نگاهي به كارنامه فاطمه واعظ جوادی

درحالي كه كارشناسان عملكرد سازمان حفاظت محيط زيست را منفي ارزيابي كرده و معتقدند اين سازمان بيشتر در جهت تخريب محيط زيست اقدام كرده است ،جوادي بدون توجه به نزول 14 پله اي رتبه محيط زيست ايران در سطح جهان، در زمان رياست او نمره عملكرد خود را 80 از 100 مي داند. 

در حالی که فقط 14 روز به پایان ریاست رسمی فاطمه واعظ جوادی بر سازمان حفاظت محیط زیست زمان باقی است، گمانه زنی ها برای تصدی این پست همچنان ادامه دارد. 

انتخاب فردی مناسب برای ریاست بر سازمان حفاظت محیط زیست از ان جهت حائز اهمیت است که بر اساس گفته اگاهان و کارشناسان محیط زیست طی چهار سال گذشته طبیعت ایران بیش از هر زمان دیگری شاهد رخدادهای تلخ بوده است. 

کارشناسان با بررسی کارنامه دولت نهم به این نتیجه رسیده اند که در ۴ سال گذشته حداقل به اندازه ۱۶ سال در حق طیبعت ایران جفا شده است و دولت نهم را یکی از طبیعت ستیز ترین دولت های ایران در سالهای اخیر معرفی کرده اند. 

آنچه قابل توجه است اینکه معاون اول رییس جمهوری این دولت، سیاست های حفظ محیط زیست را توطئه شوم غرب علیه نظام اسلام دانست و حتی رئیس دولت نهم نیزدر سخنان خود دراستان خراسان رضوی منابع طبیعی را سد راه توسعه معرفی كرد. 

رئیس دولت نهم همچنین در اقدامی غیر کارشناسانه ، فاطمه واعظ جوادي را به ریاست سازمان حفاظت محیط زیست برگزید و با این انتخاب تنها زن کابینه دولت نهم انتخاب شد تا او نيز مانند دولت هفتم و هشتم، رياست سازمان حفاظت محيط زيست را به يك زن واگذار كند ، اما غافل از اينكه تنها رياست يك زن بر سازمان حفاظت محيط زيست كافي نيست و داشتن تجربه و ديدگاه هاي كارشناسي در رابطه با محيط زيست نيز جز فاكتورهاي انتخاب بايد در نظر گرفته شود. 

جوادی خود نیز در رابطه با دليل انتخاب شدن به عنوان رييس سازمان حفاظت محيط زيست توسط رئیس جمهور اعتراف می کند که انتخاب شده است چون آقاي احمدي‌ نژاد او را انسان ‏صادقي تشخيص داده است. 

غلامحسين الهام، سخنگوي دولت نیز به صراحت از بی کفایتی رئیس سازمان حفاظت محیط زیست سخن به میان آورده و در جمع خبرنگاران در انتقاد از او گفت: ‏‏"رئيس سازمان محيط زيست‎ ‎يک زمين شناس است نه کارشناس محيط زيستي و به همين دليل گاهي نظراتش را در‏‎ ‎قالب زمين شناسي ارائه مي کند که رسانه ها هم نبايد اينقدر به آن حساسيت‎ ‎نشان دهند و معلوم نيست اين اظهار نظر ‏ها چقدر دقيق و برمبناي کارشناسي‎ ‎باشد." ‏ 

فاطمه واعظ جوادي که دكتراي زمين شناسي با گرايش چينه شناسي و فسيل شناسي از دانشگاه تربيت معلم دارد و قبل از ریاست سازمان معاون پژوهشي-آموزشي پژوهشكده سوانح طبيعي و استاد دانشگاه شیراز بود، نتوانست آنچنان که باید از عهده مسولیتی که به او واگذار شده بود، برآید. 

در مدت تصدي او بر سازمان حفاظت محيط زيست، كارشناسان كارنامه محيط زيستي دولت را مردود خواندند و آنچه بر سر محيط زيست كشور آمده نوعي تخريب جدي د محيط زيست عنوان كردند. 

