مجله معروف تايم هر ساله فهرستي را با عنوان «10 اتفاق بزرگ در همه‌چيز»منتشر مي‌كند كه بخشي از آن نيز ويژه رويدادهاي اقتصادي و مالي است. «10 اشتباه بزرگ» و «10 توافق بزرگ» مهم‌ترين فهرست‌هاي اقتصادي اين ويژهنامه تايم هستند. اين فهرست شايد كمي امريكايي به‌نظر برسد اما دليل آن چيزي جز سلطه ايالات متحده بر اقتصاد جهان نيست. نگاه خاص كريستوفر متيو، نويسنده اين دو بخش، جالب توجه است و حتي باعث شده موضوعي يكسان در هر دو فهرست وارد شود.
10 اشتباه بزرگ اقتصادي
10- عروسك‌هاي گلدمن سا
گرگ اسميت ممكن است نخستين كسي باشد كه شغل خود را به گونه‌يي دراماتيك از طريق نيويورك تايمز ترك كرده است. اسميت شغل خود به عنوان مدير اجرايي گلدمن ساش را با نوشتن مقاله‌يي درباره اين شركت با عنوان «چرا گلدمن ساش را ترك مي‌كنم» ترك كرد. او در اين مقاله جوي را توصيف كرده كه در آن كارمندان تشويق مي‌شدند مشتريان را – كه او مي‌گويد عروسك خوانده مي شده اند- گمراه كنند.
9- رسوايي رشوه‌گيري در وال مارت
تسلط وال مارت بر صنعت خرده فروشي ايالات متحده افسانه بوده و در دو دهه گذشته در بازار بين‌المللي هم تكرار شده است. در واقع، اگر بخش بين‌المللي وال مارت به تنهايي در نظر گرفته شود، وال مارت سومين خرده فروش بزرگ دنيا نام خواهد گرفت. اما در 2012 مشخص شد كه بخشي از رشد جهاني شركت از رشوه تغذيه شده است. نيويورك تايمز مداركي را از پرداخت رشوه‌هاي 24 ميليارد دلاري به مقامات محلي مكزيك منتشر كرده است.
8- تباني اپل و ناشران براي قيمت‌ها
براساس داده‌هاي وزارت دادگستري امريكا چند ناشر به‌همراه اپل درباره قيمت كتاب‌هاي الكترونيك رفتاري ضدرقابتي داشته‌اند. ناشران قيمت خرده فروشي را تعيين مي‌كردند و از فروشندگان كميسيون مي‌گرفته‌اند. اين اقدام براي مقابله با آمازون طراحي شده بود كه بسياري از كتاب‌هايش را 99/9 دلار بها داده است. حكم سه انتشارات از انتشارات مذكور از سوي دادگاه صادر شده و انتشارات مك ميلان و پنگوئن در سال 2013 در انتظار حكم خواهند بود.
7- رسوايي شركت انرژي چساپيك
وقتي فوربس اوبري مك كلندون، مديرعامل شركت انرژي چساپيك را «بي‌ملاحظه‌ترين ميلياردر دنيا» ناميد به تمايل او براي توسعه صنعت گاز طبيعي با خريدهاي بدهي‌آور اشاره مي‌كرد. اما در 2012 داستان‌هاي ديگري رخ داد كه آنها هم بي‌ملاحظه بودن او را تاييد مي‌كردند. نمونه آن آميختن امور مالي شخصي با دارايي‌هاي شركت بود. رويترز بارها سوءاستفاده‌هاي مك كلندون را گزارش كرده است.
6- بحران بدهي تمام نشدني اروپا
بحران بدهي در سال 2012 آغاز نشد اما در اين سال بود كه آشكار شد برنامه‌هاي كمك مالي در ازاي اقدامات رياضتي ناكارآمد هستند. كاهش بودجه در يونان به تنزل توليد ناخالص داخلي و در نتيجه به رشد كسري بودجه انجاميده است. محرك مشابهي هم در اسپانيا به كار رفته است. اما رهبران اروپا با وجود نااميدي‌ها همچنان اميدوارند كه چيزي به جز تغيير سياست، موج را فرو خواهد نشاند و چرخه معيوب رياضت و ركود را پايان خواهد داد!
5- اپل نقشه‌هاي گوگل را كنار مي‌گذارد
وقتي اپل اپليكيشن نقشه‌هاي گوگل را از آخرين سيستم عامل آي‌فون حذف كرد و آن را با اپليكيشن اختصاصي خود جايگزين كرد، مديران آن به فكر موفقيتي بزرگ بودند. اين اپليكيشن مزيت‌هايي چون سه بعدي بودن داشت اما قانون بزرگ اپليكيشن‌هاي نقشه را فراموش كرده بود: اپليكيشن بايد موقيعيت‌ها را درست نشان دهد! كيفيت پايين اين اپليكيشن باعث شد تا تيم كوك مديرعامل جديد رسما از اين بابت از مشتريان اپل عذرخواهي كند.
