| مطلب را آقای علیرضا جعفری برای سایت فرارو ارسال کرده است |
«با سلام- دوست عزیز لطفا در این دغدغه ما که در زیر مطرح شده به سهم خود شریک شوید»
مهلک‌ترین بیماری آموزشی کشور
بر کسی پوشیده نیست که سیستم ارزیابی، ارزشیابی و نمره دادن،در برخی از مدارس کشور دارای معضلات و مشکلات فراوانی است.
سیستم نمره در بیشتر مدارس بر اساس احساسات، روابط، و برخی ملاحظات است. با رقابتی شدن مدارس خصوصاً مدارس آموزش از راه دور و غیر انتفاعی، نمره دادن های غیر واقعی و اعلام معدل ها و قبو لی های بالا برای جذب دانش آموز بیشتر یک امر مرسوم و متداول در خیلی از شهرستان ها شده است.
البته در خیلی از مدارس دولتی ما، این بیماری بیشتر ازمدارس مذکور نباشد کم تر نیست.به شکلی که می توان گفت دومین عامل بی انگیزه گی دانش آموزان و افت تحصیلی بعد از بیکاری و عدم اشتغال ، همین سیستم اعمال نمره ای است که تقریبا اکثریت دانش آموزان به این شناخت و باور رسیده اند بدون نیاز به مطالعه و تلاش، آخر سال آنها قبول، و به کلاس و مقطع بالا تر بالاجبار سوق داده خواهند شد.
هر کس در درون سیستم آموزشی کشور باشد متوجه این معضل ، عواقب و پیامد های ناگوار آن حتی در دانشگا ههاي كشور ،در آینده ای نزدیک خواهد شد.
برخی از عواملی که سبب این سبک نادرست در نمره دادن شده اند را به تفصیل یاد آوری و درنهایت قضاوت و کمک به رفع این معضل رو به رشد جامعه را به عهده ی تمامی همکاران فرهنگی،رسانه ها و مسئولان آموزشی کشور و دیگر دست اندر کاران امر آموزش می گذارم.
همچنین باید متذکر شد متاسفانه برخی مدارس با دریافت وجه نقد مدرک صادر و به معضل فوق الذکر افزوده اند.
برخی از خطراتی که با این روند متوجه جامعه ماست از قرار زیر است:
_افزایش بی سوادی ، کاهش سطح علمی جامعه ، عقب افتادن از قافله ی علوم جهاني ، مسئولين و متخصصين نالايق درآینده
_عدم انگیزه برای دانش آموزان خوب و خود دانش آموزان ضعیف به جهت مساوي بودن آنها درپايان سال ودر نتيجه عدم تلاش آنهابرای مطالعه بیشتر
_انتقال تمام نیروی کار به دانشگا ه ها وبالابردن سطح توقعات فارغ التحصيلان و تن ندادن به كارهايي كه ميز و صندلي ندارند
_كمبود شديد نيرو در بخشهاي خدماتي كشور در آينده ونياز جامعه به ورود نيروي كار از كشورهاي ديگر
_اسراف در وقت ،هزينه ها ونيروي انساني به جهت استفاده نشدن ازفرصتها صرفنظر از گناه كبيره بودن آن
_غير مسئول و متقلب بار آمدن فرد در منصب هاي آينده به جهت مشاهده اينهمه تقلب و تساهل
_تن پرور و راحت طلب بار آمدن فارغ التحصيل در امور پژوهشي ، آموزشي و..
_عدم حساب بردن دانش آموز از معلم به عنوان تنها حربه اي كه در دست وي مي باشد
_عدم توجه و احترام دانش آموز،والدين و جامعه به معلم به دلیل احساس عدم نیاز به وی جهت صعود به مدارج بالاتر
_تحمیل بار مالی زیاد بردولت وشرکتها به ناحق، به دلیل صدور مدارک بالا بصورت بی حساب و کتاب وبدون تخصص وشایستگی لازم
_آلوده و شبهه ناک شدن همین مقدارحقوق کم برخی از معلمین و درنهایت اثرنکردن کلام وگفتار وی بر دانش آموزان
حال جاي اين سؤال است جه عواملي باعث شده است كه برخي از معلمين بي حساب و كتاب در نمره دادن اسراف و تساهل مي كنند؟ در ذيل مي توان به برخي موارد اشاره نمود:
_دلسوزي و ترحم به دانش آموز به خيال اينكه در حق آنها با اين عمل لطفي صورت مي گیرد!
_گمان یا باور بر اينكه نظام آموزشي كشور چنين ميخواهد، چرا كه برخي معتقدند فلسفه برخي از تغييرات و مقررات آموزشي در جهت هل دادن دانش آموز به سطح هاي بالاست
_خواهش يا گفتار تلويحي برخي مديران،معاونين، دبيران ديگر، آشنايان، فاميل و در يك كلام سفارش از طرف شخصي
_برای جذب دانش آموزان در برخي مدارس كه تعداد زياد آنها يعني يك تجارت پر سود!
