دونالد ترامپ در واکنش به حمايتهاي اخير سناتور چاک شامر از توافق هستهاي گفت: «چاک شامر در زمان اوباما از توافق هستهاي متنفر بود؛ ولي نوبت به من که رسيد، از اين توافق حمايت ميکند. بهتر است اين موضوع را با اسرائيل در ميان بگذاري». چاک شامر گفته که خروج آمريكا از برجام منافع و امنيت ملي آمريكا را به مخاطره مياندازد.
به گزارش شرق، بانوي ديپلمات اروپايي براي نجات برجام، راهي واشنگتن ميشود. فدريکا موگريني اگرچه از نيمههاي راه مذاکره هستهاي به اين توافق پيوست اما تاکنون تمامقد براي حفظ آن کوشيده است.
خبرگزاري فرانسه روز گذشته خبر داده که فدريکا موگريني، مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا، براي مذاکره و رايزني با مقامات آمريكايي در ماه نوامبر (آبان- آذر) به واشنگتن سفر ميکند. اين تصميم چند روز بعد از آن اعلام شده که به نظر ميرسد برجام وارد روزهاي سختش شده است.
دونالد ترامپ روز جمعه در سخنراني خود اتهاماتي عليه ايران مطرح کرد و تصميمگيري در مورد برجام را برعهده کنگره گذاشت. همچنين آنها سپاه پاسداران را به حمايت از گروههاي تروريستي متهم کردند.
بر اساس سخنان ترامپ او به تعهد آمريكا مبني بر تأييد هر سهماهه عملکرد ايران در مورد برجام، عمل نخواهد کرد و اين ميتواند گامي جدي در راستاي نقض برجام باشد. طبق قرار گذاشتهشده بين اعضاي ١+٥ و ايران، رئيسجمهور آمريكا هر سه ماه يک بار بايد پايبندي ايران به تعهداتش در برجام را تأييد کند؛ همچنين تعليق تحريمهاي هستهاي عليه ايران را تمديد کند. اما با سخنراني ترامپ در روز جمعه مشخص شد که او قصد ندارد اين کار را انجام دهد و اين توپ را به زمين کنگره شوت کرده است.
کنگره نيز ميتواند در مورد بازگرداندن تحريمهاي ايران تصميم جديدي بگيرد. همان ساعات اوليه بعد از اين سخنراني بود که موگريني بار ديگر يادآوري کرد که اين توافق بين چند کشور و ايران انجام شده و رئيسجمهور يک کشور نميتواند در مورد آينده آن تصميمگيري کند. اما با توجه به آنچه بعد از آن وزير امور خارجه آمريكا گفته، به نظر ميرسد توافق روزهاي سختي در پيش دارد. تيلرسون، وزير امور خارجه آمريكا، گفته اين کشور به دنبال توافقي ثانويه و اصلاح موارد مندرج در توافق فعلي است. چيزي که از سوي مقامات ايراني بارها به دفعات رد شده است.
حسن روحاني و جواد ظريف تأكيد کردهاند که مذاکره مجددي نخواهند کرد و برجام را تغيير نميدهند. ترامپ جمعه گفته که از کنگره خواسته با افزودن تبصرهاي به اين توافق، نقايص آن را رفع کند. در حالي که ايران با اين موضعگيري کاملا مخالف است و اين مخالفت را بارها تکرار کرده. روز گذشته علياکبر ولايتي، مشاور بينالملل مقام معظم رهبري، نيز تأكيد کرد که «بههيچوجه در برجام تجديدنظر نخواهد شد و مذاکره ثانويه نخواهيم داشت و کشورهاي ١+٥ بايد به تعهد خود عمل کنند».
اکنون زمين بازي براي نقشآفريني اروپاييها آماده است. در شرايطي که آنها بيش از آمريكا، روسيه و چين از اين توافق منتفع بودهاند، حال ميخواهند از نقض اين توافق توسط آمريكا پيشگيري کنند. طبق متن توافق آمريكا بايد براي تسهيل تجارت با ايران اقدامات سازنده انجام دهد، در حالي که اکنون دولتمردان آمريكا دقيقا برخلاف اين عمل ميکنند.
