نوشابه، آبمیوه، بستنی و آب معدنی در آستانه تابستان بازارشان داغ است و برخلاف بسیاری از کالا‌ها که با جهش قیمت مواجه شده‌اند، مردم حاضر نشده‌اند از این چند قلم جنس تابستانی دست بکشند. در این میان آبمیوه چیزی حدود ٣ برابر‌سال گذشته جهش قیمت داشته و نوشابه افزایش حدود ٧٠درصدی قیمت را تجربه کرده، اما انجمن تولیدکنندگان آبمیوه و سوپرمارکت‌داران می‌گویند: «مصرف نوشابه و آبمیوه «خدا را شکر» تغییر چندانی نداشته است.»
به گزارش روزنامه شهروند، از سویی بستنی و آب معدنی مقابل جهش قیمت‌ها مقاومت کرده و نگران از دست دادن مشتریان‌شان بودند. جالب است که بدانید مردم ایران ٤ برابر سایر مردم جهان نوشابه مصرف می‌کنند و در مقابل رکوردشان در زمینه مصرف آبمیوه و آب معدنی در مقابل مردم جهان حرف خاصی برای گفتن ندارند.
آبمیوه گران مصرف‌کنندگان را رویگردان نکرد
قیمت آبمیوه‌های صنعتی در آستانه تابستان ٩٨ حدود ٣ برابر شده است. قیمت هر عدد آبمیوه کوچک ٢٠٠ میلی لیتری که در ابتدای‌سال ٩٧ چیزی حدود‌هزار و ٢٠٠ تومان بود حالا درست درآستانه تابستان به ٣هزار تومان رسیده است.
البته، ولی الله داودآبادی، رئیس انجمن صنایع تولید و صادرات کنسانتره و آبمیوه به «شهروند» می‌گوید که ٤٠ کارخانه آبمیوه و کنستانتره در ایران فعالیت می‌کنند و گرانی‌ها تاثیری روی مصرف آبمیوه نداشته‌اند و هیچ کارخانه تولید آبمیوه در ایران تعطیل نشده است.
آب پرتقال و آلبالو محبوب‌ترین آبمیوه ایران
مصرف آب میوه هر ایرانی در تابستان حدود یک لیتر بیشتر از بقیه فصل‌های‌سال می‌شود. این موضوعی است که، ولی الله داودآبادی، رئیس انجمن صنایع تولید و صادرات کنسانتره و آبمیوه می‌گوید: «مصرف سرانه آب میوه‌های صنعتی پس از انقلاب رونق گرفت، زیرا تا قبل از انقلاب تعداد محدودی از کارخانه‌ها در این حوزه فعالیت داشتند و بیشتر مردم تمایل به استفاده از آب میوه‌های طبیعی را داشتند.»
جالب است بدانید بیشترین میزان آبمیوه صنعتی که در ایران تولید می‌شود، آب پرتقال و سپس آب آلبالو است. براساس اعلام انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان آبمیوه، در ایران سالیانه ۲۰هزار تن آب پرتقال و چیزی حدود یک چهارم آن یعنی بین ٤ تا ٥هزار تن آب آلبالو تولید می‌شود. در مجموع در ایران هم بین ٦٠٠ تا ٧٠٠میلیون عدد آبمیوه یک لیتری و ١,٥میلیارد عدد آب میوه یک نفره مصرف می‌شود.
ایرانی‌ها میوه تازه را به آبمیوه ترجیح می‌دهند
در این میان بد نیست گریزی بزنیم به سرانه مصرف آبمیوه در ایران و جهان. ایرانی‌ها یک چهارم مردم جهان آبمیوه می‌نوشند. براساس اعلام انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان آبمیوه ایران، سرانه مصرف آبمیوه در ایران ١٠ لیتر و در جهان این شاخص ٤٠ لیتر است. البته مردم ایران نسبت به سایر همسایگانش در خاورمیانه آبمیوه بیشتری میل می‌کنند. سرانه مصرف آبمیوه در کشور‌های خاورمیانه ٧ لیتر و در آمریکای لاتین ٥ لیتر است. در این میان اروپایی‌ها ٢٥ لیتر آبمیوه در‌سال می‌نوشند.
