دکتر محمد مهدی اسعدی؛ آنفلوآنزا یک بیماری ویروسی است که دستگاه تنفسی فوقانی و تحتانی را درگیر می کند. ویروس در ترشحات بینی و ریه ها وجود دارد. به همین دلیل سرفه و عطسه کردن باعث انتشار ویروس و ابتلا اطرافیان به بیماری می شود.
علایم عمومی بیماری به صورت تب و لرز و درد عضلانی و درد گلو و سرفه و آبریزش بینی می باشد که این علایم در بیماریهای ویروسی غیر آنفلوآنزا نیز دیده می شود. البته عموما تب و لرز و درد عضلانی و مدت بیماری آنفلوآنزا بیشتر می باشد.
بیماری در تمام سنین دیده می شود ولی در کودکان و افراد مسن ( بالای ۶۵ سال ) و زنان باردار و افرادی که دچار بیماریهای زمینه ای مثل بیماری قلبی، ریوی، کلیوی، کم خونی، دیابت و ضعف سیستم ایمنی هستند، بیماری خطرناک تر است.
آنفلوآنزا می تواند در این گروه از بیماران بصورت حمله ای و ذات الریه (پنومونی) و اسهال شدید خود را نشان دهد.
هر ساله میلیونها نفر به بیماری آنفلوآنزا مبتلا می شوند و عده کثیری نیاز به بستری شدن در بیمارستان پیدا می کنند و هزاران نفر نیز بدلیل این بیماری می میرند.
واکسن آنفلوآنزا چیست؟
به دو صورت وجود دارد: واکسن آنفلوآنزا
1. واکسن غیر فعال از ویروس کشته شده، که بصورت تزریقی می باشد.
2. واکسن ضعیف شده از ویروس زنده، که بصورت اسپری داخل بینی می باشد.
واکسن آنفلوآنزادر پیشگیری از ابتلا به آنفلوآنزا در افراد مسن و کودکان و کسانی که دارای بیماریهای زمینه ای؛ قلبی، ریوی، کلیوی، کم خونی و ضعف سیستم ایمنی هستند، و زنان باردار بسیار کمک کننده می باشد. به همین دلیل در این گروه توصیه به تزریق واکسن نوع غیر فعال می شود.
با تزریق واکسن، بدلیل تولید آنتی بادی بر علیه ویروس آنفلوآنزا در بدن، بعد از دو هفته مصونیت بوجود آمده و تا یکسال نیز دوام دارد. به همین دلیل توصیه به تزریق واکسن در ابتدای پاییز هر سال می شود.
از آنجا که واکسن آنفلوآنزا هر ساله بر اساس ویروسهای آنفلوآنزایی که در فصل سرد سال قبل باعث بیماری شده اند، تهیه می شوند در پیشگیری از دیگر امراض ویروسی موثر نمی باشند.
چه کسانی واکسن آنفلوآنزا تزریق کنند؟
تمامی کودکان بالاتر از شش ماه و کسانی که بیماری زمینه ای دارند و پرسنل مراقبتهای بهداشتی و افراد مسن (بالاتر از ۶۵ سال) و کسانی که با کودکان زیر ۶ ماه در تماس نزدیک هستند و زنان باردار در اولویت تزریق واکسن آنفلوآنزا هستند. در صورت در دسترس بودن واکسن آنفلوآنزا توصیه به تزریق آن برای همه افراد اجتماع می شود.
چه کسانی نباید واکسن آنفلوآنزا تزریق کنند؟
کسانی که در تزریق قبلی واکسن آنفلوآنزا حساسیت شدید داشته اند و کسانی که حساسیت شدید به تخم مرغ دارند و کسانی که هنگام تزریق واکسن آنفلوآنزا ، شدیدا بیمار می باشند و یا دچار هر بیماری ویروسی فعال هستند، به پزشک خود اطلاع داده و از تزریق واکسن خودداری کنند. کودکان زیر شش ماه ترجیحا واکسن آنفلوآنزا تزریق نکنند. (هر چند مضر نمی باشد.)
بهترین زمان تزریق واکسن آنفلوآنزا چه هنگامی است؟
واکسن آنفلوآنزا باید قبل از فصل شیوع آنفلوآنزا که از مهر تا فروردین هر سال می باشد تزریق شود. ولی اگر در این زمان موفق به تزریق واکسن نشده اید، هر چه سریعتر و قبل از ابتلا به بیماری در خود و یا اطرافیان واکسن را تزریق نمایید.
تزریق یک دوز واکسن وتکرار آن حداقل چهار هفته بعد، در کسانی که تاکنون واکسن آنفلوآنزا تزریق نکرده اند تو صیه می شود. در صورت تزریق سالانه واکسن، تزریق یک دوز کافی است. در بعضی از افراد و بعضی از کودکان زیر ۹ سال شاید برای حفاظت بیشتر نیاز به تزریق ۲ واکسن در هر سال داشته باشند که باید با مشورت پزشک معالج انجام شود. تزریق همزمان واکسن آنفلوآنزا با واکسن پنومونی ( ذات الریه ) بلامانع است.
واکسن آنفلوآنزا چه عوارضی دارد؟
واکسن آنفلوآنزا همانند هر داروی دیگری می تواند باعث عوارض در بدن شود. ولی ریسک عوارض جدی بسیار کم می باشد. و واکسن غیر فعال تزریقی باعث بیماری آنفلوآنزا نمی شود.
عوارض زیر می تواند با تزریق واکسن آنفلوآنزا ایجاد شود:
درد و تورم و قرمزی در محل تزریق واکسن و علایم خفیف سرماخوردگی شامل: تب، سردرد و خستگی که در مدت یک الی دو روز بعداز تزریق واکسن قطع می شود.
در کودکان خردسال که واکسن آنفلوآنزا و واکسن پنوموکک با هم تزریق شود، می تواند تب بالاتر ایجاد کرده و در صورت عدم کنترل تب باعث تشنج شود.
واکنش آلرژیک شدید به واکسن آنفلوآنزا بسیار کم می باشد که معمولا چند دقیقه تا چند ساعت پس از تزریق واکسن بروز می کند. پس در صورت تب شدید، اشکال در تنفس، خس خس ریه، رنگ پریدگی، کهیر، ضربان قلب شدید، سرگیجه، باید فورا به پزشک مراجعه نمایند.