يادآوري به ترامپ
فدريکا موگريني از نوامبر ٢٠١٤ به عنوان مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا انتخاب شد اما او يک دوره سهماهه همچنان در مذاکرات هستهاي دخالت نکرد به اين اميد که کاترين اشتون، در اين سمت بتواند مذاکرات را به توافق برساند. اما اين توافق که بهدنبال مذاکرات ١٨ماهه به دست آمد، بالاخره در دوران مسئوليت موگريني به دست آمد. او در مذاکرات بين کري و ظريف که به شکل سهجانبه و با حضور اتحاديه اروپا طراحي ميشد، حضور داشت.
موگريني بعد از اين توافق نيز دو بار به تهران سفر کرد. يک بار در دولت يازدهم براي مذاکره با حسن روحاني و در قالب مذاکره بين اتحاديه اروپا و دولت ايران و بار ديگر براي حضور در مراسم تحليف رياستجمهوري دوره دوازدهم. او رابطه خوبي با ايران بعد از برجام دارد بهويژه اين رابطه بعد از رويکارآمدن دونالد ترامپ خود را نشان داده است.
اولينبار موگريني چندين ماه پيش از اين گفت که اگر آمريكا بخواهد از برجام خارج شود، اروپا پاي اين توافق ميماند. اين را بعدتر در نشستهايي با حضور رسانهها هم گفت و از اهميت اين توافق براي اعضاي اروپايي سخن گفت. همچنين او بارها در پاسخ به اظهارات ترامپ مبني بر لغو يا پارهکردن توافق يادآوري کرده که اين توافق بين چند کشور و ايران منعقد شده و يک کشور نميتواند در مورد سرنوشت آينده آن تصميمگيري کند. او همچنين بر ضمانت توافق توسط قطعنامههاي سازمان ملل نيز تأكيد کرده است.
در همان حال وقتي زمزمههايي از مواضع منفي ترامپ در مورد نقش منطقهاي ايران مطرح ميشد موگريني تأكيد کرد که برجام در مورد مسئله هستهاي ايران بوده و توافقي است که کار خود را خوب انجام داده و روندش به خوبي در حال ادامه است. اما به زعم او مسائل منطقه نيازمند مذاکره و توافق ديگري است و اروپا در اين مورد اعلام آمادگي ميکند.
حال فدريکا موگريني به دنبال سخنان روز جمعه ترامپ، بار ديگر بايد نقشآفريني کند. خبرگزاري فرانسه نوشته فدريکا موگريني براي دفاع از بقاي توافق هستهاي ايران و شش قدرت جهاني اوايل نوامبر به آمريكا سفر ميکند.
موگريني پس از نشست وزيران خارجه اتحاديه اروپا گفت اوايل نوامبر به آمريكا ميرود تا از قانونگذاران اين کشور بخواهد از توافق خارج نشوند. اما غير از موگريني ديگر اعضاي اروپايي ١+٥ نيز نگران توافق هستند. اين را ميتوان از اظهارات روز گذشتهشان در نشست لوکزامبورگ ديد؛ چه آنکه اين نشست با محوريت برجام پيش رفت. يک روز قبل از اين نشست نيز رهبران بريتانيا و آلمان در تماس تلفني بر ادامه برجام تأكيد کرده بودند.
نشست لوکزامبورگ در حمايت از برجام
به گزارش ايسنا، به نقل از خبرگزاري فرانسه، وزيران امور خارجه اتحاديه اروپا روز دوشنبه در نشست خود در لوکزامبورگ بهطور قوي از ادامه اجراي کامل توافق هستهاي حمايت کردند.
موگريني توضيح داد: واضح است که وزيران نسبت به اين حقيقت که پيام برجام ميتواند روي احتمال شروع مذاکرات يا حتي بازشدن فضاي مذاکرات با جمهوري خلق کره تأثير منفي بگذارد، نگران هستند.
