تهران به چه کسی نیاز دارد؟

فرارو- نجفی مصر است که شهرداری تهران را رها کند. با این تصمیم او حالا شورای شهر به تکاپوی انتخاب فرد جدیدی برای سپردن کلید شهر به دست او می‌افتد. هنوز گزینه‌ای برای پذیرش شهرداری تهران معرفی نشده است. اما یکی از سوالات همیشگی در این گونه مواقع این است که شهر را باید به فردی با سابقه سیاسی سپرد یا مدیری که صرفا تجربه و تخصص دارد؟

برای پاسخ دادن به این سوال ابتدا باید به وضعیت شهر تهران نگاهی بیندازیم. ترافیک، آلودگی هوا، گرانی و تورم و آسیب‌های اجتماعی از جمله مسائلی است که ملیحه شیانی، کارشناس مسائل شهری به آن‌ها اشاره می‌کند. او در گفت و گو با فرارو می‌گوید: زندگی در شهر بزرگی مثل تهران با مدیریت متعدد در بخش‌های مختلف یک سری مسائل و مشکلاتی را به بار می‌آورد. تهران الان با جمعیتی که دارد می‌توان گفت: دیگر نه تنها یک کشور بلکه چند کشور است. مشاهده می‌کنیم که آسیب‌های اجتماعی در حوزه شهری در حال گسترش هستند. موضوعاتی مثل تکدی گری بحث‌های امروز و دیروز نیستند، اما حل آن‌ها به مدیریت صحیح و تخصیص امکانات و اندیشه نیاز دارد. اما متاسفانه تا به حال برای رفع این معضلات اقدامی درخور صورت نگرفته است. این مشکلات حالا در حال فوران هستند.

این کارشناس شهری نیم نگاهی هم به مدیریت شهری در پایتخت می‌اندازد و می‌گوید: در تهران یک مدیریت چندگانه وجود دارد و بین بخش‌های مختلف یکپارچگی وجود ندارد. شورای شهر و شهرداری هم سیاسی هستند. البته الزامی وجود ندارد که شهردار غیرسیاسی باشد. به عبارت دیگر ملاک و معیار‌هایی که در انتخاب مدیر شهری یا شهردار به کار گرفته می‌شود در مرحله اول باید تخصص و تجربه باشد نه جناح بندی سیاسی. حالا ممکن است یک نفر موافق جناح سیاسی حاکم در شورای شهر باشد یا خیر. ما باید اولویت‌ها را در نظر بگیریم. مدیریت شهری و برنامه ریزی شهری به لحاظ علمی و تجربی یک تخصصند. حتی اگر قرار است جناح بندی سیاسی وجود داشته باشد‌ای کاش که از تخصص به سمت سیاسی بودن حرکت کنیم. در انتخابات‌های ما، افراد طبق جناح‌های سیاسی حاکم در پست‌های مدیریتی جایگزین می‌شوند. اگر این تخصص را یک جا به دست بیاورند شاید اثرگذار باشد. متاسفانه بعضی جاها، نه تحصیلات افراد، نه تجربی کاری‌شان و نه خروجی کار‌های قبلی آن‌ها مرتبط با حوزه مدیریت شهری نیست.

امیررضا ممدوحی، دیگر کارشناس مسائل شهری نیز به فرارو می‌گوید: آلودگی و ترافیک در تهران با تراکم، طرح جامعه و طرح تفصیلی عجین هستند. به این ترتیب اولویت اول شهر تهران حل مساله ترافیک است که خودش باعث مصرف سوخت و تشدید آلودگی می‌شود. موضوع دیگر بحث ساخت و سازهاست. بعد از بحث‌های حمل و نقلی ما با مساله ساخت و ساز مربوط با زلزله رو به رو خواهیم بود. یکی از ضعف‌های مدیریت شهری ما در بحث اجرا و برنامه ریزی بحث عدم هماهنگی بین این سازمان هاست. فقط شهرداری نیست. معاونت حمل و نقل وزارت راه به مسائل درون شهری هم مقداری ورود کرده است. مثلا بحث پایانه‌های برون شهری در داخل شهر ایجاد شده است. به این ترتیب ما نیازمند یک مدیرت یکپارچه هستیم که بتواند سازمان‌های دخیل در مدیریت شهری را هماهنگ کند.

ممدوحی ادامه می‌دهد: شهردار آینده باید اهل مشاهده، کار گروهی باشد. ما در دوره زمانه‌ای زندگی می‌کنیم که رشته‌های دانشگاهی بینارشته‌ای هستند چه برسد به آنکه فردی بخواهد کار اجرایی انجام دهد. به این ترتیب شهر به کسی نیاز دارد که اهل مشورت باشد مثل ژاپنی ها؛ ژاپنی‌ها هرچقدر که در داخل جلسات بر سر و کله همدیگر می‌زنند بعد از جلسات با همدیگر هماهنگ هستند و در اجرا به تصمیمات ماحصل جمع احترام می‌گذارند.

این کارشناس مسائل شهری ادامه می‌دهد: متاسفانه فضا به صورتی است که نمی‌شود شهردار سیاسی نباشد. یکی از دلایلی که بحث مدیریت شهری را پیچیده‌تر می‌کند همین سیاسی بودن شهردار است. من خیلی گزینه‌های شهرداری را نمی‌شناسم، اما فکر می‌کنم فردی مثل محسن هاشمی گزینه بسیار خوبی است. او قبلا در مترو بوده است و اکنون هم یکی از مشکلات ما بحث حمل و نقل است که ایشان تجربه خوبی در این زمینه دارد.