مطهری: رفتار خاتمی و هاشمی نجیبانه‌تر از احمدی‌نژاد بود

«آقای خاتمی حاشیه‌نشین شد یا آیت‌الله هاشمی‌ رفسنجانی محدود شد با این حال رفتار آقایان خاتمی و هاشمی نجیبانه‌تر بود و مصالح نظام را بیشتر در نظر می‌گرفتند. با وجود این که نزدیکان آنها را بازداشت کردند و مظلوم واقع شدند. اما آقای احمدی‌نژاد از ابتدا برای خود یک خط قرمز قائل بود که کسی حق ندارد از نزدیکانش سوال کند یا آنها را بازجویی یا محاکمه کنند. در دوره‌ای هم که رییس‌جمهور بود صراحتا اعلام کرد که خط قرمز من کابینه‌ است و کسی حق ندارد اطرافیان او را احضار کرده یا بازجویی و محاکمه کند.»

روزنامه اعتماد نوشت: «علی مطهری در گفت‌وگویی با خبرآنلاین پیشنهاد داده است که محمود احمدی‌نژاد را به صورت علنی محاکمه کنند. او در گفت‌وگو با «اعتماد» در این مورد بیشتر توضیح داده و معتقد است، اولا بر اساس قانون باید دادگاه به جز در شرایط خاص به صورت علنی برگزار شود؛ ثانیا مزیت این محاکمه این است که مردم حرف‌های دو طرف را می‌شنوند. البته اصرار او به محاکمه احمدی‌نژاد گر چه تاکیدی بر بازخواست از او و یارانش در مورد اتهامات مطرح شده است، با این حال او از یک سوی دیگر نیز به ماجرا نگاه می‌کند. او حتی از آزادی بیان برای گعده‌ای که در مظان اتهام هستند، دفاع می‌کند. مطهری تاکید دارد که احمدی‌نژاد هنوز اپوزیسیون نیست، بلکه او را منتقد قوه قضاییه می‌داند که باید حرف‌های او را در یک دادگاه علنی شنید. با این حال بر این باور است که رفتار دو رییس‌جمهوری اسبق که پس از کنار رفتن از قدرت مغضوب حاکمیت شدند، نجیبانه‌تر از احمدی‌نژاد بوده و خاتمی و هاشمی‌ رفسنجانی بیشتر از احمدی‌نژاد مصالح ملی را در نظر گرفته‌اند.

متن این گفت‌وگو را با هم می خوانیم:

شما در گفت‌وگویی پیشنهاد دادید که محمود احمدی‌نژاد به صورت علنی محاکمه شود. فکر می‌کنید این محاکمه علنی چه مزیتی برای نظام خواهد داشت؟

طبق قانون اساسی اصل بر این است که دادگاه‌ها به صورت علنی برگزار شود و تنها در شرایط خاص است که قانون اجازه داده دادگاه به صورت غیر علنی برگزار شود. مزیت محاکمه علنی این است که مردم همه حرف‌ها را می‌شنوند. الان بخش عظیمی از مردم در جریان اتفاقاتی که در حال رخ دادن است قرار می‌گیرند و از حملاتی که افراد علیه یکدیگر دارند، مطلع هستند. بنابراین بهتر است که مسائل و اتهامات خیلی روشن و شفاف در یک دادگاه علنی مطرح شود. در چنین شرایطی، هم آقایان احمدی‌نژاد، بقایی و مشایی فرصت پاسخگویی دارند و هم مردم در جریان قرار می‌گیرند و قضاوت می‌کنند. الان طرفین یکدیگر را به دروغگویی متهم می‌کنند. بهتر است مسائل در دادگاه علنی مطرح شود.

تاکید شما روی برگزاری علنی دادگاه صرفا به دلیل تاکید قانون است؟

علاوه بر این، دادگاه علنی بهتر از حالت فعلی است که طرفین از طریق رسانه‌ها و به ویژه در فضای مجازی به یکدیگر پاسخ می‌دهند؛ چرا که این شرایط مردم را سردرگم می‌کند.

به نظر شما در صورتی که شرایط برای محاکمه علنی احمدی‌نژاد و نزدیکانش فراهم نباشد، راهکار دیگری برای تغییر فضای موجود که متاثر از این اتهام‌زنی‌ها و مقابله‌ها است، وجود دارد؟

دیوان محاسبات آقای احمدی‌نژاد و برخی اطرافیان ایشان را مجرم شناخته. طبعا این موضوع باید در قوه قضاییه نهایی و روشن شود.

