انتخاب‌های آمریکا در برابر ایران

فرارو- نشریه دو هفتگی "فارن افرز" روز سیزدهم جولای  به مناسبت سالگرد توافق هسته ای مقاله ای  مشترک از "رائول مارک گرشت " عضو ارشد بنیاد دفاع دمکراسی  و متخصص در امور خاورمیانه در بخش عملیات های سازمان سیا و  "ری تکیه"  مقام سابق امور خارجه و محقق ارشد شورای روابط خارجی  آمریکا منتشر کرد.

به گزارش سرویس بین الملل فرارو، نویسندگان این مقاله با اشاره به  رویکرد فعلی دولت باراک اوباما درباره ایران؛ تصریح دارند که  مسیرهای طی شده طی یکسال گذشته؛ منافع اقتصادی و سیاسی دولت جمهوری اسلامی  ایران را تامین کرده و  البته واشنگتن راهی جز تعامل با ایران ندارد.

مقاله در ابتدا به موضع دمکرات ها درباره ایران اشاره می کند: گرماگرم رقابت های انتخاباتی در آمریکا؛ احزاب جمهوری خواه و دمکرات نسبت به مساله ایران؛ موضعگیری سختگیرانه را اعلام کرده و  وعده هایی برای تحقق اقداماتی علیه این کشور مطرح کرده اند؛ هرچند این گونه وعده ها تازگی ندارد.

سال گذشته بعد از اعلام توافق هسته ای  با ایران از سوی باراک اوباما؛ جان کری وزیر امور خارجه به مخالفان این توافق اطمینان داد که  تحریم های اساسی علیه ایران در حورزه های تروریسم، نقض حقوق بشر و  اقدامنات ضد ثبات منطقه ای، حفظ خواهد شد.

هیلاری کلینتون نامزد دمکرات ها در انتخابات ریاست جمهوری آینده آمریکا هم اظهارات جان کری درباره حفظ اعمال فشار علیه تهران در حوزه های غیر هسته ای را تکرار کرده  است.

در مواضع  هیلاری و کری  نسبت به ایران، تناقض جدی مشاهده می شود. آمریکا یا می تواند مواضعش را با ایران منطبق کند یا با این کشور مقابله کند، کاخ سفید نمی تواند همزمان دو کار را با هم همزمان انجام دهد.

انتخاب گزینه مقابله با ایران حتی اگر  فرایند اجرای توافق هسته ای را غیر ممکن نکند؛ آن را با مشکلات  جدی مواجه خواهد کرد و طبیعی است که  این رویکرد برای مردم آمریکا که از جنگ خسته اند و مایلند از شر مسایل و مشکلات خاورمیانه رها شوند؛ گران تمام می شود.

وضعیت موجود چگونه است؟
نویسندگان مقاله سپس از منظر خود  شرایط  موجود  را بعد از گذشت یکسال از توافق هسته ای تشریح می کنند: "طی یکسال گذشته پس از برجام، تهران به توسعه و آزمايش موشکهاي بالستيک دوربرد مبادرت کرده است.

نویسندگان مدعی می شوند: ایران به توسعه نفوذ خود بر دولت عراق ادامه داده و سپاه پاسداران انفلاب ایران راهبردهای جنگ علیه داعش را به بغداد دیکته می کند و تلاش می کند تا دولت عراق را اتخاذ رویکردی ضد سنی ترغیب کند. همچنین تلاش های تهران برای حفظ بشار اسد رییس جمهوری سوریه دو چندان شده و کار را به جایی رسانده که واشنگتن هم شعار "اسد باید برود " را کنار گذاشته  و این یعنی حذف خطوط قرمز آمریکا درباره سوریه."

در سویی دیگر کشورهای حوزه خلیج (فارس) هم از اقدامات ایران مانند حمایت از گروه های شیعه در منطقه از جمله یمن عصبانی هستند.

بعد از برجام ایران مجاز شد تا به صورت محدود قطعات هواپيما را خريداري کند ولي جان کري هنوز هم ناچار است تا در ماموريتي دشوار بانک هاي اروپايي را به معامله با ايران ترغيب کند تا جمهوري اسلامي بتواند بار ديگر وارد عرصه اقتصاد جهاني شود.

