اجرای هدفمند کردن یارانهها همچنان در هالهای از ابهام قراردارد. این در حالی است که مجلس شورای اسلامی قانون آن را به تصویب رسانده است و دولت نیز موظف به اجرای آن است. روز گذشته محمد رضا میرتاجالدینی معاون پارلمانی احمدی نژاد از احتمال عدم اجرای هدفمندی خبر داد وی اظهار کرد: «اگر مجلس درآمد 20هزار میلیارد تومانی را تصویب کند دولت در اجرای این لایحه با مشکل مواجه می شود و درباره اجرا یا حتی عدم اجرای آن تصمیمگیری میکند.»
حجت الاسلام محمدرضا میرتاج الدینی با اعلام این خبر اظهار داشت: «دولت معتقد است با 20 هزار میلیارد تومان درآمد یارانهها نمیتواند این قانون را اجرایی کند و برای آن نیز دلیلهای مختلفی دارد.» این در شرایطی است که قانون هدفمند کردن یارانهها اجازه استفاده بیش از 20 هزار میلیارد را به دولت نمیدهد.
در ماده 7 هدفمند کردن یارانهها آمده است "دولت مجاز است حداكثر تا پنجاه درصد (50%) خالص وجوه حاصل از اجراء این قانون را در قالب بندهای مشخص شده هزینه نماید." وجوه حاصل از اجرای هدفمند کردن 40 هزار میلیارد برآورد شده است، پس دولت میتواند از 20 هزار میلیارد آن استفاده نماید این در حالی است که دولت لایحه بودجه 89 را بر اساس درآمد 40 هزار میلیاردی بسته است.
این اقدام دولت باعث شد کمیسیون تلفیق بودجه و رییس مجلس به این مسئله اعتراض نمایند و عاقبت در یکی از جلسات کمیسیون این اقدام خلاف قانون، اصلاح شود. در اوایل اسفند غلامرضا مصباحی مقدم رییس کارگروه طرح تحول از اصلاح این بند بودجه و کاهش درآمد دولت به 20 هزار میلیارد خبر داد.
وی در اینباره گفت: «مبلغ 40 هزار ميليارد تومان براي درآمدهاي ناشي از اجراي هدفمند كردن يارانهها كه در لايحه بودجه 89 برخلاف قانون مصوب هدفمند كردن يارانهها پيشبيني شده بود طبق قانون به 20 هزار ميليارد تومان كاهش يافت.»
مصباحی مقدم در حالی عمل دولت را خلاف قانون میداند که حجت الاسلام محمدرضا میرتاج الدینی معتقد است "دولت با 20 هزار میلیارد تومان درآمد یارانه ها نمی تواند این قانون را اجرایی کند و برای آن نیز دلیل های مختلفی دارد." وی افزود: «رقم 20 هزار میلیارد تومان زمانی که به تصویب رسید ، برای 5 دهک جامعه بود که این رقم در صحن مجلس شامل همه اقشار شد، پس طبعا این مبلغ کفاف نمی دهد.»
معاون پارلمانی احمدی نژاد ادامه داد: «در صورت تصویب 20 هزار میلیارد تومان رقمی که به خانوارها برای جبران خسارت اجرای هدفمند کردن یارانه ها تعلق خواهد گرفت رقم ناچیزی خواهد بود. این در حالیست که دولت همه ابعاد تورمی و مدیریت مسائل را در همه بخش ها با آماده کردن 10-12 بسته سیاستی کامل مورد بررسی و توجه قرار داده است.»
از نظر بسیاری از نمایندگان این دلایل برای توجیه عمل خلاف قانون قابل توجیه نیست، آنها معتقدند در نظر گرفتن درآمد 40 هزار میلیارد تومانی برای دولت تبعات تورمی فراوانی را در پی خواهد داشت که در کنار تورم حاصل از هدفمندی میتواند کشور را با بحران روبه رو نماید.
تاکتیک دولت برای تصویب لوایح
اظهارات روز گذشته میر تاج الدینی در حالی مطرح میشود که دولت در فواصل مختلف زمانی بارها بر اجرا نکردن هدفمند کردن تاکید کرده است، برخی از تحلیل گران معتقدند این تهدیدات مقامات دولتی تاکتیکی است برای امتیاز گرفتن از مجلس و به کرسی نشاندن خواستههای دولت.
به نظر میرسد این تاکتیک در مواقعی جواب داده است و در مواقعی نیز با شکست روبه رو شده است، این شیوه برای اولین بار 14 آبان ماه اجرایی شد زمانی که مجلس چگونگی هزینه کردن درآمد حاصله از هدفمندی را در قالب لایحه بودجه سالانه تعریف کرد، در آن روز محمود احمدی نژاد در مجلس حاضر شد و تهدید کرد که اگر این کار صورت پذیرد "لایحه را پس می گیریم."
رییس جمهور در آن روز گفت: «اما به شما میگویم اگر این بودجه سالانه بند بشود، دولت زیر بار این مسوولیت نمیرود. ما در دولت تصمیم گرفتیم و من یادداشت دولت را به رییس محترم مجلس خواهم داد. اگر این طرح به بودجه سالانه بند بشود ما لایحه را پس میگیریم؛ چرا كه این كار نشدنی است. شما كه نمیخواهید مردم را به مشكل بیندازید؟»
پس از این تهدید احمدی نژاد مجلس از طرح خود عدول کرد و تمام خواستههای دولت در آن روز را تحقق بخشید. اما تاکتیک "اگه نشه پس میگیریم" پایان نیافت و در 13 دی ماه باز هم دولت نامه استرداد لایحه را به مجلس تحویل داد، این بار مشخص نشد که چرا دولت درخواست استرداد لایحه را به مجلس داد، اما دولتیها مدعی بودند که مجلس خواستهای آنها را محقق نکرده است و "این لایحه به این شکل قابل اجرا نیست."
در خواست استرداد دوم دولت برخلاف تهدید استرداد اول با شکست مواجه شد، نمایندگان مجلس در همان روز ارائه نامه استرداد از سوی میرتاجالدینی با بازگشت لایحه به دولت مخالفت کردند تا تاکتیک دوم با پیروزی نمایندگان همراه شود و لایحه هدفمند کردن یارانهها بنا به اعتقاد بسیاری از نمایندگان مطابق میل دولت به تصویب رسید.
تازهترین اظهارات معاون پارلمانی احمدی نژاد درباره عدم اجرای هدفمند کردن یارانهها در شرایطی رسانهای میشود که بحث خوشهبندیها و تمام هزینههای کلان آن با شکست مواجه شد، گویی که آن همه آمارگیری، اظهارات رسانههای، اتلاف وقت دولت، مردم و مجلس و بازی با اعصاب و روان شهروندان شوخی بیش نبود.
اظهارات روز گذشته میرتاجالدینی این پرسش را در ذهن متبادر میکند که آیا این هم تاکتیک جدیدی در راستای همان تاکتیک "اگه نشه پس میگیریم" برای تصویب لایحه بودجه 89 است و یا اینکه تهدیدی واقعی است و حقیقتا دولت برای اجرای هدفمند کردن یارانهها با بودجه "20 هزار میلیاردی" به مشکل بر میخورد؟ احتمالا این مسئله نیز مانند دو تاکتیک قبلی دولت روشن خواهد شد.