مقصود شما از محاکمه علنی بیشتر محاکمه با تمرکز بر پرونده‌های اقتصادی احمدی‌نژاد و برخی نزدیکان ایشان است یا موارد دیگری هم باید مورد بررسی قرار بگیرد؟

هر آن چه نهادهای نظارتی اعلام کردند و هر آن چه تخلف یا جرم تشخیص داده‌اند و کیفرخواست صادر شده، طبیعی است که باید بررسی شود. راه دیگری نیست. نمی‌توان گفت که در بیرون از دادگاه با یکدیگر مصالحه کنند. بحث منافع ملی و عمومی و بیت‌المال مطرح است، موضوع شخصی نیست که به جای دادگاه به مصالحه برسند. بنابراین خود به خود راهی به جز برگزاری دادگاه وجود ندارد. البته برای موثر بودن این دادگاه، برگزاری آن باید به صورت علنی باشد وگرنه احتمالا مورد قبول متهم یا متهمان و بخشی از مردم قرار نمی‌گیرد و ممکن است بگویند تحت فشار بوده‌اند و عدالت رعایت نشده است و به رای دادگاه تمکین نکنند.

با توجه به اتفاقات رخ داده که اشاره کردید، چطور احمدی‌نژاد همچنان در مناصب بالای مشورتی همچون مجمع تشخیص مصلحت نظام حضور دارد؟

ایشان دو دوره رییس‌جمهوری بوده و تجربیات خوبی دارد که می‌تواند برای کشور مفید و موثر باشد. در عین حال انتقاداتی هم دارد. اشکالی ندارد و مساله مهمی نیست.

فکر می‌کنید ایشان همچنان صلاحیت عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام را دارد؟

بله، می‌تواند همچنان عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام باشد؛ در حالی که به بخشی از نظام انتقاد دارد. ایشان درست یا غلط نسبت به عملکرد قوه قضاییه منتقد است که اشکالی هم ندارد.

برخی بعد از اتفاقات اخیر بر این باور هستند که احمدی‌نژاد نقش اپوزیسیون را ایفا می‌کند یا اگر قصد ایفای چنین نقشی را ندارد با این حال آب به آسیاب اپوزیسیون می‌ریزد. شما احمدی‌نژاد را همچنان در چارچوب نظام تعریف می‌کنید؟

بله، من همچنان ایشان را در چارچوب نظام می‌دانم. هر کس حق دارد انتقادات و اعتراضاتی داشته‌ باشد و اشکالی هم ندارد. کار ایشان در آن حد نیست که بگوییم از چارچوب نظام خارج شده است.

مغضوب شدن روسای جمهوری پس از کنار رفتن از قدرت، تجربه‌ای است که مختص احمدی‌نژاد نبوده است. به نظر شما رفتار روسای جمهوری که تجربه اینچنینی داشته‌اند با احمدی‌نژاد قابل مقایسه است یا واکنش‌های او هیجانی و هنجارشکنانه بوده است؟

آقای خاتمی حاشیه‌نشین شد یا آیت‌الله هاشمی‌ رفسنجانی محدود شد با این حال رفتار آقایان خاتمی و هاشمی نجیبانه‌تر بود و مصالح نظام را بیشتر در نظر می‌گرفتند. با وجود این که نزدیکان آنها را بازداشت کردند و مظلوم واقع شدند. اما آقای احمدی‌نژاد از ابتدا برای خود یک خط قرمز قائل بود که کسی حق ندارد از نزدیکانش سوال کند یا آنها را بازجویی یا محاکمه کنند. در دوره‌ای هم که رییس‌جمهور بود صراحتا اعلام کرد که خط قرمز من کابینه‌ است و کسی حق ندارد اطرافیان او را احضار کرده یا بازجویی و محاکمه کند. از نظر من این، اخلاق مناسبی نیست. البته نمی‌خواهم این تعبیر را به کار ببرم که آقای احمدی‌نژاد و اطرافیانش بر خلاف مصالح ملی رفتار می‌کنند. به هر حال ایشان انتقاد دارد و معتقد است همه اتهاماتی که متوجه او و اطرافیانش شده دروغ است و جنبه خصومت و کینه شخصی دارد که البته این گونه نیست و برای نهادهای نظارتی تخلفات ایشان محرز شده است. بهتر است وی به جای این حاشیه‌سازی‌ها به این سوالات و ابهامات پاسخ دهد. لازم است دادگاهی علنی برگزار شده و مردم در جریان این پرسش و پاسخ‌ها قرار گیرند تا خود مردم قضاوت کنند و مشکل حل شود.

