bato-adv
bato-adv
روایت جلایی پور از "زلزله و جوگیری نخبگان"

اشتباه "زیباکلام" در کرمانشاه چه بود؟

زیباکلام از «بوروکراسی فاسد درمانده» در واکنش به کمک‌رسانی دولت به منطقه سخن گفتند. از جناب زیباکلام باید پرسید این کارهایی که در منطقه ( هلال‌احمر، استانداری، ارتش و سپاه) از یک ساعت پس از وقوع زلزله شروع کرده‌اند و دارند انجام می‌دهند،
تاریخ انتشار: ۰۹:۵۷ - ۰۷ آذر ۱۳۹۶
 گفتاری از حمیدرضا جلایی‌پور با عنوان "زلزله و جوگیری نخبگان" در شماره امروز روزنامه شرق چاپ شد که در ادامه می‌خوانیم: 
 
طرح بحث: زلزله ویرانگر و اسفبار کرمانشاه۱ چه درس‌هایي به کارگزاران حکومت و کنشگران جامعه مدنی ایران می‌دهد؟
 
ارزیابی اولیه من: روشن است این عبرت‌گیری به مطالعات میدانی متعددی نیاز دارد؛ ولی فعلا براساس شواهدی که در گزارش‌های رسانه‌ها پس از این زلزله دریافت کردیم، می‌توان چهار درس از این زلزله گرفت. اول اینکه شدت حمایت مستقیم مردم از زلزله‌زدگان نسبت به پنج زلزله بالای هفت ریشتر قبلی بیشتر بود. علت خاص این استقبال کم‌نظیر می‌تواند به‌خاطر رشد زیرساخت‌های فضای آنلاین و شبکه‌های مجازی باشد که صدای ناله زلزله‌زدگان یک ساعت پس از رخداد به گوش ایرانیان رسید و وجدان عمومی جامعه را تحت تأثیر قرار داد.
 
گفته می‌شود علت دوم این حمایت کم‌نظیر مردم به‌خاطر «بی‌اعتمادی مردم» به دستگاه‌های رسمي است. به این خاطر در این زلزله خود مردم سعی کردند با ماشین‌های خود و به‌طور مستقیم در منطقه حضور پیدا کنند و به فریاد مردم برسند. اگر مطالعات میدانی این علت را تأیید کند، این درسی است که باید دولت از این زلزله بگیرد. این «بی‌اعتمادی» می‌تواند نتیجه فساد ساختاری در ایران باشد که به مدت هشت سال با بگم‌بگم‌های احمدی‌نژاد تقویت شد و به‌طور جدی به آن رسیدگی نشد.  

درس دوم اینکه هنوز اهمیت «نهاد‌های حرفه‌ای» مبارزه با بلایای طبیعی مثل هلال‌احمر نه برای افکار عمومی و نه برای نخبگان غیرحکومتی جا نیفتاده است. هنوز جا نیفتاده که مردم در مواجهه با زلزله در ایران زلزله‌خیز به «آموزش وسیع و عمیق همگانی» نیاز دارند. جامعه به نهاد‌های تخصصی مبارزه با زلزله مثل هلال‌احمر نیاز دارد. کمک به زلزله‌زدگان مهارت می‌خواهد و عاطفه‌گرایی (آن هم از نوع مخالف‌خوانی با حکومت) راه درمان زلزله‌زدگان نیست. شما دیدید بعضی از نخبگان و سلبریتی‌های جامعه مثل افراد غیرماهر جامعه، روانه منطقه زلزله‌‌زده شدند. در میان افراد و سازمان‌های مردمی کمک‌کننده تعداد سمن‌ها و تشکل‌های تخصصی کم بود.  