انحلال شورای عالی محیط زیست به عنوان عالی ترین مرجع تصمیم گیری محیط زیست کشور از مهمترين و ضربه زنده ترين اقدامات خلاف محيط زيستي دولت نهم است. اسماعيل كهرم در گفت و گو با خبرنگار ايلنا با انحلال اين شورا راه باز شد كه دولت نهم دست به اقدامات توسعه نيم بند بزند. 

تشديد آلودگي هوا در شهرهاي بزرگ و صنعتي، هجوم موج گسترده گردوغباربه کشور، احراز رتبه ميان پنج كشور نخست در فرسايش خاك، واگذاری 7500 هکتار از اراضی تالاب هورالعظیم به شرکت نفت به مدت 30 سال برای اکتشافات نفتی، احداث جاده در پارک ملی لار برای اتصال شهرستان نور به گرمابدر در شمیرانات، نقض مصوبات و قوانین قبلی مبنی بر عدم استقرار صنایع نفتی و پتروشیمی در سه استان شمالی ایران، نقض مصوبات قبلی مبنی بر عدم استقرار صنایع جدید در حریم 120 کیلومتری تهران و حریم 50 کیلومتری اصفهان، مصوبه دولت مبنی بر احداث پتروشیمی در استان گلستان، مصوبه احداث پتروشیمی در جنگل های سراوان گیلان، مصوبه دولت مبنی بر احداث جاده کنار گذر انزلی در میانه تالاب بین المللی انزلی از جمله اقدامات سازمان محيط زيست در طي چهار سال گذشته است. 

همچنين از تلفات دو هزار فلامينگو در پارك ملي بختگان استان فارس در تابستان 86، مرگ صدها دلفين در آب هاي جنوب به دليل پسماندهاي صنعتي در تابستان سال هاي 86 و 87، و كشته شدن تعدادي از گونه هاي جانوري در حال انقراض از جمله ديگر مصيبت هاي اتفاق افتاده در دولت نهم است. 

بحران در وضع زيست محيطي درياچه اروميه در پي ايجاد بلورهاي نمك در اثر كاهش سطح آب در تابستان سال 85، مصوبه احداث جاده در پارک ملی خجیر تهران برای اتصال اتوبان بابایی به پاکدشت، دستور مستقیم رییس جمهوری مبنی بر عبور خط لوله نفت ری- قوچک از داخل پارک ملی سرخه حصار، مصوبه ساخت پالایشگاه در استان مازندران، طرح های متعدد واگذاری اراضی ملی به افراد در قالب طرح هایی چون باغشهر و بوستان خانواده و نابودی منابع طبیعی به بهانه ساخت مسکن و ایجاد باغ، تعریض جاده پارک ملی گلستان و تبدیل آن به اتوبان 4 بانده علی رغم مصوبات قبلی دولت پیشین مبنی بر خروج این جاده از داخل پارک ملی گلستان، انتخاب مناطق نمونه گردشگری در مناطق تحت حفاظت سازمان محیط زیست و واگذاری این اراضی به بخش خصوصی، تبدیل بخش های بیشتری از منطقه حفاظت شده و پارک ملی کویر به پادگان های نظامی و میدان مانور و تلاش برای ایجاد سایت های ذخیره سازی گاز و اکتشاف نفت در پارک ملی کویر،عدم پرداخت حقابه تالاب ها و دریاچه ها برای پر کردن سدها و مصرف هرچه بیشتر مردم از آب که منجر به نابودی تالابهایی چون بختگان و پریشان و ارومیه و گاوخونی شد ، صدور مجوز حفاری در پارک ملی نای بند برای وزارت نفت، نشت چندین باره لوله های انتقال نفت در استان های مختلف کشور نيزبخش ديگري از تخریب هایی است که در زمان ریاست فاطمه واعظ جوادی در کشور اتفاق افتاد. 