یکی از دلایلی که در مورد عدم عزم جدی برای برخورد با احمدی‌نژاد و تیمش در افکار عمومی دیده و شنیده می‌شود این است که علت عدم برخورد با او پرونده‌ها و مدارکی است که ایشان از افراد موثر در نظام در دست دارد و در صورت برخورد، این اطلاعات ویژه‌ به بیرون درز پیدا خواهد کرد. آیا شما از این موضوع اطلاعی دارید یا خیر؟

من اطلاع دقیقی ندارم که این مساله صحت دارد یا نه. اگر ایشان واقعا اسناد و مدارک و پرونده‌های ویژه‌ای در اختیار دارد، بهتر است اعلام کند تا همه بدانند. تا کی قرار است این وضعیت ادامه پیدا ‌کند که دایما بگویند ایشان چیزهایی می‌داند که اگر بگوید نظام به خطر می‌افتد. این مساله باید یک بار برای همیشه حل شود. اگر چیزی می‌داند و اطلاعاتی دارد، بگوید تا این غائله ختم شود. حداکثر این که همان کاری را بکند که در مجلس نهم در جریان استیضاح وزیر کار انجام داد. گفتند هر چه می‌خواهی بگو که ایشان هم آن فیلم را در صحن علنی مجلس پخش کرد. آن حرکت آنچنان موثر نبود که بگوییم نظام را به خطر انداخت. حالا ممکن است آقای احمدی‌نژاد از این دست اطلاعات داشته‌ باشد.

با توجه به ماجرای خانه‌نشینی و مدتی که احمدی‌نژاد شخصا سرپرست وزارت اطلاعات بود و البته شناخت شخصی خودتان و اطلاعاتی که دارید، فکر می‌کنید اساسا ایشان پرونده‌های ویژه‌ای در اختیار دارد؟

ما هم مثل شما بر اساس شنیده‌ها قضاوت می‌کنیم. مدتی ایشان سرپرست وزارت اطلاعات بوده و در آن مدت ممکن است به برخی پرونده‌ها دسترسی داشته و آنها را در اختیار داشته‌ باشد اما من اطلاع خاصی ندارم.

فکر می‌کنید اگر قرار باشد احمدی‌نژاد محاکمه شود فارغ از ابعاد اقتصادی پرونده‌های ایشان، از بعد سیاسی باید چه مسائلی در این محکمه مطرح شود؟

از بعد سیاسی باید کل رفتار ایشان در جریان انتخابات سال ٨٨ هم مورد بررسی قرار گیرد؛ به ویژه رفتاری که در مناظرات انتخاباتی داشت و موجب تحریک جامعه و تمهید زمینه فتنه شد.

به نظر شما ادامه روند اتهام‌زنی مثل موضوع دریافت سکه یا تهدید به افشاگری چقدر می‌تواند ساختار سیاسی و حاکمیتی را تحت تاثیر قرار دهد؟

تاثیر زیادی ندارد. این که کسی عضو شورایی بوده و بعد از یک سال شرکت در جلسات هفتگی چند سکه به عنوان حق‌الزحمه گرفته باشد، چیز مهمی نیست که به عنوان افشاگری تلقی شود.

اگر سطح این افشاگری‌ها بالاتر برود چطور؟

بستگی به محتوای آن دارد. اگر مسائل مهمی باشد و در مورد شخصیت‌های عالی نظام باشد در اعتماد مردم موثر خواهد بود.

اصولگرایان حمایت‌های ویژه‌ای از احمدی‌نژاد داشته‌اند در مواجهه با رفتارهای جدید او سکوت کرده‌اند، فکر می‌کنید چقدر در بدنه اجتماعی حامی این جریان تاثیرگذار خواهد بود؟

بله، قطعا موثر است؛ چرا که ایشان منتسب به جریان اصولگرایی است. البته بعضی از آنها اعتراض کرده‌اند. آقای احمدی‌نژاد به عنوان یک اصولگرا شناخته می‌شود و طبیعی است که رفتار ایشان در نگاه مردم به جریان اصولگرایی تاثیر دارد. بهتر است زعمای اصولگرا با ایشان صحبت کنند.»