سلبریتی‌ها به مردم درباره اهمیت سازمان هلال‌احمر چیزی نگفتند؛ بلکه در روزهای اول به تمسخر این سازمان‌ها پرداختند و به شایعات علیه این سازمان‌ها پروبال دادند. درسی که از زلزله کرمانشاه در ایران زلزله‌خیز می‌توان گرفت، این است که صداوسیما و نخبگان نهاد‌های مدنی اولا مردم ایران را تشویق کنند تا از آموزش‌های سازمان هلال‌احمر استفاده کنند (در همین زلزله بعضی از مجروحان به ‌خاطر فقدان آموزش مردم در حین انتقال به بیمارستان قطع نخاع شدند) و به حاملان سمن‌ها توصیه کنند که سمن‌های حرفه‌ای و تخصصی خود را در مواجهه با بلایای طبیعی تجهیز کنند.  

درس سوم این بود که ایران از اقوام گوناگون و «یکپارچه» است و ایران در تسلط واژه بی‌مصداق قومیت فارس نیست. همه می‌دانیم هویت‌طلبان واگرا در آذربایجان و کردستان در چند دهه اخیر برای ایجاد جدایی میان اقوام ایرانی تلاش کرده‌اند و از «فاشیسم قوم فارس» و «نژادپرستی آریایی» و «کشور جعلی ایرانی» سخن گفتند.
 
واکنش عظیم مردمی از همه نقاط ایران به آسیب‌دیدگان زلزله روایت‌های واگرا را متزلزل کرد. اکنون هویت‌طلبان واگرا باید به طرفداران خود توضیح بدهند که چگونه است که «فاشیست‌های فارس» از سراسر ایران با وسایل نقلیه شخصی خود به سوی مناطق آسیب‌دیده شتافتند تا کمک‌حال هم‌وطنان خود باشند.  

پیام بعدی این زلزله تلفات کمتر این زلزله نسبت به پنج زلزله قبل بود. از عواملی که اشاره شد، یکی هم این است که قبل از زلزله هفت‌ریشتری زلزله چهار‌ریشتری آمده بود و مردم هوشیار شده بودند و دیگر اینکه زلزله وقتی اتفاق افتاد که همه مردم نخوابیده بودند؛ بنابراین چون از خانه‌ها به‌موقع بیرون رفتند، تلفات این زلزله کمتر از گذشته شد. به‌ نظر من عامل سوم هم بهبود فنی خانه‌های شهری و روستایی در یک دهه گذشته بود (در ضمن قضاوت درباره مسکن مهر به مطالعه بیشتر کارشناسان در محل نیاز دارد.
 
البته می‌توان حدس زد وقتی مسکن مهر با عجله ساخته شد و برای کاهش قیمت‌ها از «هزینه‌های نظارت کارشناسی» کاسته‌اند، به‌طورکلی نباید به عملکرد این پروژه خوش‌بین بود).

ارزیابی‌های دیگر از زلزله
جدا از ارزیابی اولیه فوق ارزیابی‌های دیگری هم از این زلزله انجام گرفت که در زیر به چهار ارزیابی اشاره می‌شود.  

یکم این تحلیل که جامعه سیاسی ایران مرده است. سه، چهار روز بعد از زلزله در نشست علمی «اصلی‌ترین مسئله جامعه ایران چیست» در تهران دکتر کاشی عزیز گفتند: «زلزله نمادی است از وضعیتی که حیات سیاسی در آن مرده. جامعه‌ای که می‌داند و مطمئن است خطوط مختلف زلزله در این سرزمین هست و هیچ‌وقت هیچ‌کاری برای رفع آن نکرده». این ارزیابی حداقل از سه نظر خطا است. یکی اینکه جامعه سیاسی را نباید با «ماشین» یا «بدن» موجود زنده مقایسه کرد؛ مثلا تندروها جامعه سیاسی ایران را با «ماشین» مقایسه می‌کنند و بعد نتیجه می‌گیرند که روحانی چه‌کاره است که می‌خواهد در رانندگی ماشین سیاست ایران دخالت کند؟! یا مقایسه جامعه سیاسی با «بدن» خطا است؛ مثلا جناب کاشی در همین سخنرانی‌اش گفته جامعه سیاسی ایران مثل جوانی است که اعضا و مؤلفه‌های خوبی دارد؛ ولی «عقل» ندارد؛ درصورتی‌که همه می‌دانیم جامعه سیاسی کشورها از‌جمله جامعه سیاسی ایران نه ماشین و نه بدن است؛ بلکه یک مجموعه پیچیده از مؤلفه‌های گوناگون است که بخشی از عناصر آن با هم همکاری، رقابت و تخاصم می‌کنند و سیاست ایران برایند این مجموعه نیروها است؛ بنابراین دادن تصویری «انسان‌‌گونه» از جامعه سیاسی ایران و آن را «مرده» ارزیابی‌کردن و علامت ایران مرده را «هیچ‌کاری» برای زلزله‌نکردن دانستن، یک خطای فاحش تحلیلی است.  