اين کشورها در بيانيه پاياني خود آوردهاند: برجام حاصل ١٢ سال ديپلماسي است که توسط اتحاديه اروپا تسهيل شد و به طور يکپارچه نيز در قطعنامه ٢٢٣١ شوراي امنيت سازمان ملل تأييد شد. اتحاديه اروپا بر اهميت اينکه آژانس بينالمللي انرژي اتمي با يک نظام راستيآزمايي دقيق و جامع تاکنون هشت بار راستيآزمايي کرده است که ايران به تمام تعهدات مرتبط هستهاي عمل ميکند، تأكيد دارد.
در ادامه اين بيانيه آمده است: اتحاديه اروپا بر ادامه اجراي کامل و مؤثر تمام بخشهاي برجام، متعهد است. اتحاديه اروپا تأكيد ميکند که لغو تحريمهاي مرتبط هستهاي تأثيري مثبت روي روابط اقتصادي و تجاري با ايران داشته که شامل مردم اين کشور شده است. اين توافق همکاري را تقويت و امکان ادامه گفتوگو با ايران را فراهم ميکند. اتحاديه اروپا در ادامه تصميم رئيسجمهور ترامپ براي تأييدنکردن پايبندي ايران به برجام را به عنوان يک روند داخلي در آمريكا برشمرد و از آمريكا خواست تا تعهداتش در برجام را اجرا کند و پيش از هر اقدام ديگري تأثيرات روي امنيت آمريكا، متحدانش و منطقه را در نظر داشته باشد.
به گزارش رويترز، زيگمار گابريل، وزير امور خارجه آلمان در نشست وزيران خارجه اتحاديه اروپا در لوکزامبورگ در واکنش به سياستهاي دونالد ترامپ رئيسجمهور آمريكا هشدار داد که تهديدات ترامپ براي خارجشدن از توافق هستهاي ممکن است به تقابل نظامي بينجامد. چنين اقدامي همچنين بحران کرهشمالي را بدتر خواهد کرد. ما اروپاييها به شدت نسبت به تصميم رئيسجمهور آمريكا نگران هستيم؛ چراکه ميتواند ما را به تقابل نظامي با ايران بازگرداند.وي همچنين گفت که براي حفظ توافق هستهاي که آلمان، انگليس، فرانسه، روسيه، چين، ايران و اتحاديه اروپا از ديگر امضاکنندگان آن هستند، با همکاران اروپايياش رايزني خواهد کرد.
بوريس جانسون، وزير امور خارجه انگليس نيز گفت: ما بهعنوان اروپاييها براي ادامه توافق هستهاي تلاش ميکنيم. انگليس همواره بر اين باور بوده است که اين توافق براي امنيت مشترکمان بسيار حائز اهميت است. توافق براي جهان خوب است. اين توافق براي ايران خوب است. همچنين وزراي خارجه هلند و لوکزامبورگ در اين نشست از برجام حمايت کردهاند.
نميشود به اين کشور اعتماد کرد
وزير امور خارجه روسيه نيز روز گذشته در شهر سوچي بار ديگر به مواضع ترامپ واکنش نشان داد. او با اشاره به سياستهاي رئيسجمهور آمريكا گفته: اقدامات آمريكا در قبال ايران و کرهشمالي به رقابت تسليحاتي منجر خواهد شد.
سرگئي لاوروف، وزير امور خارجه روسيه، روز دوشنبه در نشستي با دانشجويان و جوانان در شهر سوچي رويکرد دونالد ترامپ، رئيسجمهور آمريكا، درباره ايران و کره شمالي را نگرانکننده توصيف کرد.
«اقدامات آمريكا در قبال ايران و کرهشمالي به رقابت تسليحاتي منجر خواهد شد و خطر اشاعه تسليحات کشتار جمعي را ايجاد ميکند. دو سال پيش توافقي درباره برنامه هستهاي ايران حاصل شد که ازسوي شوراي امنيت سازمان ملل نيز تصويب شد و همه جامعه جهاني از آن استقبال کردند. اکنون واشنگتن در حال خروج از آن است، اين موضوع بار ديگر مشکل را درباره مذاکرات با آمريكا نشان ميدهد».
وزير خارجه روسيه اضافه کرد: تصميم آمريكا درباره ايران نشاندهنده آن است که نميشود به اين کشور اعتماد کرد؛ بنابراين هيچ دليلي وجود ندارد که کرهشمالي با آمريكا وارد مذاکره شود.