فرارو- کنگره با اصلاح قانون بازبینی توافق هستهای ایران میتواند مانع بروز یک بحران شود.
به گزارش فرارو، زمان میگذرد و ضرب الاجل برجامی دونالد ترامپ به سرعت به پایان خود نزدیک میشود. مجله آمریکایی فارینپالیسی در یادداشتی به قلم لینکولن بلومفیلد، مقام سابق آمریکایی در وزارت خارجه و رئیس مرکز استیمسون، به بررسی گزینههای برجامی کنگره برای جلوگیری از بوجود آمدن یک بحران در سیاست خارجی آمریکا پرداخت و نوشت: "با توجه به اینکه مناصب کلیدی سیاست خارجی دولت ترامپ در حال انتقال هستند و ضرب الاجل ۱۲ ماه می - که در آن کاخ سفید یا باید تعلیق تحریمهای ایران را تمدید کند یا از توافق هستهای خارج شود - به سرعت نزدیک میشود، آمریکا به یک رویکردی نیاز فوری دارد که نواقص توافق را بدون ایجاد دردسرهای جدید سیاست خارجی، حل کند. کنگره میتواند این ضرب الاجل مصنوعی را حذف کند و به دولت (آمریکا) اجازه دهد که بر مجموعهای از تهدیدات ایران و چگونگی مواجه با آنها به بهترین نحو، تمرکز کند."
به گفته این کارشناس آمریکایی، نه تنها دونالد ترامپ بلکه گروهی از نمایندگان کنگره از دو حزب، نگرانیهای بسیاری درباره توافق هستهای مطرح کردند. باراک اوباما، در سرتاسر مذاکرات، این نمایندگان را در جریان امور قرار نداد و قانونگذاران از اینکه کل توافق هستهای به عنوان یک بسته تمامشده به آنها داده شد، خشمگین بودند. قبل از اینکه کنگره بتواند توافق هستهای را بررسی کند، شورای امینت سازمان ملل برای رفع تحریمهای ایران رأیگیری کرد.
ترامپ ضمن محکوم کردن برجام، هر ۹۰ روز یکبار تایدیههای مورد نیاز توافق را صادر کرد، اما در ژانویه گذشته، او آشکارا اعلام کرد که در ۱۲ ماه می آینده این کار را نخواهد کرد مگر آنکه کنگره و طرفهای برجام، اقدامات شدیدتری اتخاذ کنند. مقامات آمریکایی و اروپایی، برای بررسی امکان "اصلاح" برجام، دیدار کردهاند. نتیجه این گفتوگوها هنوز معلوم نیست.
به نوشته فارینپالیسی، اگر آمریکا از برجام خارج شود، چهار پیامد نامطلوب قابلپیشبینی است:
نخست آنکه واشینگتن با اتهامات متقابل از جانب متحدان اروپایی مواجه خواهد شد. متحدانی که به مذاکرات توافق کمک کردند و اکنون قراردادهای تجاری با ایران دارند. دوم؛ ایران ممکن است فعالیتهای غنیسازی را از سر گیرد. این دفعه بدون هیچ تحریم یا منعی از سازمان ملل. سوم، با توجه به اینکه همسایگان عرب ایران به دنبال خنثیسازی امتیاز هستهای ایران هستند، مسابقه تسلیحات هستهای در منطقه بوجود خواهد آمد. چهارم، به قدرت اجرایی رئیسجمهور برای مذاکره بر توافقنامههای بینالمللی خدشه وارد خواهد شد. زیرا ممکن است سایر کشورها اصرار کنند معاهداتی که با ترامپ امضا میشود باید به تایید سنا برسند تا توسط رئیسجمهور بعدی لغو نشوند.
از دیدگاه بلومفیلد، هر کدام از این پیامدها به منافع امنیتی آمریکا و متحدانش ضرر خواهند رساند و برای نظام ایران، یک سناریوی جذاب خواهند بود. ایران از قبل منافع مالی توافق هستهای را بدست آورده است. تحریمهای سازمان ملل علیه آن رفع شده و یک وضعیت قانونی همیشگی برای برنامه هستهایش بدست آورده است. بدون وجود توافق، ایران ممکن است به دور از بازرسی آژانس بین المللی انرژی اتمی، کار بر برنامه هستهای و نیز موشکهای دوربرد را از سر گیرد و تجارت با جهان را ادامه دهد.
این مقام سابق آمریکایی برای جلوگیری از تحقق این سناریو، پیشنهاد داد کنگره، قانون بازبینی توافق هستهای ایران (اینارا) را اصلاح کند و صدور تاییدیههای مقطعی از سوی رئیسجمهور را حذف کند. در مقابل، دولت آمریکا به طور منظم درباره هر سایتی که به آن شک کند که در آن فعالیت غیرمجاز هستهای انجام میشود، به کنگره گزارش دهد و با هماهنگی با متحدان سریعا بر بازرسی سریع آژانس انرژی اتمی از آن سایتها به عنوان شرطی برای استمرار تعلیق رفع تحریمها اصرار کند.
بلومفیلد، جان بولتون، مشاور جدید امنیت ملی آمریکا، را فرد مناسب برای نظارت بر جمعآوری تشدیدشده اطلاعات و برنامه بازرسیهای هستهای میداند و برای اعمال تحریمهای هستهای و غیرهستهای به خاطر سیاست منطقهای ایران خواستار اتحاد آمریکا با متحدانش شد.
بلومفیلد در پایان گفت که آمریکا برای مقابله با ایران به متحد کردن متحدانش نیاز دارد و مدعی شد که کنگره با آسوده کردن ترامپ از الزام تمدید تعلیق تحریمها ایران، میتواند مانع بروز یک بحران شود.