زمانیکه چنین فعالیت سوداگرانه‌ای وجود دارد، مردم به سراغ خرید اوراق بدهی دولت که سود ثابتی دارد، نخواهند رفت.
راغفر با تاکید بر اینکه عمده مشتری این اوراق بانک‌ها هستند، اظهار داشت: آن‌ها با توجه به بدون ریسک بودن این اوراق اقدام به خرید آن می‌کنند و تنها به کسب سود آن فکر می‌کنند، اما عملا انتشار این اوراق که در اکثر اوقات نیز بدون حساب و کتاب است تنها برای دولت‌های بعدی ایجاد هزینه می‌کند و در عمل آن کارکردی که برای این دسته از اوراق تعریف شده است را محقق نخواهد کرد.
این استاد دانشگاه بیان داشت: دولت به جای چاپ این اوراق یا استقراض از بانک مرکزی و چاپ پول، باید اقدامات اصلاحی را در پیش بگیرد، هرچند که با توجه به وضعیت موجود چنین موضوعی دور از ذهن است، دولت باید نظام‌های بانکی، بیمه‌ای و گمرکچا را اصلاح کند، تا از این حجم فسادی که در حال رخ دادن است بکاهد، چرا که عملا فساد به صورت سیستماتیک در نظام اقتصادی کشور رخنه کرده و حجم دادگاه‌های مفاسد اقتصادی که این روز‌ها در حال برگزاری است، خود گویای این مسئله است.
راغفر با اشاره به اینکه عده‌ای برای کسب درآمد بیشتر به دنبال گرانتر کردن ارز هستند، یادآور شد: با توجه به وضعیتی که امروز اقتصاد کشور با آن روبرو است، می‌توان گفت، منافع عده‌ای در این است که ارز را گرانتر از این هم کنند، بنده قبلا نیز گفتم که از درون دولت سیگنال ارز ۲۵ هزار تومانی صادر می‌شود و شما الان می‌بینید که دلار تا ۲۳ هزار تومان نیز بالا آمده، بنابراین شما شک نکنید که این عده به خاطر منافع خود حاضرند، دلار را حتی به ۴۰ هزار تومان نیز برسانند و از این کار ابایی ندارد، همان‌طور که طی این سال‌ها همواره مشغول گند زدن به بنیان‌های اقتصادی کشور بودند.