جهت دوم اینکه از زمان دوره دوم خاتمی هرساله از سوی بنیاد مسکن سالانه بیش از ٢٠٠ هزار مسکن روستایی مقاوم‌سازی می‌شود و بعد همه دیدیم یک ساعت پس از زلزله سازمان‌های حکومتی و دولتی به منطقه گسیل شدند و در کمتر از سه روز عملیات آواربرداری را انجام دادند.
 
اگر جامعه سیاسی مرده بود، این فعالیت بوروکراتیک و سازمان‌یافته هلال‌احمر، ستاد بحران وزارت کشور، سپاه و ارتش از کجا فرمان می‌گرفتند. جهت سوم اینکه اصلا وقتی ما از مرگ جامعه سیاسی سخن می‌گوییم، معلوم نیست این جامعه سیاسی را با کجا (مثلا با گذشته ایران یا با کشورهای همسایه) مقایسه کردیم و به این نتیجه رسیدیم.
 
درحالی‌که به‌نظر نمی‌رسد وضع جامعه سیاسی ایران از مصر و پاکستان بدتر باشد. یا ١٥٠ سال است که جامعه سیاسی ما از لحاظ تاریخی تاکنون با مشکلات و اخلال روبه‌روست ولی هرچه جلوتر آمده‌ایم این جامعه سیاسی پیچیده‌تر، با فراز‌ونشیب‌تر و زنده‌تر شده است. یک تحلیلگر واقع‌نگر «اخلال‌های» موجود در جامعه سیاسی را در رابطه با زلزله به‌طور مشخص برجسته می‌کند ولی ارزیابی با واژه «مرگ» نوعی فرافکنی بدبینانه است نه ارزیابی راهگشا.  

دوم اینکه عده‌ای از نخبگان غیرحکومتی در واکنش به زلزله از «زوال پایگاه اجتماعی» دولت سخن گفتند. این ارزیابی بیشتر از سوی جناب زیبا کلام مطرح شد. آن‌هم وقتی مردم بیش از دو میلیارد تومان به حساب بانکی که ایشان اعلام کرد، ریختند.
 
گویی این رخداد مستندی شد که نیروهای جامعه مدنی دارای پایگاه اجتماعی هستند ولی جمهوری اسلامی پایگاهش در این میان ضعیف شده است. به‌نظر من همچنان که در بالا اشاره کردم از کمک مستقیم مردم به زلزله‌زدگان می‌توان این فرضیه را مطرح کرد که بخشی از مردم اعتمادشان به دستگاه‌ها کم شده است اما با اشاره به کمک دومیلیاردی مردم به حساب جناب زیباکلام نمی‌توان زوال پایگاه جمهوری اسلامی را نتیجه گرفت.
 
زیرا اگر هر نفر صد هزار تومان کمک کرده باشد، این نشان می‌دهد حدود ٢٠ هزار نفر به حساب جناب زیباکلام کمک کرده‌اند درحالی‌که ما نمی‌دانیم چند ١٠ هزار نفر به هلال‌احمر، کمیته امداد و ... کمک کرده‌اند؟ اگر این اعداد را بدانیم دقیق‌تر می‌توانیم از زوال پایگاه اجتماعی صحبت کنیم. تازه معلوم نیست از میان آن ٢٠هزارنفری که پول به حساب جناب زیبا‌کلام ریختند، چندنفرشان با جمهوری اسلامی مسئله داشته‌اند.  