با این حال خوب است که بدانید اگر مردم ایران نسبت به سایر مردم جهان تمایل کمتری به آبمیوه دارند، در عوض مصرف میوه تازه در آن‌ها بسیار رواج دارد و سازمان جهانی خواربار و کشاورزی اعلام کرده که میانگین مصرف میوه تازه در جهان به ازای هر نفر ٦٢ کیلوگرم است. این درحالی است که سرانه مصرف میوه در اروپا ١١٧ کیلوگرم، آمریکای شمالی ١١٢ و ایران دو برابر کشور‌های توسعه یافته و سه برابر کشور‌های درحال توسعه یعنی ١٥٨ کیلوگرم است.
مقاومت آب بسته‌بندی مقابل گرانی
آب معدنی هم از آن دسته کالا‌هایی است که بازارش در تابستان داغ می‌شود. در آستانه ورود به تابستان امسال قیمت آب معدنی هنوز نسبت به‌سال ٩٧ تغییری نداشته است. گرچه نگاهی به روند تغییر قیمت آب بسته‌بندی شده نشان می‌دهد که تولیدکنندگان این کالا تلاش کرده‌اند مقابل جهش قیمت آب معدنی مقاومت کنند.
در‌سال ٩٤ قیمت یک بطری نیم لیتری آب بسته‌بندی شده ٥٠٠تومان و سال ٩٥ قیمت هر بطری نیم لیتری آب به ٦٠٠ تومان رسید و در‌سال ٩٦ قیمت آن ٧٠٠ تومان تعیین شد. در ابتدای سال٩٧ قیمت بطری آب معدنی و آشامیدنی کوچک از ۷۰۰ تومان به ۸۵۰ تومان و قیمت آب بسته‌بندی معدنی و آشامیدنی بزرگ از ۱۱۵۰ به ۱۴۰۰ تومان افزایش یافت. حال در فاز دوم افزایش قیمت این محصولات، قیمت بطری آب معدنی و آشامیدنی کوچک از ۸۵۰ به ۱۰۰۰ تومان و قیمت آب بسته‌بندی معدنی و آشامیدنی بزرگ از ۱۴۰۰ به ۱۶۰۰ تومان افزایش یافته است.
٤درصد ایرانی‌ها آب بسته‌بندی می‌خرند
پیمان فروهر، رئیس انجمن تولیدکنندگان آب معدنی به «شهروند» می‌گوید: «در سال‌های اخیر سرانه مصرف مردم تغییر نکرده و ٣ تا ٤درصد مردم کشور مصرف‌کننده آب بسته‌بندی هستند. به عبارتی ١,٨میلیارد مترمکعب آب بسته‌بندی شده در ایران مصرف می‌شود.»
او ادامه می‌دهد: «سرانه مصرف آب معدنی دو‌سال پیش کمی افزایش داشت که اکنون با شرایط موجود احتمال دارد این سرانه ثابت بماند. همچنین تاکنون افزایش قیمتی نداشته‌ایم، اما هر‌سال در انجمن قیمت‌گذاری جدیدی را انجام می‌دهیم و به وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام می‌کنیم. همچنین با توجه به تورم حاکم بر کشور اعلام کرده‌ایم احتمال افزایش قیمت ١٥ تا ٢٠درصدی وجود دارد.»
فروهر البته توضیح می‌دهد: «امسال چندین عامل موجب شد تا استفاده از آب معدنی کاهش پیدا کند. مهمترین آن این است که مردم الزامی برای خرید آب بسته‌بندی ندارند، چرا که بیش از٩٠درصد مناطق ایران آب شرب دارند. موضوع دیگری که مزید بر علت شده تا فروش خوبی نداشته باشیم، تغییرات اقلیمی است، زیرا ٦ ماهه ابتدایی‌سال زمان فروش اصلی آب معدنی است و با توجه به این‌که امسال بهار خنکی را داشتیم فروشمان از چند روز گذشته شروع شد و تنها ٣ ماه فروش پیش رو داریم.»
