فرارو- یک کار‌شناس مسائل بین الملل درباره اهمیت سفر کا‌ترین اشتون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران با تاکید بر اینکه این سفر از سه منظر قابل تحلیل و تفسیر است گفت: اولین نکته درباره اهمیت این سفر مربوط به جایگاه خانم اشتون است. ایشان پس از گذشت بیش از هشت سال به عنوان بالا‌ترین مقام اتحادیه اروپا و به نوعی وزیر خارجه این اتحادیه به تهران سفر می‌کنند.
جاوید قربان اوغلی در گفتگو با فرارو با بیان این مطلب گفت: آخرین مقامی که در این سطح و جایگاه به کشورمان سفر کردند آقای خاویر سولانا، مسوول سابق سیاست خارجی اتحادیه اروپا بود که شش سال پیش جای خود را به خانم اشتون دادند و مسوول سیاست خارجی کنونی اتحادیه اروپا هم در طول دوران بر عهده داشتن این مسوولیت هیچ سفری را به کشورمان نداشت.
وی افزود: دومین نکته درباره اهمیت سفر اشتون به تهران مربوط به نقشی است که او می‌تواند به عنوان تسهیل کننده روابط اروپا با سایر کشورهای جهان از جمله جمهوری اسلامی ایران ایفا کند.
مدیر کل پیشین آفریقای وزارت خارجه ادامه داد: کا‌ترین اشتون، به عنوان وزیر خارجه ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا به نوعی تنظیم کننده روابط خارجی کشورهای عضو این اتحادیه است از این رو او با این سفر می‌تواند مسیر ارتباطی کشورهایی اروپایی با ایران را هموار کند.
قربان اوغلی تصریح کرد: به هر حال این امری انکار ناپذیر است که بعد از انقلاب، اتحادیه اروپا به عنوان یک بلوک نیرومند در جهان که نقش ویژه‌ای در سیاست گذاری‌های بین المللی داشته و دارد یک شریک مهم برای جمهوری اسلامی ایران بوده است که متاسفانه در هشت سال گذشته این شراکت تا حدود زیادی کمرنگ شده بود.
وی افزود: با این حال می‌توان امیدوار بود که کا‌ترین اشتون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، پس از سفر خود به تهران به بازسازی روابط جمهوری اسلامی ایران با اتحادیه اروپا بپردازد که این بازسازی می‌تواند منافع قابل توجه‌ای را عاید جمهوری اسلامی ایران کند.
قربان اوغلی درباره نکته سوم اهمیت سفر اشتون به تهران گفت: اما نکته سوم درباره این سفر که از دو نکته قبلی به نظر من از اهمیت بیشتری برخوردار است مربوط به نقشی است که خانم اشتون در گروه ۱+۵ دارد.
این کار‌شناس مسائل بین الملل افزود: با توجه به اینکه خانم اشتون در مذاکرات هسته‌ای نقش هماهنگ کننده و مذاکره کننده ارشد هسته‌ای گروه ۱+۵ را برعهده دارد، این سفر می‌تواند نمایانگر و نشان دهنده پیشرفت در مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ باشد.
وی با بیان اینکه سفر وزرای خارجه و یا مقامات ارشد کشور‌ها با اهداف سیاسی خاصی انجام می‌گیرد و عمدتا سفرهای دیپلماتیک همواره جهت دار و معنی دار و با برنامه هستند، گفت: بنابراین پس از آغاز دور تازه مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ سفر اشتون پس از گذشت شش ماه از دور تازه مذاکرات در دولت جدید ایران می‌تواند این سیگنال مهم را ارسال کند که مسیر در پیش گرفته شده در مذاکرات مسیر صحیح و همراه با پیشرفتی بوده است.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی افزود: در مجموع هم سفر خانم اشتون و هم سفر پی در پی مقامات خارجی از جمله وزرای خارجه کشورهای اروپایی که در هفته‌های گذشته انجام گرفته است می‌تواند نشان دهنده این واقعیت باشد سیاست اعتماد سازی دولت یازدهم در عرصه روابط خارجی جواب داده است.
وی درباره اینکه آیا این سفر و سفر سایر مقامات اروپایی می‌تواند تسهیل کننده روابط اقتصادی ایران و اروپا باشد، گفت: روابط اقتصادی کشور‌ها با یکدیگر نیازمند ثبات در روابط سیاسی است و در مجموع توسعه روابط اقتصادی و سرمایه گذاری‌ها در فضای کاملا مطمئن و با ثبات ایجاد می‌شود.