زیباکلام در همدردی‌اش با مردم زلزله‌زده از نیاز به «تعامل» دستگاه‌های دولتی و تشکل‌های مردمی غفلت کرد. درصورتی‌که به روشنی صحنه مناطق زلزله‌زده نشان می‌دهد کمک‌رسانی در مناطق زلزله‌زده خود یک اقدام «حرفه‌ای و تخصصی» نیز هست.
 
سازمان هلال‌احمر کارش اولا «دسته‌بندی و استانداردکردن» کمک‌های غیرنقدی و نقدی مردم است. ثانیا این سازمان از نیازهای مردم زلزله‌زده در محل به‌روز «اطلاع» دارد. در روز اول و دوم مردم می‌توانند به طور خودجوش کمک کنند. ولی روزهای بعد «تزریق» این کمک‌ها «مهارت» می‌خواهد.  

همچنین زیباکلام از «بوروکراسی فاسد درمانده» در واکنش به کمک‌رسانی دولت به منطقه سخن گفتند. از جناب زیباکلام باید پرسید این کارهایی که در منطقه ( هلال‌احمر، استانداری، ارتش و سپاه) از یک ساعت پس از وقوع زلزله شروع کرده‌اند و دارند انجام می‌دهند، کار کدام بوروکراسی درمانده است؟! متأسفانه باید گفت نگاه تقابلی در ایران حاملانش فقط بخش سیاسی خبر صداوسیما در «بالا» نیست.  

در «پایین» هم نخبگان و روشنفکران ما نیز به این نگاه تقابلی می‌دمند. فراموش نکنیم درمان پیامدهای جانکاه زلزله در کرمانشاه به دیدگاه «تعاملی» (و انتقادی همدلانه) میان نیروهای حکومتی و جامعه مدنی نیاز دارد.  

سوم اینکه عده‌ای کمک‌رسانی عظیم مردم ایران به مناطق زلزله‌زده را نوعی «مقاومت» در برابر حکومت خواندند. نوعی مبارزه مدنی خواندند که نشان‌دهنده تقابل جدی مردم و حاکمیت است که به‌واسطه عدم اعتماد به نهادهای حکومتی جلوه‌گر می‌شود.
 
مردم از عملکرد مسئولان ناراضی هستند و خود چون کنشگرانی مسئول و متعهد وارد صحنه شده‌اند و دیگر نظاره‌گر و تماشاچی صرف نبوده و چشمانشان به دست نهادهای امدادی و خدمات‌رسان دوخته نشده است. این ارزیابی هم غلوشده است. گفتم فرضیه بی‌اعتمادی را می‌توان جدی گرفت نه «تقابل» را. یا می‌توان گفت در روزهای اول مردم مصیبت‌دیده در منطقه «ناراحت» بودند و هستند ولی ارزیابی مبتنی بر «تقابل» مردم و حکومت احتیاج به شواهد بیشتر دارد.  

شما توجه کنید اگر «تقابل» جدی بود ماشین‌آلات سنگین سپاه در روستاهای عمق مرزی و اهل ‌سنت نمی‌توانست بدون اسکورت امنیتی کار کند. در مجموع در منطقه زلزله‌زده شواهد تعامل بیشتر از تقابل یافت می‌شود.
 
شبکه‌های اجتماعی در این رخداد کنشگری مردم ایران را در کمک به زلزله‌زدگان تقویت کرده‌اند؛ این «تقویت» می‌تواند یک مقدار اعتراضی باشد ولی «تقابلی» نیست. اتفاقا «تقابل‌گرایان» در خارج از منطقه زلزله بیشتر در خانه‌ها یا در محل کارشان ابعاد منفی این مصیبت ملی را علیه حکومت در شبکه مجازی شارژ می‌کردند.  