سرانه مصرف آب معدنی در ایران و جهان
البته جالب است بدانید که ایرانی‌ها در مقایسه با کشور‌های همسایه کمترین مصرف آب آشامیدنی بسته‌بندی شده را دارند. سرانه مصرف آب معدنی در ایران، ١٥ الی ٢٠ لیتر در‌سال برآورد می‌شود، درحالی‌که این میزان در کشور‌های همسایه مانند ترکیه ١٣٠ لیتر، عربستان ١٠٠ لیتر، قطر ١٠٣ لیتر، لبنان ٢٤ لیتر و همچنین در کشور‌های اسپانیا ١١٥ لیتر، آلمان ١٤٠ لیتر و تایلند ١٧٠ لیتر است که در مقایسه با ایران نشان می‌دهد سرانه مصرف آب آشامیدنی بسته‌بندی در کشور به نسبت پایین است.
با وجود این، کارشناسان حوزه آب معتقدند سرانه مصرف بالاتر آب معدنی در سایر کشور‌ها به این دلیل است که آب لوله‌کشی در این کشور‌ها برخلاف ایران برای شرب مناسب نیست.
بستنی گران نشد
قیمت بستنی‌های پاستوریزه برخلاف بسیاری از کالا‌ها افزایش قیمت نداشته است. بستنی‌های پرفروشی مانند انواع بستنی‌های عروسکی، قیفی و لیوانی همچنان همان‌هزار تومان پارسال مانده است و البته برخی برند‌های لوکس‌تر بین ٣٠ تا ٤٠درصد گران‌تر کرده‌اند.
البته خوب است بدانید که بستنی در ستاد تنظیم بازار جزو کالا‌های لوکس است و مشمول قیمت گذاری دستوری نمی‌شود.
علی احسان ظفری، رئیس هیات‌مدیره اتحادیه تعاونی‌های لبنی با اشاره به این‌که مصرف بستنی در ایران کاهش نداشته است، به «شهروند» می‌گوید: «بستنی محصول فانتزی است و قیمت تنظیم بازاری ندارد. افزایش قیمت هم منوط به کشش بازار است.»
او در ادامه توضیح می‌دهد: «درحال حاضر ١٧ واحد تولیدی بزرگ بستنی در کشور مشغول فعالیت هستند. این تعداد واحد‌های تولیدی به جهت آن است که بستنی مشتری خاص خودش را دارد و افزایش قیمت آن نمی‌تواند جلوی فروش و استقبال مشتریان را بگیرد.»
مناطق گرمسیری بستنی بیشتری نمی‌خورند!
هر ایرانی در‌سال چیزی حدود ٣,٥ کیلوگرم بستنی پاستوریزه می‌خورد. این آماری است که انجمن تولیدکنندگان صنایع لبنی اعلام کرده و البته خوب است که بدانید مصرف بیشتر بستنی در ایران هیچ ربطی به گرمسیری یا سردسیری منطقه زندگی افراد ندارد.
ظفری در این زمینه به «شهروند» می‌گوید: «شهر‌هایی که شرایط اقتصادی مناسبی دارند، بیشترین مشتریان را هم دارند. زیرا این محصول یک نوع محصول فانتزی است، به‌طوری که بیشترین مصرف در شهر‌های بزرگی، چون تهران، اصفهان، مشهد و اصفهان است.»
نوشابه خوار‌ها عقب‌نشینی نکردند
و، اما ... نوشیدنی محبوب ایرانی‌ها از پارسال تا حالا چیزی حدود ٧٠درصد گران‌تر شده است. ایرانی‌های نوشابه خوار! در آستانه فصل گرم امسال ناچارند چیزی حدود دو برابر پارسال برای نوشابه پول خرج کنند. حالا نوشابه خانواده کوکاکولا یک و نیم لیتری که در‌سال ٩٧ قیمتی ٣هزارو ٢٠٠تومان بود باید ٤هزار و ٣٠٠ تومان خریداری شود و البته بسیاری از سوپرمارکت‌های تهران می گویند که این افزایش قیمت هیچ تأثیر محسوسی روی خرید نوشابه نداشته است و این کالا همچنان خوب می‌فروشد.
ایرانی‌ها در نوشیدن مضرترین نوشیدنی جهان نیز با اقتدار در صدر ایستاده‌اند. مصرف سرانه نوشابه در کشور ما ۴۲ لیتر است. درحالی‌که مردم جهان به زور ۱۰ لیتر نوشابه در‌سال می‌خورند. اگرچه این آمار فقط مخصوص نوشابه‌های غیرالکلی و گازدار است. اما باز هم مصرف نوشابه در ایران بسیار بالاست.