کوکاکولا با ضرر آغاز کرد

در سال 1863 نوشابه‌اي توليد شد که استفاده از برگ‌هاي کوکا را براي مصارف دارويي باب کرد. اين نوشيدني «ون مارياني» نام داشت. 

در ماه مه 1886، کوکاکولا براي اولين بار توسط دکتر جان پمبرتن داروسازي اهل آتالانتا تهيه شد. او بعد از جنگ شروع به عرضه ساير داروها نظير قرص‌ها و شربت‌هاي سرفه کرد. 

او در سال ۱۸۸۵ تغييراتي در ترکيب یک نوشیدنی فرانسوی به وجود آورد و آن را کوکـاکولا ناميد و شروع به توزيع آن در شيشه‌هاي مخصوص کرد. پمبرتن به ترکيب جديد، نه به عنوان يک نوشابه، بلکه مسکن سردرد براي کساني که پرخوري کرده‌اند، نگاه مي‌کرد و در اين راستا به عنوان يک داروساز برحسب تصادف کشف کرد که طعم شربت موقعي که با آب کربنيک دار مخلوط شود، بهتر مي‌شود. 

کوکاکولا در ابتدا به عنوان يک شربت تقويتي مصرف داشت و به تدريج جاي خود را در ميان نوشابه‌ها باز کرد و به يکي از معروف‌ترين نوشيدني‌هاي آمريکا تبديل شد. 

نام و شعار كارخانه توسط فردي به نام فرانک رابينسون که كتابدار جديد كارخانه بود، پيشنهاد داده شد. او از شعار تجاري و مناسب «خوش طعم و شادابی آفرین» استفاده نمود. او خطاط خوبي بود و لوگوي دست نويس کوکاکولا را خطاطي کرد که تا به امروز به عنوان لوگوي اين شرکت و اين نوشيدني مورد استفاده است. 

جان پمبرتن مواد اوليه کوکاکولا را در يک کتري برنجي در حياط پشتي خانه‌اش ترکيب کرد. نوشابه کوکاکولا براي اولين بار در داروخانه ژاکوب در آتالانتا در 8 مه 1886 عرضه شد. 

در آن ايام روزانه حدود 9 عدد از اين نوشيدني به فروش مي‌رفت و مجموع فروش آن سال کوکاکولا فقط حدود 50 دلار بود. نکته جالب اين است که در کل اين نوشيدني براي توليدکننده‌اش بيش از 70 دلار هزينه در برداشت؛ يعني سال اول، براي جان پمبرتن سال ضرر بود. حضور «آسا گرييگزکاندلر» داروسازي ديگر از آنتالانتا، در شرکت کوکا و همکاريش با پمبرتن توليد اين نوشابه را در سال‌هاي 1890 تا 1900 تا بيش از 40 برابر افزايش داد.

تبليغات، عامل مهمي در موفقيت پمبرتن و کاندلر بود. تا پايان قرن 19 کوکاکولا طرفداران بسياري در آمريکا و کانادا به دست آورد. در سال 1925 کوکاکولا فروش ميليوني‌اش را آغاز کرد و در سال 1940 در 40 کشور عرضه شد. 

در سال ۱۹۴۰، يعني درست در اوايل شروع جنگ جهاني دوم، شرکت کوکاکولا فرمول جديد و ميوه‌اي خود را با نام تجاري فانتا معرفي نمود که معطر به اسانس پرتقال و ترنج بود و در سال‌هاي بعد، يعني در سال ۱۹۶۱ محصول ديگر خود به نام اسپرايت را با طعم ليمو عرضه نمود. 

در سال ۱۹۴۱ کشور آمريکا وارد جنگ جهاني دوم شد و هزاران نفر از زنان و مردان به خارج از کشور فرستاده شدند و ژنرال دوايت آيزنهاور خواستار ارسال ترکيبي گياهي از کوکاکولا به خط مقدم براي سربازان توسط شرکت کوکاکولا شد که بعدها مورد توجه و استقبال قرار گرفت و در نهايت با پايان يافتن جنگ و پيروزي متفقين مسير موفقيت و پيشروي کوکاکولا هموارتر شد، ولی بين سال‌هاي ۱۹۷۶ و ۱۹۷۹ نرخ رشد فروش نوشابه‌هاي کوکاکولا از ۱۳ درصد به دو درصد تنزل کرد. 