4- زيان 9 ميليارد دلاري جي پي مورگان
جيمي دايمون از معدود بانكداراني بود كه در بحران مالي خوش اقبال بود. او در سال 2005 سكان جي‌پي مورگان را به دست گرفت و اين بانك را به خوبي در طول بحران مديريت كرد. او اما بعدها با سخت‌تر شدن مقررات به ويژه مقررات افزايش اجباري سرمايه بانك‌ها مخالفت كرد. همين مواضع بعدا به گونه‌يي باعث ضرر 9 ميلياردي بانك شد. اين اتفاق باعث تشديد تلاش‌ها براي اجراي «قانون ولكر» شد كه بانك‌ها را از قمار با سپرده هاي با ضمانت فدرال منع مي‌كند.
3- جريمه استاندارد چارتر به خاطر پولشويي
وقتي بانك چندمليتي استاندارد چارتر رسما متهم به پولشويي و ممانعت از انجام تحقيقات شد، نخستين‌بار در سال 2012 بود كه قانونگذاران و بانك‌ها به يك ميزان مورد حمله رسانه‌ها قرار گرفتند. بين اين بانك كه در بريتانيا واقع است با مقامات امريكا توافقاتي صورت گرفته تا اين بانك 340 ميليارد دلار جريمه بپردازد. اما اين خود باعث انتقادات ديگري شده مبني‌بر اينكه مقامات امريكايي به نوعي جلوي انجام تحقيقات بيشتر را گرفته‌اند.
2- ورود فيس‌بوك به بازار سهام
ورود فيس‌بوك به بازار سهام بنا بود يكي از بزرگ‌ترين موفقيت‌هاي قرن جديد باشد و بزرگ‌ترين شبكه اجتماعي دنيا را به شركتي 100 ميليارد دلاري تبديل كند. اما مجموعه‌يي از اشتباهات به سقوط ارزش 38 دلاري سهام شركت به تقريبا نصف آن انجاميد. اشكالات فني در بورس نزديك باعث تاخير معاملات شد و اكنون هم ادعا مي‌شود كه كساني عامدانه به سرمايه‌گذاران درباره پيش بيني‌هاي افزايش قيمت سهام فيس‌بوك هشدار داده‌اند.
1- رسوايي دستكاري ليبور در انگليس
نرخ بهره پيشنهادي بين بانكي يا ليبور ميانگين نرخ بهره‌يي است كه موسسات مالي بزرگ براي گرفتن وام مي‌پردازند و در دنيا به عنوان محكي براي ارزشگذاري ميليون‌ها دلار ابزار مالي مانند بدهي يا وام استفاده مي‌شود. اين سيستم جلوي چشم نبود تا اينكه مشخص شد چند بانك از جمله غول بانكداري بريتانيا باركليز، نرخ‌هاي نادرستي را تسليم مي‌كرده‌اند تا به بازار القا كنند، قدرتمندتر از واقعيت هستند. اين رسوايي كل صنعت مالي جهان را زير سوال برد.
10 توافق بزرگ اقتصادي
10- اپل نقشه‌هاي گوگل را كنار مي‌گذارد
تصميم اپل براي حذف نقشه‌هاي گوگل از آخرين نسخه نرم افزارهاي آي‌فون بسيار سر و صدا كرد. كاربران گله مي‌كردند كه نقشه هاي انحصاري اپل در بسياري از شهرها دقيق نيست. اما يك دليل وجود دارد كه باور كنيم تصميم اپل براي اين شركت، سودده خواهد بود و در بلندمدت به نفع كاربران هم خواهد بود. اپل پيش از آن مبالغ سنگيني به گوگل مي‌پرداخت تا اپليكيشن گوگل را عرضه كند. براي مصرف‌كنندگان اين تصميم دوره تازه‌يي از رقابت و بهبود خدمات را باعث مي‌شود.
9- خريد اسپرينت نكستل توسط سافت بانك
اسپرينت نكستل مدت‌ها در رقابت بازار شبكه تلفن همراه جايگاه خود را گل آلود كرده بود، با از دست دادن بيش از 41 ميليون دلار تنها در پنج سال گذشته. بخشي از مشكل شركت فقدان منابع براي ساخت و بهبود شبكه خدمات رساني‌اش بوده است. سافت بانك در اكتبر از خريد 70 درصد سهام اسپرينت نكستل به بهاي 20 ميليارد دلار خبر داد كه 8 ميليارد دلار آن مستقيما در شركت سرمايهگذاري خواهد شد.
8- استخدام ماير به عنوان مديرعامل ياهو
ياهو با استخدام ماريسا ماير به عنوان مديرعامل جديد موجي را در اخبار به راه انداخت. نه تنها به اين خاطر كه اين اقدام ماير را يكي از بارزترين زنان مدير ساخت، بلكه اين اقدام از سوي تحليلگران و ناظران صنعت فناوري هم تحسين شد كه از ماير به دليل سابقه‌اش در گوگل تمجيد مي‌كردند. ماير بر آن است كه مخاطبان گسترده و دارايي‌هاي تكنولوژيك شركتش را به فرمولي براي رشد درآمدها بدل كند.