چهارم اینکه بعضی از محققان وقتی ترافیک و شلوغی روزهای اول را در منطقه زلزله‌زده ملاحظه کردند بحث از «انحطاط اجتماعی» ایران کردند. به‌عنوان مثال به پست تلگرامی «ترافیک ایثار» نقد داشتند. این برداشت نیز خطا اندر خطاست. در کدام جامعه وجود ترافیک نشانه انحطاط اجتماعی است. ما همه شاهد سیل در لندن و برف و سیل غیرمنتظره در آمریکا بوده‌ایم. مقامات مسئول پس از ٤٨ ساعت می‌توانستند (و پس از دادن تلفات) مردم را از تله ترافیک نجات دهند. این انحطاط اجتماعی نیست.
 
تازه اگر ما در شرایط انحطاط اجتماعی بودیم پس این انبوه مردم کمک‌کننده از سراسر ایران به زلزله‌زدگان از کدام جامعه بیرون آمده‌اند!!؟ در ضمن نشان‌دادن «انحطاط اجتماعی» در ایران کار سختی است. از نشان‌دادن انحطاط اجتماعی راحت‌تر، نشان‌دادن «انحطاط و امتناع فکری» بود که جناب جواد طباطبایی پس از سه دهه تلاش هنوز نتوانسته همین انحطاط فکری را نشان دهد و در نشان‌دادن ادعایش به دردسر افتاده است. به نوشته‌های اخیر ایشان نگاه کنید. او اخیرا به‌جای انحطاط دارد از «توسعه ایران» صحبت می‌کند!

جمع‌بندی
ما با مطالعه مضبوط و میدانی بیشتر از رخداد جانکاه زلزله کرمانشاه درس‌هاي زیادی می‌توانیم بگیریم. من در ارزیابی‌ام به چهار درس اشاره کردم، اما از این زلزله نمی‌توان مرگ جامعه‌‌سیاسی یا زوال پایگاه اجتماعی جمهوری اسلامی یا تقابل مردم با حکومت یا انحطاط اجتماعی را نتیجه گرفت.  

ایران روی گسل‌های زلزله‌خیز است، ما همیشه به نهادهای حرفه‌ای در مواجهه با بلایا نیاز داریم. شایسته است نخبگان غیرحکومتی جوگیر نشوند و مردم را تشویق کنند که کمک‌های خود را به نهادهای تخصصی کمک‌رسانی مثل هلال‌احمر تحویل دهند. انتظار این است که متخصصان علوم انسانی بیشتر از مردم عادی مبلغ و مشوق «نهادسازی» در جامعه‌ای که اقلیمش روی گسل‌های زلزله است باشند.  

به نظر من بهترین راه مواجهه با مصیبت‌ها و معضلات جامعه ایران، رویکرد همدلانه (و در‌ عین‌حال انتقادی) با نهادهای دولتی و جامعه مدنی «به‌طور توأمان» است. حمایت از نهادهای «جامعه مدنی» و آن را وسیله‌کردن و بر سر «دولت» کوبیدن یا حمایت از نهادهای دولتی و آن را وسیله‌کردن و بر سر «جامعه مدنی» کوبیدن هر دو رویکرد عقیم است و معضلات جامعه را کم نمی‌کند. مهار معضلات جامعه ایران به حمایت همدلانه (و انتقادی) از دولت و «جامعه مدنی» به‌طور توأمان نیاز دارد. به بیان دیگر ضرورت واقع‌بینی و رهانکردن واژه‌های تحلیلی «ورزنکرده» در فضای آنلاین و اهمیت دوری از تقابل‌گرایی و تأکید بر تعامل‌گرایی در هنگام وقوع مصیبت‌ها امر لازمی است.  