به طوری که او و سازمانی که ریاست آن را بر عهده داشت نه تنها نتوانست اقدام مثبتی در جهت حفظ محیط زیست انجام دهد بلکه تبدیل به یکی از پرحاشیه ترینها در دولت نهم شد و چندین بار بحث بر کناری جوادی از سمت اش به گوش رسید. 

امکان برکناری فاطمه واعظ جوادی از ابتدای فعالیتش در سازمان مطرح شد و با گذشت زمان این موضوع جدی‌تر و محتمل‌تر به نظر رسید تا اینکه سخن از برکناري فاطمه واعظ جوادي رئيس سازمان محيط زيست به دليل پرونده اقتصادي همسرش به میان آمد. 

فاطمه واعظ جوادي همزمان با آغاز فعاليت خود، همسرش مجيد يزداني را به عنوان مشاور و ‏بازرس ويژه رئيس سازمان منصوب کرد‎ه بود اما یزدانی در مرداد ماه سال 86 به علت فساد مالی بازداشت شد. 

با وجود اینکه یزدانی خبر بازداشت اش را تکذیب کرد اما جمشیدی، سخنگوی قوه قضاییه، در فاصله کمتر از یک روز ،از بازداشت او به مدت یک شب و آزادی اش با قرار وثیقه به اتهام تخلفات اقتصادی خبر داد و به این ترتیب یزدانی از سمت خود برکنار شد. 

البته بعد ازاین برکناری اجباری، همسر ریاست سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان نماينده سازمان محيط زيست در کميته ملي طبيعت‌ گردي ‏مشغول به کار شد و همچنان برخی از طرح هاي خاص که در سازمان محيط زيست صورت مي گيرد مانند طرح "انتقال گوزن زرد‎ ‎ايراني به چهارگوشه ايران" که با انتقاد شديد ‏کارشناسان و اساتيد محيط طبيعي مواجه است چون توجیه علمی نداشته و ندارد و هزینه های زیادی را نیز به سازمان محیط زیست تحمیل می کند ‎ ‎با ‏نظارت يزداني انجام مي شود. 

علاوه بر این، فاطمه واعظ جوادی، با انتصاب‌های فامیلی و سلیقه‌ای در سمت‌های مختلف سازمان حفاظت محیط ‌زیست موجب نارضایتی کارشناسان با سابقه این سازمان شد. 

او همچنین درطول سه سال تنها 6 بار معاون پارلمانی خود را تغییر داد و در آخرین انتصاب، پسرعموی خود را که همزمان 5 پست دیگر در این سازمان داشت به عنوان معاون پارلمانی برگزید. 

‎اما رئیس سازمان محیط زیست چندان از عملکرد خود ناراضی نیست و در آخرین نشست خبری این سازمان به خود نمره 80 از 100 می دهد و معتقد است در چهار سال گذشته تمام سعي و تلاش خود را در حفظ محيط زيست انجام داده است و این در حالی است که براساس شاخص هاي جهاني عملكرد زيست محيطي سال 2008 كه در مجمع جهاني اقتصاد منتشر شد، ايران در جمع 149 كشور در رتبه 67 قرار گرفت كه در مقايسه با سال 2006 ميلادي با 14 پله نزول به رتبه 67 رسيده است. 

در دولت نهم بارها اصل 50 قانون اساسی که می گوید: "در جمهوري‏ اسلامي‏، حفاظت‏ محيط زيست‏ كه‏ نسل‏ امروز و نسلهاي‏ بعد بايد در آن‏ حيات‏ اجتماعي‏ رو به‏ رشدي‏ داشته‏ باشند، وظيفه‏ عمومي‏ تلقي‏ مي‏ گردد. از اين‏ رو فعاليتهاي‏ اقتصادي‏ و غير آن‏ كه‏ با آلودگي‏ محيط زيست‏ يا تخريب‏ غير قابل‏ جبران‏ آن‏ ملازمه‏ پيدا كند، ممنوع‏ است‏" نقض شد و سازمان حفاظت محیط زیست نیز در این میان یا خود حضور داشت و یا اینکه نتوانست از محیط زیست نگهداری کند.