برگزاری انتخابات سنگین و همزمان ریاست جمهوری و شورای شهر در کشور به پایان رسید، اما بررسی کارنامه وزارت کشور را باید تازه آغاز کرد.
به گزارش ایران آنلاین، در مرحله اول باید نقاط قوت را دید و بعد به ضعفهای بزرگ و عمده این وزارتخانه پرداخت. در نتیجه عملکرد این وزارتخانه، دولت از سوی رقیب متهم به تخلف انتخاباتی شد و برخی از مردم با شور اشتیاق فراوان ناچار به ترک محل رای گیری شدند. عده بسیاری هم در صفهای رای گیری ساعتها معطل ماند.
در مقام قیاس این بزرگترین انتخابات ایران بود که با بیشترین تعداد مشارکت انجام شد. نزدیک به 42 میلیون نفر رای دادند که حداقل دو میلیون نفر بیشتر از انتخابات سال 88 بود، اما این دو انتخابات یک تفاوت عمده داشت. سال 88 فقط انتخابات ریاست جمهوری برگزار شد اما اینجا دو انتخابات همزمان بود. از این منظر بخشی از شلوغی صفها میتوانست طبیعی باشد.
نکته مثبتی که نمی توان آن را نادیده گرفت، آرامش و امنیت در سه مقطع، قبل، حین برگزاری و پس از انتخابات بود که وزارت کشور با همکاری نهادهای امنیتی و انتظامی به خوبی و در کمال امنیت آن را برگزار کرد. فراموش نکنیم که در سال 88 و حتی قبل از رایگیری ما شاهد درگیریهایی در نقاط مختلف کشور بودیم، اما در این دوره این دست مسائل دیده نشد. حتی جشن پایانی پیروزی حسن روحانی که به صورت خودجوش و توسط مردم در شهرها برگزار شد، نیز با آرامش توام بود.
و اما کوتاهیهای وزارت کشور
یکی از ضعفهای وزارت کشور در مشهد مشاهده شد. جایی که حجت الاسلام رئیسی برخلاف رئیس جمهور مستقر توانست میتینگ انتخاباتی خود را در وسط شهر برگزار کند. از این گذشته در مواقع انتخابات نهادهای مختلف دست به نظرسنجی میزنند. وزارت اطلاعات، صداوسیما، بسیج، نهادهای دانشگاهی و رسانهای مانند دانشگاه تهران و خبرگزاری ایسنا. در کنار این نهادها، وزارت کشور هم نظرسنجیهایی برگزار میکند و یکی از بهترین جامعههای آماری را در اختیار دارد.
ضعف دیگر، عدم برنامه ریزی لازم برای تسهیل رای دادن مردم است. نظرسنجیهایی که وزارت کشور انجام میدهد برخلاف سایر نظرسنجیها نه برای تعیین برنده و بازنده انتخابات، بلکه مقدمهای است برای برنامهریزی برگزاری انتخابات. براساس نظرسنجی وزارت کشور مشارکت تقریبا 70 درصد پیشبینی شده بود.
آیا وزارت کشور به نظرسنجی خودش پایبند بود و براساس آن برنامهریزی لازم انجام را انجام داد؟ نظرسنجی وزارت کشور در مورد شهر تهران چه نتایج را نشان میداد؟ میزان مشارکت در نقاط مختلف شهر آیا مورد بررسی قرار گرفته بود؟ برای این امر چه تمهیداتی اندیشیده شده بود؟ به آخرین انتخابات (سال 94) به عنوان تجربه تا چه اندازه توجه شده بود؟
نگاهی به این سئوالات و روند برگزاری انتخابات نشان میدهد که متاسفانه وزارت کشور به این امور بیتوجه بود. تعداد بسیاری زیادی از مردم در صفهای طولانی و زیر آفتاب ماندند تا رای خود را به صندوق بیندازند. بسیاری طاقت نیاورند و به منزل بازگشتند تا پس از خنک شدن هوا بتوانند در صفهای طویل بایستند.
تمام نظرسنجیها در چند روز آخر نشان از مشارکت بالای مردم داشت. وزارت کشور موظف بود تا این امر را پیش بینی و براساس آن عمل کند. مردم زیادی در صفهای مختلف ایستادند و حتی ناچار شدند بدون رای دادن به خانه بازگردند. آنها که رای دادند حداقل 3 ساعت در صف ایستاده بودند. برای وزیر کشور و کل سیستم انتخاباتی این یک ضعف بزرگ و امتیاز منفی بزرگ محسوب می شد که نتوانست از کسانی که میخواستند رای بدهند، اخذ رای شود. بسته شدن صندوقهای در ساعت دوازده و بیرون کردن مردم از حوزهها با این بهانه که انتخابات فقط در روز 29 برگزار میشود، یک ضعف بزرگ بود.
اگر به یاد بیاورید که در انتخابات سال 92 رهبر معظم انقلاب تذکر دادند رای مردم تا چه اندازه مهم است و حتی از آنها که نظام را قبول نداشتند هم خواستند بهخاطر ایران در انتخابات شرکت کنند. بنابراین میتوان فهمید که رای نگرفتن از کسانی که ساعتها در صف بودند، چه ظلم بزرگی به کل نظام بود.
همچنین تجربه انتخابات سال 94 نشان داده بود که مردم تمایل زیادی به حضور در صندوقهایی دارند که رای دادن در آنها مشهور شده است. صندوقهایی مانند حسینیه ارشاد، مسجد قبا، مسجد لرزاده، مسجد الرسول، حسینیه جماران و بسیاری از صندوقها که هر کدام از آنها تعداد زیادی از مردم را برای مشارکت به سوی خود جلب میکند. متاسفانه وزارت کشور در این مورد هم کوتاهی کرده بود. تا آنجا که ناچار شد از مردم تهران بخواهد برای رای دادن به حسینیه ارشاد نیایند. مردم هم سعی کردند خودشان همدیگر را راهنمایی کنند تا کمتر در صف بایستند و آدرس شعب خلوت را برای هم ارسال می کردند تا ضعف وزارت کشور را جبران کنند.
این مسائل میتوانست با تدابیری که از قبل پیشبینی آن چندان سخت نبود، به راحتی رفع شود. نباید برای رایگیری از مردم در حسینیه ارشاد عصر روز جمعه صندوق سیار ارسال می شد بلکه ضمن پیشبینی از قبل و یا در همان ساعات اولیه که هجوم مردم به این صندوقها مشاهده شد، باید با ارسال صندوقهای سیار این مشکل رفع می شد. اما متاسفانه مردم ساعتها در صف ایستادند تا رای خودشان را به صندوق بیندازند.
از این بابت دولت و نظام به این مردم شدیدا بدهکار است و وزارت کشور متهم اصلی این قصور است. شاید اگر تعداد زیادی که سال ها رای نداده بودند و این بار برای رای به روحانی در حوزه های رای گیری حضور پیدا کرده بودند، به بیرون هدایت نمی شدند و صندوق های متعدد بیشتری در سراسر تهران و سایر شهرها تعبیه شده بود، الان روحانی نه با 7 میلیون فاصله، بلکه با 8 یا 9 میلیون رای بیشتر می توانست پیروز انتخابات شود.