قطر به دنبال نقش جدید در رابطه با ایران

 طبق اظهارات منابع دیپلمات قطری، دوحه به زودی رایزنی‌های خود با کشورهای عرب حوزه خلیج فارس را با هدف ایجاد موضع‌گیری منسجم این کشورها درخصوص طرح گفت‌وگو با ایران آغاز خواهد کرد. این طرح در هفته‌ای که گذشت از سوی امیر قطر در نشست‌های مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک مطرح شد.

روزنامه العربی الجدید در این باره نوشته است: شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر در نیویورک آمادگی دوحه را برای میزبانی از گفت‌وگوی ایران و کشورهای عرب حوزه خلیج فارس اعلام کرد و گفت: وقت آن رسیده که مذاکرات هدفمند میان ایران و کشورهای عرب حوزه خلیج فارس که تا همیشه با یکدیگر همسایه خواهند ماند، آغاز شود. این کشورها به هیچ میانجی نیاز ندارند و ما آماده‌ایم که در قطر میزبان این مذاکرات باشیم.

شیخ تمیم بن حمد آل ثانی تاکید کرد: اختلافات میان طرف‌های سیاسی عربی و ایرانی منطقه است نه سیاستمداران شیعه و سنی؛ ایران همسایه مهمی است و همکاری با این کشور به نفع منطقه است و هیچ اختلافی در روابط دو جانبه ما وجود ندارد.

قطر با رایزنی‌هایی که پشت‌ پرده آغاز کرده تلاش می‌کند به موضعی متحد میان کشورهای عرب حوزه خلیج فارس درخصوص طرح گفت‌وگو با ایران برسد و البته تلاش‌های خود در این خصوص را پیش از آغاز نشست‌های مجمع عمومی سازمان ملل آغاز کرده بود.

طبق اظهارات برخی منابع دیپلمات قطری، دوحه با وجود افزایش تنش‌ها و اختلافات در روابط ایران و کشورهای عرب حوزه خلیج فارس به ویژه پس از اقدام بحرین در اخراج کاردار ایران از منامه و فراخواندن سفیر خود از تهران به بهانه دخالت در امور داخلی خود و نیز تهدیدات تهران علیه ریاض پس از فاجعه منا در مناسک حج امسال که منجر به کشته شدن صدها حاجی ایرانی و پیچیده‌تر شدن اوضاع منطقه شد اما دوحه باز هم به تلاش‌های خود در این زمینه ادامه خواهد داد.

در حالی که ایران از پیشنهاد گفت‌وگو با کشورهای عرب حوزه خلیج فارس استقبال کرده اما کشورهای عرب منطقه هنوز موضع‌گیری رسمی نسبت به طرح پیشنهادی قطر نداشته‌اند و نه آن را رد کرده و نه از این طرح استقبال کرده‌اند و این مساله نشان‌دهنده وجود اختلافات در موضع‌گیری‌های کشورهای مذکور است. البته دوحه تلاش می‌کند این اختلاف‌نظر را از بین ببرد به ویژه که امیر قطر در سخنرانی خود در نیویورک همین موضوع را اساس سخنان خود قرار داد و تاکید کرد که احترام به حاکمیت ملی کشورها و عدم دخالت در امور دیگران خواسته اصلی و مهم کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس از ایران است.

عبدالله باعبود، مدیر مرکز پژوهشی خلیج فارس در دانشگاه قطر نیز اظهار داشت: عدم موضع‌گیری برخی کشورهای عرب حوزه خلیج فارس نسبت به طرح پیشنهادی قطر، احتمالاً بخشی از جابجایی نقش‌ها و بلکه بخشی از خود مذاکرات است و این شبیه اتفاقی است که در خود ایران رخ داد و مسوولان این کشور در پرونده روابط با کشورهای عرب حوزه خلیج فارس و دیگر موضوعات، گاهی آرامش خود را حفظ کرده و گاهی برخورد شدیدی می‌کردند. اما در نهایت دیدیم که دو طرف پشت میز مذاکرات قرار گرفتند چراکه افزایش تنش‌ها و وخیم شدن اوضاع هرگز به ایران و نه به کشورهای عرب حوزه خلیج فارس کمکی نخواهد کرد.

در همین راستا، منابعی در کشورهای مذکور بعید دانستند که دیگر کشورهای عرب این منطقه جا پای بحرین گذاشته و با وجود تنش‌های به وجود آمده در روابط ایران با این کشورها، سفیر خود را از تهران فرابخوانند و روابط خود را با این کشور قطع کنند.

منابع مذکور پیش‌بینی کردند که دست‌کم در یک چهارم باقی مانده سال جاری میلادی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و ایران مذاکرات را در دوحه آغاز کنند. چراکه این امر تنها پس از اتفاق نظر تمامی کشورهای عرب منطقه حاصل می‌شود و احتمالا این مساله در نشست آتی سران شورای همکاری خلیج فارس حاصل خواهد شد که قرار است ماه دسامبر آتی در ریاض تشکیل شود.