ابعاد ژئوپلیتیک شهات محسن حججی
احتمال تقابل ایران و آمریکا در "تنف"؟
وبسایت خبری - تحلیلی فرارو farau.com | @fararunews
فرارو- شهادت محسن حججی، بسیجی جوان ایرانی در منطقه تنف در مرز عراق، سوریه و اردن توسط نیروهای داعش بازتاب گسترده ای در رسانه های ایران و افکار عمومی داشته است. اما این اتفاق توجه ها را به لایه های تازه جنگ در عراق و سوریه جلب کرده است،  اتفاقاتی رخ داده که"تنف" را در محور رخدادهای جنگ در سوریه عراق قرار داده است.
 
احتمال تقابل ایران و آمریکا در  
به گزارش فرارو، محسن حججی بسیجی 26 ساله ایرانی و از اعضای لشکر زرهی ۸ نجف اشرف که حدود یک ماه پیش در قالب نیروهای مدافع حرم به سوریه اعزام شده بود، در جریان یک درگیری با نیروهای داعش به اسارت درآمد.
 
انتشار تصاویر اسارت او بازتاب گسترده ای در رسانه های ایران و منطقه داشت. داعش پس از آن تصویری از جنازه شهید حججی منتشر کرد در حالی که سر از تن او جدا شده بود.
 
رسانه ها و افکار عمومی ایران توجه ویژه ای به این اتفاق نشان دادند. فعالان رسانه ای و مردم به ابراز احساسات در این باره پرداختند. مقامات سیاسی و فرماندهان نظامی این جنایت را به شدت محکوم کردند.
 
سرلشگر قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه در این باره بیانیه ای صادر کرد و گفت: «مردم دلاور و امت حزب الله خصوصاً خانواده شهید محسن حججی مطمئن باشند که فرزندان دلیر شما انتقام این اقدام ددمنشانه را با تصمیمی قاطعانه که همانا ریشه‌کن کردن شجره خبیثه وهابیت و تروریسم از جهان اسلام است خواهند گرفت.»
 
سردار پاکپور فرمانده نیروی زمینی سپاه نیز دربیانیه ای اعلام کرد سپاه عاملان این جنایت را به سزای عملشان خواهد رساند.
 
اما جدای از واکنش ها ابعاد سیاسی و امنیتی اتفاق نیز مورد توجه رسانه ها قرار گرفت. یکی از مهمترین آن ها مکان رخ دادن این جنایت بود.
 
شهید حججی در منطقه تنف، در منطقه مرزی سوریه، عراق و اردن اسیر شد. روز دوشنبه هفته گذشته در این منطقه درگیری‌های رخ داد که در آن حداقل ۳۶ نفر از نیروهای حامی بشار اسد کشته شدند.
 
گردان‌های سیدالشهدا، بخشی از حشد شعبی (بسیج مردمی) عراق، آمریکا و متحدانش را عامل کشتن این افراد معرفی کردند، اما آمریکا این ادعا را رد کرد.
 
منطقه تنف پیش از این صحنه رویارویی نیروهای حامی بشار اسد و نیروهای ائتلاف آمریکا علیه داعش بود.
 
این منطقه پیچیدگی های ویژه ای دارد. یک گذرگاه مرزی بسیار مهم میان مثلث سوریه - عراق و اردن است. تنف درست در سر مسیری قرار گرفته که بغداد را به دمشق و سپس بیروت وصل می‌کند.
 
تنف در عمق صحرای البادیه قرار دارد، منطقه ای صاف و بدون استحکامات طبیعی به حساب می آید.
 
گروه های مختلفی در پی کنترل این گذرگاه مرزی هستند. از نیروهای بشار اسد و حامیانش گرفته تا نیروهای تروریستی داعش و شورشیان سوری تحت حمایت آمریکا.
 
همین مسئله باعث ایجاد تقابل هایی میان نیروهای درگیر در این منطقه شده است.  از سال گذشته نیروهای آمریکایی در نزدیکی تنف مستقر شده اند. آنها به بهانه حمایت از شورشیان مخالف اسد به این منطقه آمده اند اما عملا یکی از کارهای نیروهای آمریکایی ممانعت از تسلط نیروها اسد و حامیانش بر گذرگاه تنف است.
 
با این حال نیروهای اسد از یک طرف و نیروهای عراقی حشد شعبی که از حمایت ایران برخوردار است در تلاش هستند این گذرگاه را کاملا در اختیار خود بگیرند. در همین راستا پیشروی های مهمی هم رخ داده است.
 