بنابراین پپسي کولا راه خود را براي رشد، هموار يافت و با آگهي و شگردهاي تبليغاتي، نظر جوانان را جلب کرد و با تداوم تبليغات گسترده و ارائه تصوير مطلوب در بازار وسيع نوشابه، سهم بازار نوشابه خود را از ۶ درصد به ۱۴ درصد افزايش داد. با کاهش سهم بازار در اواخر دهه ۷۰ و اوايل دهه ۸۰ به‌رغم تبليغات قوي، کمپاني شروع به بازنگري در محصول خود کرد، زيرا شواهد حاکي از اين بود که موضوع طعم، مهم‌ترين عامل براي کاهش فروش کوکاکولا است. 

شايد فرمول محرمانه اصلي، نياز به کنار گذاشتن داشت و به همين منظور پروژه‌اي در دانشگاه کانزاس اجرا گرديد و فرمول جديد ابداع شد. در عرض ۲۴ ساعت ۸۱ درصد جمعيت آمريکا از موضوع طرح کوکاي جديد اطلاع پيدا کردند که اين به مراتب بيشتر از افرادي بود که در ژوئيه ۱۹۶۹ از پياده شدن نيل آرمسترانگ در کره ماه اطلاع يافتند. نتايج اوليه بسيار اميدوارکننده بود؛ زيرا حدود ۱۵۰ ميليون نفر کوکاي جديد را نوشيدند. 

بخش اعظمي طعم جديد را تاييد کردند و ميزان فروش به بالاترين درصد خود در ۵ سال افزايش يافت و به نظر مي‌رسيد که اين تصميم مشکلي نداشته باشد، ولي به تدريج خشم سرتاسر کشور را فـراگرفت و رسانه‌هاي جمعي نيز اين موضوع را دامن زدند. فرمول ۹۹ ساله کوکا و نوشابه آن به اسطوره ميهني تبديل گرديده بود و از نظر مردم به مقدسات آنها توهين شده بود.
 
به اين ترتيب مديران کمپاني از روند رو به بايکوت مشتريان، احساس نگراني کردند. نتايج فروش بعدي کوکا جالب نبود و به همين خاطر تصميم بر این شد که کوکاي قبلي را تحت عنوان تجارتي کوکاي کلاسيک مجددا عرضه کرده و نوشابه جديد را در کنار آن با عنوان «کوک جديد» حفظ کنند.
 
در ۲۳ آوريل ۱۹۸۵ روبرتو گايزوتا رييس کوکاکولا طي يک بيانيه تاريخي اعلام کرد: بعد از ۹۹ سال کمپاني کوکاکولا تصميم گرفته است، فرمول اصلي در ماده نوشابه‌ها را با هدف اصلاح طعم به نام کوک جديد کنار بگذارد. اوايل سال 2008 کوکاکولا اعلام کرد: به خاطر گران شدن مواد خام نوشابه از جمله شکر و همچنين قوطي‌هاي آلومينيومي، قيمت اين نوشابه افزايش خواهد داشت.
 
با اين وجود در حال حاضر، فروش سالانه کوکا کولا در جهان بالغ‌بر 31 ميليارد دلار مي‌شود و کوکا بيش از 92000 کارمند در سراسر جهان دارد. شرکت کوکاکولا با افتخار اعلام مي‌کند که به رکورد فروش ۴/۱ ميليارد عدد از انواع نوشيدني کوکاکولا در جهان دست يافته است. هم‌اکنون کوکاکولا شناخته شده‌ترين نام تجاري دنيا و دومين کلمه شناخته شده زبان انگليسي است. ارزش اين نام تجاري بيش از ۶۷ ميليارد دلار تخمين زده شده است.