_كم كاري برخي از دبيران و راهي براي جبران و خلاصي از عذاب وجدان ناشي از آن
_تصور معلم از اينكه نمره نياوردن دانش آموز پاي حساب كم كاري وى گذاشته مي شود
_ترس و اجتناب دبيران از نخواستن وي در سالهاي آتي در آن مدرسه يا مدارس ديگر ويا عدم دعوت از وي جهت اضافه كار
_اجتناب برخي دبيران از طرح مجدد يا تصحيح مجدد سوالات براي شهريور ماه يا ماههاي ديگروخلاصی هرچه زودتر ازمدرسه
_تعهدي كه برخي دبيران به دليل پذيرفتن دانش آموزان خصوصي به گردن خود احساس مي كنند و براي قبول شدن آنها به هر نحوي تلاش می كند
_پيشنهاد رشوه هاي بالا از طرف برخي افراد كه جهت استخدام ،دريافت پروانه ی كسب و ...نيازمند مدرك تحصيلي هستند
_تغيير نمرات وليستهاي نمره بدون اطلاع دبير توسط عوامل اجرائي مدرسه
_و نهایتا ضعف شدید نظارتی سیستم آموزش بر عملکرد کلیه پرسنل وتساهل در انجام وظایف قانونی و شرعی
حال می توان برخی از راهکارهایی که قادرند تاحدودی از معضلات ذکرشده، بکاهند را یاد آور شد:
_قبول و پذیرفتن این واقعیت که این سبک و سیاق ارزشیابی که در طی سالهای گذشته سیستم آموزشی کشور را آلوده وبیمار کرده است،یک حقیقت غیر قابل انکار است.
_کیفی سازی امر آموزش وارزشیابی و پرهیز از کمی نگری واحتراز از خشنود شدن به آمارهای صوری و غیر واقعی که خود از حقیقت ذات آنها مطلعیم.
_بیرون آوردن سرخود از زیر برف بی خیالی وتلاش برای احیای امر به معروف و نهی ازمنکر در تمامی حیطه های آموزشی بااستمداد ازخود معلمین.
_پرهیز از سیاسی کردن این مشکل و دوری از هر گونه تعصب و جانبداری کورکورانه از نظام آموزشی فعلی و مخفی کردن معضلات موجود.
_همت و عزم عمومی تمامی پرسنل(صف و ستاد)درجهت زدودن این باور و گمان نادرست از ذهن دبیرانی که دادن نمره غیر واقعی را خواسته مشخص نظام آموزشی می دانند.
_تفهیم این موضوع به تمامی دبیران و خانواده ها با استفتاء ازمراجع تقلید، که این نحوه نمره دادن شرعا جایز نیست وخیانت به دانش آموز،خانواده وی و جامعه است.
_ایجاد طرح های نظرسنجی ،فراخوان مقاله یا انشاء برای معلمین ،اساتید دانشگاهها،دانشجویان و درصورت امکان برای دانش آموزان درخصوص پیش بینی وضع آینده کشور با این روند ارزشیابی .
_تلاش برای کسب اطلاعات و استفاده ازتجارب کشورهای موفق در زمینه نحوه ارزشیابی صحیح آموزشی.
_استمداد از ائمه جمعه و جماعات ،سخنرانان سرشناس و ذی نفوذ درجمع دبیران و اساتید در جهت تفهیم این معضل و عوارض و خطرات آن.
_ایجاد جلسات توجیهی و همایشهای کشوری و استانی با حضور مسئولین وزارتخانه و انتقال مطالب،خواسته ها و سیاست های کلان آموزشی به شهرستانها و مناطق.
_انتصاب سرگروه هایی جدی ،باسواد و متعهد و اختصاص ساعت کافی برای بررسی،تجزیه وتحلیل وضعیت تدریس دبیران و بررسی نحوه ارزشیابی آنها از دانش آموزان و پرهیز از هر گونه ملاحظه کاری و عمل به وظایف شرعی و قانونی.
_درصورت امکان، برگزاری امتحانات خرداد و شهریور به صورت هماهنگ و طرح سوال یکنواخت از طرف ادارات با توجه به سطح علمی مدارس و نظارت جدی بر نحوه برگزاری امتحانات.
_معیار قرار ندادن صرف آمار قبولی بالای دانش آموزان، جهت ارزیابی عملکرد یک مدیر مدرسه یا دبیر و توجه بیشتر به کیفیت و آموزش در عمق دانش آموز.
_ تفهیم این مطلب به خانواده های دانش آموزان که نمرات عالی داده شده در کارنامه دانش آموز خود را، بدون بررسی علمی و اطمینان لازم از صحت ودقت ارزشیابی آن، از فرزند خود یا معلم وی نپذیرند و در صورت غیر عادی بودن آن به معلم مورد نظر یا مدیر مدرسه تذکر دهند.
_آموزش و تعلیم کلیه دانش آموزان به اینکه،از معلمین ناعادل در امر ارزشیابی، ابراز بیزاری جسته واز عملکرد آنها به شکل غیر مستقیم انتقاد کنند.
_نادیده گرفتن افت تحَصیلی احتمالی این حرکت برای مدتی کوتاه و گذر از آن با سعه صدر
_تهیه بنرها ،پارچه ها،ارسال پیامک ها و هر چیزی که حساسیت سیستم آموزشی را درخصوص ارزیابی سالم،برای دبیران روشن سازد و آنها را به این باور برساند که این خواسته، جدی ومورد نظرسیستم آموزش است.
_درصورت اعتقاد بر این اصل که هر چه سطح مدرک یک فرد در جامعه بالاتر باشد از بزهکاری وی کاسته خواهد شد،سیستم آموزشی باید تلاش کند مطالب و محتوای درسی را آسانتر ارائه کند تا تسهیل سازی شود، نه اینکه به دانش آموز و دبیر اجازه کارهای غیر اخلاقی داده شود!
_توجه و دقت بیشتر بر نظر سنجی هایی که از دانش آموزان برای ارزیابی عملکرد معلمینشان و مدیران مدارس به دست می آید
_ و نهایتا برخورد جدی سیستم آموزش بامعلمین،مدیران،بازرسان وتمامی مسئولین اهمال کار