تلاش نافرجام ترامپ برای پایان دادن به دعوای عربستان- قطر

فرارو- قاهره| روز شنبه تلاش ترامپ برای پایان دادن به دعوای ثروتمندترین کشورهای خاورمیانه با شکست روبرو شد. رهبران قطر و عربستان سعودی پس از گذشت چندین ماه برای اولین بار گفتگوی تلفنی داشتند که با ردوبدل کردن تهدید و جملات متناقض به پایان رسید.

"محمد بن سلمان" (چپ) شاهزاده عربستان و "شیخ تمیم بن حمد ال ثانی" امیر قطر

به گزارش فرارو به نقل از نیویورک‌تایمز، این تماس تلفنی را ترامپ برنامه‌ریزی کرد و قول داد به مناقشاتی که نظم خلیج‌فارس را برهم زده و منافع آمریکا را تهدید کرده پایان دهد.

عربستان سعودی از ماه ژوئن کشورهای امارات، مصر و بحرین را وادار کرد تا در حوزه‌های تجاری و حمل‌ونقل قطر را تحریم کنند. عربستان کشور کوچک و غنیِ قطر را به تأمین مالی گروه‌های تروریستی و داشتن روابط دوستانه با ایران متهم کرده است. قطر این اتهامات را رد کرد و گفت رقیبانش به دنبال محدود کردن حاکمیت او و از بین بردن کانال تلویزیونی "الجزیره" هستند.

ترامپ هفته گذشته وارد بازی شد و خواست میانجیگری کند و پیش‌بینی می‌کرد به یک پیروزی سریع دست پیدا خواهد کرد. او روز پنجشنبه در کنار امیر کویت (که در تلاش است به خصومت کشورهای عرب پایان دهد) ایستاد و گفت: "فکر می‌کنم خیلی زود به یک توافق برسیم."

اما تماس تلفنی روز جمعه میان امیر قطر و شاهزاده عربستان سعودی نشان داد حل‌وفصل اختلافات میان این دو کشور خشمگین تا چه حد دشوار است.

چند ساعت پس از تماس، کانال دولتی قطر اعلام کرد امیر این کشور پیشنهاد شاهزاده جوان عربستان برای تعیین دو نماینده صلح را پذیرفته تا در هموار کردن اختلافات کمک کنند.

این خبر سعودی‌ها را خشمگین کرد، زیرا به نظر می‌رسید این سعودی‌ها بودند که در این اختلاف سر تعظیم فرود آورند. شبکه دولتی عربستان نیز با انتشار خبری به نقل از مقامات ناشناس قطر را به تحریف واقعیت‌ها متهم کرد و گفت مذاکرات میان دو کشور به تعویق افتاده است.

ترامپ و امیر کویت در یک کنفرانس خبری در کاخ سفید

به گفته سعودی‌ها، این قطری‌ها بودند که ایده فرستاده‌های صلح را مطرح کردند.

این واکنش‌ها به اختلافات شدت بخشید و کشورهای غربیِ متحد با هر دو کشور را نگران کرد. در طول تابستان فرستاده‌های زیادی از جمله "رکس تیلرسون" وزیر امور خارجه آمریکا برای گفتگو و مذاکره به خاورمیانه سفر کردند. قطر و رقیبانش از طریق رسانه‌های خبری و رسانه‌های اجتماعی، اخبار جعلی و حتی در پایتخت‌های غربی یکدیگر را موردحمله قرار داده‌اند.

رقابت شدیدی برای افزایش نفوذ در واشنگتن میان دو کشور به وجود آمده و تعداد زیادی از مأموران دو کشور در تلاش برای نفوذ به افکار عمومی و سیاسی به لابی‌گری مشغول شده‌اند. روز شنبه، مقامات رسمی عربستان سعودی بیانیه‌ای ظاهراً جعلی از داعش را توییت کردند که در آن تروریست‌ها حمایت خود از قطر را اعلام کرده بودند.

برخی از تحلیلگران تماس تلفنی روز جمعه را علیرغم ناموفق بودن، امیدی برای آغاز مذاکرات میان دو کشور دانستند؛ اما برخی دیگر آن را نشانه‌ای از عمق اختلاف‌ها تعبیر کردند.

"مایکل استفن" از موسسه خدمات سلطنتی آمریکا در لندن گفت: "مشکل این است که دو طرف عقیده ندارند که دیگری قصدِ حل مشکلات را دارد. با توجه به حساسیت بالای دو طرف در ضعیف جلوه کردن، حل کردن اختلافات به‌طور چشمگیری دشوارتر می‌شود."

تأثیرگذاری ترامپ در این مسئله به دلیل جانب‌داری‌های پیوسته از عربستان کم شده است. پس از حمایت از عربستان، به اصرار آقای تیلرسون موضع خنثی‌تری گرفت. رکس تیلرسون از شغل سابق خود در حوزه اجرایی نفت، رهبران دو کشور را به‌خوبی می‌شناسد.

قطر میزبان بزرگ‌ترین پایگاه هوایی آمریکا در خاورمیانه و مرکز عملیات نظامی علیه داعش در سوریه و عراق است. اما ترامپ روز پنجشنبه با قصد کنایه به قطر از "حمایت مالی برخی کشورها از تروریسم" گفت. او افزود: "اگر از حمایتِ تروریست‌ها دست برندارند، نمی‌خواهم باهم متحد شوند."

ترامپ کنار امیر کویت ایستاده بود که برای حل اختلافات کشورهای عرب تلاش‌های زیادی کرده و بلافاصله با سخنان متعادل‌تری حرف‌های ترامپ را جبران کرد: "اکنون زمان آن رسیده که این اختلافات را فراموش کنیم."

منبع: NYT

ترجمه: وب‌سایت فرارو