7- توافق اوباما و كنگره بر قانون مشاغل
سال 2012 سال خوبي براي توافقات سياسي نبود. اوباما و حزب جمهوريخواه پيش و پس از جدال انتخاباتي جايي براي مصالحه باقي نگذاشتند. اما دو سوي ماجرا توانستند درباره قانوني به توافق برسند كه مقررات درباره تجارت‌هاي تازه و كوچك را آسانتر مي‌كند. اين قانون كه با وجود مخالفت‌هايي تصويب شده بناست به تجارت‌هايي كمك كند كه به ايجاد مشاغل بيشتر ياري ميرسانند. نرخ بيكاري امريكا از 2008 افزايش يافته است.
6- توافق ثبت اختراع اپل و اچ‌تي‌سي
سال‌ها دست و پاي صنعت فناوري با جنگ بر سر ثبت اختراعات بسته شده بود. اين حقيقت در هيچ عرصه‌يي مانند صنعت تلفن هاي همراه هوشمند آشكار نيست جايي كه شركت‌هايي مانند اپل، سامسونگ و اچ تي سي در دعواهاي حقوقي پرهزينه‌يي در سراسر جهان درگير شده‌اند. اما در نوامبر 2012 اپل با اچ تي سي به توافقي رسيد تا تمام دعاوي را عليه اين توليدكننده سخت‌افزار تايواني متوقف كند.
5- تي موبايل، مترو پيسيز را مي‌خرد
اگر تبليغات تلويزيوني را ديده باشيد، ممكن است گمان كنيد كه وريزون، اي‌تي‌اند تي و اسپرينت تنها ارائه‌دهندگان خدمات تلفن همراه در امريكا هستند. اما شركت‌هاي كوچك‌تري هم وجود دارند كه تلاش مي‌كنند جاي خود را پيدا كنند. سال 2012 تي موبايل با خريد مترو پيسيز توانست گام بزرگي در اين مسير بردارد. اين ادغام كاربران اين شركت را به 5/42ميليون نفر مي‌رساند كه امكان رقابت بيشتر را فراهم مي‌آورد.
4- فيس‌بوك اينستاگرام را مي‌خرد
مارك زوكربرگ مديرعامل فيس بوك درباره توافق يك‌ميليارد دلاري براي خريد اپليكيشن اشتراك‌گذاري عكس اينستاگرام مينويسد: «اين نخستين‌بار است كه ما محصول و شركتي را با چنين كاربران زيادي مي‌خريم.» اما دليل جذابيت اينستاگرام براي زوكربرك: كاربران به گونه فزاينده‌يي از طريق تلفن همراه با رسانه‌هاي اجتماعي كنش دارند و آينده شبكه‌هاي اجتماعي وابسته به اشتراك‌گذاري عكس است. اينستاگرام آن زمان 30ميليون عضو داشت.
3- تسويه حساب 25ميليارد دلاري با كلاهبرداران
درست مانند يك اپراي بد، بحران بخش مسكن كه شش سال پيش آغاز شده مملو از شخصيت‌هاي بسيار و پيچ و تاب‌هاي زياد است و بسيار طولاني شده. اما سال 2012 نشانه‌هايي از پايان نمايش داشت. مهم‌ترين آنها توافق بين دادستان كل كشور و برخي از بزرگ‌ترين موسسات مالي امريكا بود. بر اساس اين توافق براي جرايمي مانند جعل مدارك 25 ميليارد دلار جريمه در نظر گرفته شد. اين تسويه حساب يكي از معدود اقدامات كيفري دولت عليه موسسات مالي بوده است.
2- فروش سهام ياهو براي خريد علي بابا
ياهو در دهه گذشته اقدامات زياد درستي انجام نداده اما مي‌توانيد تصميمش درباره شركت چيني تجارت الكترونيك علي بابا را از اقدامات درست بدانيد. در سپتامبر 2012 ياهو نيمي از سهام خود را به قيمت 6/7 ميليارد دلار به اين شركت فروخت. ماريسا ماير مديرعامل جديد ياهو قصد دارد عايدات اين فروش را بين سهامداران تقسيم كند اما يك‌ميليارد دلار رار براي خريدهاي ديگر و برنامه هاي هنوز اعلام نشده‌اش نگه دارد.
1- ورود پر سروصداي يلپ به بازار سهام
رسانه‌هاي اجتماعي و وال‌استريت مدت‌ها رابطه‌يي ناهنجار داشته‌اند. مدتي است كه سرمايه‌گذاران از قدرت و اثر رسانه‌يي اينترنتي آگاه شده‌اند. اما وقتي يلپ در ماه مارس وارد بورس نيويورك شد سرمايه‌گذاران شادمان شدند و سهام اين شركت را يك روزه 64 درصد بالا بردند. به قول كندل وايتهوس مدير بخش رسانه‌هاي نوين در مدرسه وارتون دانشگاه پنسيلوانيا جذابيت يلپ نزديكي آن با تصميم كاربران است.
مرجع: اعتماد