پی‌نوشت:
۱- زمین‌لرزه ۱۳۹۶ ایران - عراق به بزرگی ۷٫۳ در مقیاس بزرگای گشتاوری، شامگاه یکشنبه، ۲۱ آبان ۱۳۹۶ در نزدیکی ازگله استان کرمانشاه در نزدیکی مرز ایران و عراق در ۳۲ کیلومتری جنوب‌غربی شهر حلبچه عراق- ایران رخ داد. 
bato-adv
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۰:۴۸ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۸
واقعا که!!! خودمون دولت رو در انتخابات تعیین میکنیم یعنی بهش رای اعتماد میدیم ،بعد خودمون اورو قبول نداریم وبایست برای اطمینان کمکهامون رو به زیبا کلام بدیم تا به دست زلزله زدهها برسونه؛من به این حرکت میگم حماقت محض.
فرشاد
Iran, Islamic Republic of
۱۰:۳۸ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۸
از آقای جلایی پور بعیده که تفاوت تبلیغات هلال احمر را با عدم تبلیغ آقای زیبا کلام در یک سبد مقایسه کند
یا یک سازمان را با یک فرد در یک ترازو بگذارد
پس پیداست ایشان در داوری مغرضانه عمل کرده اند
شهروز
United States
۰۱:۵۷ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۸
درود و سپاس ازتنها مردی که تنهاصدای این روزهاست ... آقای زیبا کلام کلامت زیباست ... چون حقیقت است ..... زنده باشی
سعید
Iran, Islamic Republic of
۲۰:۲۹ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
سلام، بسیار سپاسگزارم از جناب جلالی پور که سعی کردند بدون جوگیری های روشنفکرانه قضیه را بررسی کنند. بسیار مفید بود. بویژه بیان اهمیت نهادهای تخصصی در امور اینچنینی. موفق و پیروز باشید.
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۲۰:۲۸ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
جناب زیباکلام در تمام گفته هایش از هلال احمر به نیکی یاد کرده است ، عبارتی که شما از قول وی درج کرده اید باید تلنگری به سیستم اداری باشد.
مجله خواندنی ها
انتشار یافته: ۲۶
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۱:۳۴ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
زنده باز زیباکلام. زنده باد علی دائی
ناشناس
France
۱۷:۴۵ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
الان داری با اسم علی دايی برای زيباکلام ... لايک ميخری؟ :))
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۱:۴۵ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
مهمل بافی و پاچه خواری و از آب گل آلود ماهی گرفتن!
جواب امثال شما داده شده
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۱:۵۶ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
شما خودتان کجا تشریف داشتید چه کاری کردید
ناشناس
United Arab Emirates
۱۲:۲۸ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
روایت جلایی پور از "زلزله و جوگیری نخبگان"!!!!!!!!!
تو چکار کردی تو اصلا کی هستی بگو چکار کردی چند تا هزار تومنی کمک کردی
مشکل تو و امثال تو اینه که اصلا نمیفمین !
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۴:۰۹ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
این پاسخی نیست برای نظر جلایی پور . شما هم نظرت را بگو . باید یاد بگیریم که جواب حرف ، حرف است نه توهین
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۲:۳۶ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
نویسنده محترم باید در نظر بگیرند اگر همه مردم میتوانستند کمک کنند مطمئنا به امثال زیبا کلام بیشتر از دولتی ها کمک میکردند یعنی تعداد آدمهایی که به صورت نقد(نفری 100 هزار تومان متن مقاله فوق) کمک کردند در کل کم بود ... حالا شاید به خاطر استطاعت مالی اندک اکثر مردم نوع دوست باشد
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۲:۵۴ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
آفرین یکی هم پیدا شد به جای دعوا وجنجال مستدل ومفید حرف زد
ناشناس
Australia
۱۶:۲۵ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