دولت سوریه 19 خرداد ماه اعلام کرد "به مرزهای عراق در شمال تنف رسیده است." اهمیت این پیشروی در بهم رسیدن ارتش‌های سوریه و عراق در نقطه مرزی در تنف بود. باز شدن گذرگاه زمینی کمک بزرگی برای رساندن سلاح به نیروهای اسد به حساب می آید.
 
آمریکایی ها از این اتصال راضی نیستند. روزنامه جوان وابسته به سپاه در این باره نوشته است: «واشنگتن می‌خواهد از طریق ایجاد شکاف در مرزهای عراق و سوریه مانع از اتصال جغرافیایی این دو کشور در یک گستره بزرگ‌تر یعنی محور مقاومت شود تا از این طریق امنیت اسرائیل را تأمین کند.»
 احتمال تقابل ایران و آمریکا در
در روایت روزنامه جوان آماده است: «دولت آمریکا برای رسیدن به این هدف دو عملیات موازی را در دستور کار خود قرار داد. در شمال شرقی سوریه امریکایی‌ها کردها را به عنوان نیروی زمینی خود به کار گرفته‌اند و تلاش دارند شهر رقه، پایتخت خلافت‌خوانده داعش را به کنترل خود درآورند. در جنوب شرقی، امریکایی‌ها پس از اینکه داعش نیروهای خود را از تنف خارج کرد بر این گذرگاه مسلط شدند. مابین تنف در جنوب ‌و رقه در شمال، شهر دیرالزور قرار دارد، هدف امریکایی‌ها این بود که از طریق پیشروی همزمان از تنف (به سمت شمال) و رقه (به سمت جنوب) بر دیرالزور مسلط شوند تا عراق را از سوریه جدا کنند اما این هدف امریکا با هوشیاری و جسارت مقاومت به در بسته خورد.»
 
این سناریو تاکنون شکست خورده است. نیروهای ارتش اسد با آزادسازی حلب توانستند به سمت رقه حرکت کنند و در جنوب نیز به گذرگاه مرزی با عراق نزدیک شوند. از طرف دیگر نیروهای حشد شعبی در عراق توانستند به سمت مرز سوریه پیش روی کنند.
 
اما آمریکا همچنین به تحرکات خود در تنف ادامه می دهد. وزارت دفاع روسیه، 26 خرداد ماه اعلام کرد که آمریکا دو آتشبار راکت انداز چند لانچری با عنوان  «سیستم راکت انداز توپخانه ای چند لانچری برد بلند» را که پیش از این در خاک اردن استقرار داشته، در پایگاه خود واقع در تنف سوریه مستقر کرده است.

در آن اطلاعیه امده بود: «نیروهای ائتلاف ضد داعش که توسط آمریکا رهبری می شوند، تاکنون چندین نوبت نیروهای حامی دولت سوریه را در مرز اردن مورد اصابت قرار داده اند، لذا دور از انتظار نیست که این ضربات علیه ارتش سوریه در آینده نیز، با به کار گیری این سیستم جنگ افزاری جدید، ادامه یابد.»
 
در این بین ماشین تبلیغات ایران هراسی منطقه ای ای نیز فعالیت گسترده خود را آغاز کرده و از تلاش ایران برای ایجاد بزرگراه "هلال شیعی" سخن می گویند. بزرگراهی که ایران، عراق، سوریه و لبنان را به هم مرتبط می سازد. در تبلیغات ایران هراسی نیز تنف نقطه  استراتژیکی به حساب می آید که اگر این گذرگاه کاملا در اختیار نیروهای اسد و حشد شعبی قرار گیرد مسیر زمینی هلال شیعی باز می شود.
 
برخی تحلیلگران مسائل بین الملل پس از این تحرکات در مرز مشترک عراق، سوریه و اردن هشدار داده اند که ممکن است تقابل نظامی میان نیروهای تحت حمایت ایران و آمریکا ایجاد شود. 
 
تاکنون روسیه سعی کرده است به عنوان رابط مانع تقابل شود. اما در اتفاقات اخیر و درگیری های پراکنده ایجاد شده گفته می شود روسیه در ایفای این نقش خود کم کاری کرده است و حتی به نوعی به سمت آمریکا چرخیده است.
 
این دیدگاه پس از توافق پوتین و ترامپ در اجلاس هامبورگ در تیرماه تقویت شده است. 
 
در آن زمان روسای جمهور آمریکا و روسیه بر سر ایجاد آتش بس در مناطق جنوب غربی سوریه به توافق رسیدند. توافقی که اردن نیز در آن نقش مهمی ایفا کرد.