دولت اوباما خیلی علاقمند است تا توافقنامه فروش هواپيماهاي بوئينگ به ارزش چندين ميليارد دلار با ايران اجرايي شود. حتي اگر اين هواپيماها  و قراردادهايي که در زمينه حفظ و نگهداري اين هواپيماها متعاقب با آن با ايران امضا شود موجب شود ظرفيت و توانمندي هوايي سپاه پاسداران ايران به گونه اي چشمگير تقويت شود.

توافقنامه بین دولت ايران و بوئينگ با باز شدن کریدور تجارت بیشتر با آمریکا منجر خواهد شد؛ کریدور تجاری که از زمان سرنگوني شاه ايران تاکنون  سابقه نداشته است. تجار  آمريکايي  باید از تبعات بلند مدت تجارت با ایران خرسند باشند و البته  تاريخچه سرمايه گذاري آمريکا در اتحاد شوروي را هم به خاطر داشته باشند  ولي معلوم نيست چرا اين فرايند اين بار بايد تاثيرات مثبت تري به همراه داشته باشد. در هر حال براي اجرایی شدن راهبرد اوباما اين کار بايد صورت گيرد.

حدود چهل سال تحریم های اقتصادی با هدف مجازات ايران؛ علیه این کشور  اعمال شد ولي دولتهاي آينده آمريکا چنين گزينه اي را پيش رو نخواهند داشت. نهادهاي مالي ايران مانند بانک مرکزي را که به شدت به  فعاليت هاي پولشویی آلوده است را ديگر نمي توان هدف تحريم قرار داد - مگر آنکه آمريکا خود را براي سناريوي فرپاشي برجام يا توافق هسته اي آماده کرده باشد- که البته چنين چيزي مطرح نيست. بنابراين در شرايط کنوني تنها مانع باقيمانده ميان ايران و اقتصاد جهاني تنها يک مانع رواني است: بي ميلي برخي از اروپايي ها به تعامل مجدد با کشوري که واشنگتن هنوز آن را به عنوان يک حامي تروريسم مي شناسد و معرفي مي کند.

به  هر حال در صورتی که ریيس جمهوری جديد آمريکا شرکت هاي تجاري اروپايي و آمريکايي را -با توجه به افزايش رقابت تجاري ميان سرمايه گذاران براي کسب سود بيشتر- از چنين مجازاتهايي  معاف  کند، اين موانع رواني  هم در نهايت از بین خواهد رفت. البته نه کلينتون و نه ترامپ هيچ يک از احتمال توسل به چنين اقداماتي سخن به ميان نياورده اند؛ ولي در هر سطحي به نظر مي رسد چنين سناريويي محصول جانبي  و غير قابل اجتناب برقراري روابط دوستانه تر بین تهران و واشنگتن خواهد بود.

نویسندگان همچنین به روابط تهران و بغداد اشاره می کنند: تنها راه برقراري ثبات و آرامش در عراق تداوم حضور نظامي آمريکا در اين کشور و کمک به نيروي غير نظامي این کشور  است. ارتش آمريکا به طور جدی  باید بطور همزمان به آموزش نيروهاي مسلح غير فرقه اي عراق و مبارزه با شبه نظاميان طرفدار ايران توجه جدی داشته باشد و تنها در این صورت است که می تواند پیوندهای دولت بغداد با ایران را تحت فشار قرار دهد.

در بخش پایانی؛ نویسندگان اذعان می کنند که  مسیر برخورد با ایران پرهزینه است: "اما  جدا از توافق هسته اي، مقابله با ایران به احتمال زیاد براي آمريکا بسيار پرهزينه خواهد بود و گران تمام خواهد شد. البته تعامل با ايران براي آمريکا آسان نخواهد بود؛ قطعا" اتخاذ چنين رويکردي هم از لحاظ اخلاقي و هم راهبردی؛ اگر آمريکا را در جهان اسلام فلج نکند، وجهه آن را  تخریب خواهد کرد و اين واقعيتي است که ریيس جمهوری بعدي آمريکا بايد آن را مورد توجه قرار دهد.