دوستان یکم با تحمل تر باید باشیم توی نظر دادن. من 90 درصد حرفای زیباکلام رو قبول دارم و مجموعا تو کل جامعه سیاسی ایران زیباکلام رو بیشتر از همه قبول دارم. اما معنیش این نیس که زیباکلام هیچ اشتباهی نداره، اقای زیباکلام که من مخلصشم هستم بعضی وقتا جوگیر میشه به خصوص جلوی تندروها و برای اینکه حال تندروها رو بگیره یه چیزی میگه که بعدا خودشم میبینه زیادی تند رفته ، حالا حرف اقای جلایی پور رو من از این دیدگاه تقریبا درست می بینم ، اما همچنان زیباکلام از معدود مردان نیک روزگار ماست.خیلی نیکتر از اقای جلایی پور. ولی خواهشا تو کامنتا بد و بیراه نگید به کسی...
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۳:۱۷ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
همه ما آریایی و ایرانی هستیم حتی با وجود ناخالصی کم. از سغد تا قلب اروپا.هر کس شک دارد آزمایش DNA بدهد متوجه میشود.
حامد
Iran, Islamic Republic of
۱۶:۴۶ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
سرت رو بیشتر کن زیر برف
به ی آلمانی بگو تو از نژاد اونایی ببین چی جوابتو میدن همه دنیا میگن آلمان ها با انگلیسی ها هم نژادند اونوقت ایرانی های .... ی چیز دی گه یگن کاملا معلومه کی راست میگه
کندوله
Iran, Islamic Republic of
۱۳:۳۵ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
آقای جلائی پور ! دست از توجیهات روشنفکری بردار و به جای بی عملی و خالی کردن حب وبغض خود نسبت به پیشگام شدن دیگران ، شما نیز به میان مردم بیا.
ناشناس
United Arab Emirates
۱۳:۵۰ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
زیبا کلام هم مثل احمدی نژاد عقده دیده شدن داره و دست به کارایی می زنه که آدم خندش میگیره
reza
Iran, Islamic Republic of
۱۴:۰۴ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
"سوم این بود که ایران از اقوام گوناگون و «یکپارچه» است و ایران در تسلط واژه بی‌مصداق قومیت فارس نیست. همه می‌دانیم هویت‌طلبان واگرا در آذربایجان و کردستان در چند دهه اخیر برای ایجاد جدایی میان اقوام ایرانی تلاش کرده‌اند و از «فاشیسم قوم فارس» و «نژادپرستی آریایی» و «کشور جعلی ایرانی» سخن گفتند."
بنده خدا
Iran, Islamic Republic of
۱۴:۰۵ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
ظاهرن نویسنده خود را به کوچه چپ زده است. آیا واقعا نمی داند درد و حرف مردم چیست؟ آیا نمی داند مردم هر اتفاقی را بهانه ای برای رساندن نظر واقعی خود می کنند؟
مردم ما بارها و بارها در "نه" گفتن های شان "آری" را نشان داه اند و در "آری" گفتن شان "نه" را فریاد زده اند و اتفاقن مسئولان ارشد پیام آن را گرفته اند اما چون در مقابل اعتراضات مردمی واکسینه!!!! شده اند بر عکس واکنش نشان می دهند. زلزله نیز بهانه ای شد برای اعتراض با این تفاوت که کنارش کمک و همدردی نیز بوده و هست.
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۵:۳۵ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
نژاد آريايي يك كلمه جعل شده است.اين كلمه براي پروژه يكسانسازي قومي ايران اختراع شده است.
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۵:۵۰ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
جناب جلایی پور ! اگر هنوز گمان می کنید با این ژست ها شما و دوستانتان را مجددا به حاکمیت راه میدهند سخت در اشتباهید!
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۶:۴۲ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
دولت تدبیر و اوووومید! در واقع خیلی کمک کرد و سنگ تمام گذاشت! حرف حق همواره تلخ است. جناب نوبخت امروز افاضه کرده و گفته اند یا کانتینر یا کمک بلاعوض! هر دو نمیشه!
هورامی
Iran, Islamic Republic of
۱۷:۰۴ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
تحلیل در خور توجهی ست و می تواند مبنای بحثی مهم و منطقی در این باب بشود. به قول آقای علیجانی، رفتار دولت و مردم درزلزله اخیر هم نکات منفی داشت و هم نکات مثبت. باید هم نقد شود و هم از آن درس بگیریم.
ش
United States
۱۸:۱۳ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
با تشکر. مطلب منطقی و مستدلی نوشتید. اگرچه این مطلب به مذاق جامعه جو زده و هیجان زده ایرانی خوش نمی آید :-)
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۲۰:۲۰ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
صاباحون خیر اولسون
مجله فرارو