دوزخیان و فردوسیان انتخاباتی

یادداشت دریافتی- رحمت مهدوی؛ در حالی که کمتر از دو ماه به فعالیتهای رسمی انتخاباتی، دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری باقی مانده است، هنوز تنور انتخابات به حد کافی داغ نشده و سه ضلع اصلی «رسانه ها»، «احزاب» و «مردم» به عنوان گردانندگان اصلی آن از تحرک جدی برخوردار نیستند.

جدا از برخی از سایتهای خبری و روزنامه ها که به انعکاس برخی از گمانه زنی های انتخابات می پردازند، در حال حاضر «صداوسیما» به عنوان اصلی ترین و مهمترین رسانه داخلی کشور هنوز بطور جدی وارد این گود نشده و نسبت به انتخابات یک «رویکرد منفعلانه» در پیش گرفته است.

این در حالی است که در دوره های پیشین، از چند ماه به انتخابات ریاست جمهوری حداقل شاهد انعکاس خبرهای انتخاباتی(اخبار یک درصدی انتخابات) در یکی از بخشهای خبری صداوسیما بودیم، اما در این دوره، نسبت به اختصاص همین وقت نیز خساست زیادی ملاحظه می شود.

این نوع رویکرد یقینا فضا را برای مرجع کردن رسانه های بیگانه برای رصد خبرهای انتخابات در جامعه مهیا خواهد کرد و با مرور زمان و با نزدیک شدن به ایام انتخابات آنها را در راس رسانه ها قرار خواهد داد، بنابراین لازم است در این فرصت کم صداوسیما با تغییر رویکرد خود نسبت به پوشش اخبار انتخاباتی و تدوین برنامه های مختلف و اختصاص تریبون به جناح و جریان های فکری، فضای مناسب را برای ارائه دیدگاهها و نقدهای مستند و علمی فراهم آورد، تا در شکلگیری مهمترین رویداد داخلی، مردم دنبال مراجع خارجی برای دریافت اخبار مسایل داخلی نباشند.

جدا از صداوسیما احزاب نیز برعکس دوره های قبل چندان نتوانستند در داغ کردن تنور انتخابات «نقش سنتی» خود را ایفا کنند.

احزاب به عنوان چرخ دنده های نظام های مردم سالاری دارای کارویژه های مهمی در جامعه هستند که از جمله مهمترین آنها می توان به تدوین برنامه ها و سیاستهای حکومتی، هماهنگی و نظارت به ارگانها و سازمانهای حکومتی، گزینش نامزدهای انتخاباتی و تدارک برای انتخابات و سازماندهی افکار عمومی اشاره کرد.

متاسفانه احزاب مختلف منتسب به جریان های و جناح های گوناگون داخل کشور را بیشتر می توان «احزاب انتخاباتی» نامید. احزابی که کارویژه آنها را فقط در ایام انتخابات میتوان ملاحظه کرد، در این دوره حتی نسبت به این کارویژه خود نیز بی اعتنا مانده اند و اخباری مبنی بر اجماع رسیدن آنها و معرفی نهایی کاندیداها شنیده نمی شود.

در حالی که در دوره های گذشته شاهد بودیم که جناح های مختلف چند ماه قبل از انتخابات به مناسبتهای متفاوت در شهرهای مختلف با ارائه دیدگاه های خود و نقد سیاستهای موجود عملا سوت آغاز انتخابات را می دمیدند در این دوره صرفا اخبار جسته و گریخته ای از برخی چهره های شنیده می شود که البته فعالیت انتخاباتی آنها از همان چهارسال پیش نیز آغاز شده بود.

ضلع سوم انتخابات را مردم شکل می دهند. این ضلع، یک متغییر وابسته است که به شدت به فعالیت رسانه ها و احزاب وابسته هستند. انتخابات را می توان «مدنی ترین» شکل کسب قدرت در نظامهای مردم سالار دانست که در آن رسانه ها(صداوسیما) و احزاب باید با یک برنامه ریزی مناسب فضا را برای سازماندهی و شکلگیری افکار عمومی مهیا نمایند.

در حال حاضر که با رویکرد منفعلانه صداوسیما و احزاب در ارتباط با انتخابات رو به رو هستیم، به نظر می رسد مردم نیز به عنوان ضلع سوم انتخابات نخواهد توانست به خوبی نقش خود را ایفا کنند و به جای تحلیل و نقد، به دیدگاه های «دوزخیان و فردوسیان انتخاباتی» روی خواهند آورد.

در فضای سرد انتخابات که در آن صداوسیما و دیگر رسانه های مهم از اختصاص تریبون به اشخاص برای ارائه دیدگاه ها خساست به خرج می دهند و احزاب در معرفی کاندیداهای نهایی خود در تردید هستند، یقینا فرصت آنچنانی برای ارائه دیدگاهها و برنامه های کاندیداهای نهایی نخواهد ماند و در ایام انتخابات، اشخاصی «میدان دار» شکل دهی به افکار عمومی خواهند بود که به جای تشریح دیدگاه‌ها و برنامه ها فرد مدنظر، ید طولانی در دوزخی معرفی کردن رقیبان جناح خود و فرد مدنظر دارند.

این اشخاص در انتخابات صرفا به تخریب، توهین و دوقطبی کردن فضا می اندیشند و به جای ارائه نقدهای مستند به آمار و اطلاعات مرجع، با هیجانی کردن فضا، از رقیب خود یک چهره زشت و دوزخی ارائه می نمایند و مردم را تشویق به فردی می نمایند که به جای بررسی سوابق و کارنامه اش از صفات آسمانی و فردوسی آن تجلیل نموده اند.