مدیر کل پیشین آفریقای وزارت خارجه افزود: دولت یازدهم، با علم به این موضوع از زمان آغاز به کار تلاش کرد برای توسعه همکاری‌های اقتصادی، فضای تازه‌ای را روابط با کشورهای جهان ایجاد کند که اثرات مثبت آن را با ترافیک دیپلماتیک هفته‌های اخیر در مسیر تهران به اروپا شاهد هستیم جدا از آنکه اخباری هم شنیده می‌شود مبنی بر اینکه شرکت‌های بزرگ تولید کننده خودرو و یا شرکت‌های فعال در حوزه انرژی برای ورود به بازار ایران خیز برداشته‌اند.
وی ادامه داد: این سیاست دولت و تاثیر آن بر روابط بین المللی و اقتصادی می‌تواند زمینه پایان دادن به انحصار حضور برخی کشور‌ها در بازار ایران به واسط اعمال تحریم‌ها را فراهم آورد.
جاوید قربان اوغلی در ادامه درباره اینکه پیش از این محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران در کنفرانس امنیتی مونیخ اعلام کرده بود که به زودی مذاکرات حقوق بشری با کا‌ترین اشتون آغاز خواهد کرد آیا در این سفر چنین مباحثی مطرح خواهد شد یا خیر و چه مباحثی ممکن است میان دو طرف رد و بدل شود، گفت: در این زمینه چند مسئله را می‌توانیم بیان کنیم. اول آنکه در دولت اصلاحات، گفتگوهای جامعی میان ایران و اتحادیه اروپا شکل گرفت بود یکی از مباحثی که در آن مذاکرتا جامع مطرح می‌شد مباحث حقوق بشر در ایران بود.
وی افزود: اتفاقا دو طرف در گفتگوهای جامع پیشرفت‌های قابل توجه‌ای از جمله درباره بحث حقوق بشر داشتند که همین امر منجر به توسعه روابط ایران و اتحادیه اروپا در دولت اصلاحات شد. اما این رابطه هم با به محاق رفتن گفتگوهای جامع ایران و اروپا در دولت نهم تا حدود زیادی به حالت تعلیق درآمد.
این کار‌شناس مسائل بین الملل در ادامه گفت: اگر بپذیریم که اعلامیه جهانی حقوق بشر جزو اسناد بالادستی سازمان ملل است و مهمتر از آن جمهوری اسلامی ایران از اعضای موثر سازمان ملل آن را امضا کرده است و ما خودمان را پرچمدار و منادی و مدعی حقوق بشر می‌دانیم نباید نگرانی از بابت طرح چنین مباحثی داشته باشیم.
وی با بیان اینکه ممکن است غربی‌ها مباحث حقوق بشر را ابزاری برای مباحث سیاسی خود کنند، همانطور که از مباحث اقتصادی چنین بهره گیری ممکن است شود، گفت: همانطور که از یک سو برای رفع برخی مشکلات اقتصادی و از سوی دیگر به منظور شفاف سازی و جلب اعتماد طرف مقابل، مذاکرات هسته‌ای از سوی ایران جدی گرفته شد تا طرف مقابل متقاعد شود که برنامه هسته‌ای ایران صلح آمیز است، می‌توان همین رویکرد و روش را برای شفاف سازی درباره مباحث حقوق بشری در پیش گرفت و با اروپایی‌ها گفتگوهای سازنده‌ای در این باره داشت.
مدیر کل پیشین آفریقای وزارت خارجه افزود: اگر این اطمینان وجود داشته باشد که مذاکره کنندگان ایرانی از توانایی بالایی برای اقناع طرف مقابل دارند نباید نگرانی از این بابت داشت که در مذاکرات تحت تاثیر طرف مقابل قرار گیرند و فضای مذاکرات را از دست بدهند.
وی ادامه داد: نکته آخر اینکه واقعیت این است که احتمالا برای برخی کشور‌ها درباره حبس‌ها و حصر‌ها در ایران سوالاتی به وجود آمده است که اگر چه این مباحث جز امور داخلی کشور‌ها محسوب می‌شود اما اینگونه نیست که از پاسخ به آن سر باز بزنیم و بگوییم به آن‌ها ربط ندارد چرا که وقتی چنین منطقی حاکم شود در این صورت باید دور کشور را دیوار بکشیم.
قربان اوغلی در خاتمه گفت: همانطور که برای ما سوالاتی پیرامون کشتار مسلمانان مثلا در میانمار و یا آفریقای مرکزی ایجاد می‌شود و جهان را مخاطب خود قرار می‌دهیم و انتظار داریم که به سوالات ما در این باره پاسخ داده شود به هر حال این انتظار متقابل وجود دارد که به سوالاتی که از ما می‌شود هم پاسخ داده شود.