شمار حامیان توافق ایران و گروه 1+5 موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در مجلس سنای ایالاتمتحده آمریکا به ۴۲ سناتور دمکرات رسید. این تعداد از حامیان توافق بهاندازهای است که باراک اوباما رئیسجمهوری آمریکا برای تائید نهایی آن دیگر نیازی به استفاده از حق وتوی خود نداشته باشد.
مهدی مطهرنیا، استاد دانشگاه، در گفتوگو با فرارو،در این رابطه و با تأکید بر اینکه آمریکا دارای ساختار قدرت پیچیده و در همان حال منظمی است گفت: سازمانهای رسمی و غیررسمی زیادی در یک وضعیت متراکم در دو حوزه تصمیم سازی و تصمیمگیری وارد عمل میشوند اما در این کشور آموزشهای سیاسی و امنیتی در حیات تربیتی کنش گران سیاسی بهگونهای در وجود بازیگران نهادینهشده است که علیرغم تمام تمایلات به احزاب و منافع حزبی، در پارادایم باور به منافع ملی بهعنوان تضمینکننده بیشترین منفعت حزبی موردتوجه قرار گیرد.
وی افزود: این نوع تربیت است که بر اساس این پارادایم نوعی نظم در پیچیدگی سازمانهای رسمی و غیر و رسمی موجود، در سطوح تصمیم سازی و تصمیمگیری در آمریکا را به وجود میآورد.
این کارشناس مسائل بینالملل بابیان اینکه جمهوری خواهان به دنبال منافع حزبی هستند و اینیک گذار درست است گفت: اما چه جمهوری خواهان و چه دموکراتها این آموزه را هنوز از یاد نبردهاند که منافع ملی تضمینکننده اساسی منافع حزبی است.
وی افزود: از اینروی قابل پیشبینی بود که دموکراتها بهجز سناتور منندز و برخی همفکران او به سمت تأیید برجام گرایش پیدا خواهند کرد چراکه منافع ملی و حزبی آنها در تأیید برجام منطبق میشود.
مطهر نیا ادامه داد: از سوی دیگر جمهوری خواهان متعقل در این زمینه تلاشهای خود را در جهت شکست کشاندن توافقنامه وین کنترل خواهند کرد چراکه میدانند تعارض میان منافع ملی و حزبی و رجحان بخشیدن به منافع حزبی در این تعارض درنهایت به ضرر آنها تمام میشود و حتی در انتخابات آینده ریاست جمهوری در سال 2016، آنها را در وضعیت باخت گریزناپذیر قرار خواهد داد.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: چراکه اگر توافق رد شود هزینههای رد آن متوجه کنگره جمهوریخواه خواهد بود و اگر توافقات پذیرفتهشده و برجام تأیید شود، چالشهایی در این مسیر به وجود آید این جمهوری خواهان هستند که خواهند توانست زبان انتقادیشان را نسبت به برجام بازگشایند.
وی در ادامه با اشاره به روشن شدن تکلیف برجام در کنگره و ضرورت تعیین تکلیف هر چه سریعتر این توافقنامه در مجلس ایران که به عقیده دولت نفع ایران در تأیید زودتر برجام در مجلس گفت: باید نفع را در محیط عملیاتی خود تعریف کرد. نفع ما از منظر دولت آن بود که اساسا مجلس در پروسه تأیید وارد نمیشد چراکه شکست احتمالی برجام و چالشهای فراروی اجرای آن در آینده متوجه بخشی از ساختار حکومت به نام دولت خواهد بود.
این کارشناس مسائل بینالملل افزود: دولت در ایران تغییر میکند ولی حکومت ثبات نسبی بیشتری دارد لذا این حرف دولت اعتدال برانگیزاننده پذیرش مسئولیت بیشتر در قبال ساختار دولت و ملت است و این خود تا حدود زیادی قابل تشویق و ترغیب است.
وی تصریح کرد: اما از سوی دیگر رهبری نظام ایران با درایت خویش بر آن است که برجام توسط کلیت ساختار حکومت و قوای حکومتی مورد تأیید قرار گیرد تا در آینده وحدت ملی مخدوش نشود.
مطهر نیا گفت: من بر این باورم که این بیان رهبری معظم انقلاب در راستای هدف تعریفشده ایشان در این سال صورت پذیرفته است که امسال را مزین به نام «همدلی و همزبانی دولت و ملت» کردهاند. مجلس باید نشان دهد که با دولت همدل است یا نیست. بررسی برجام بهگونهای که در رأی نهایی نمایانگر همراهی کامل مجلس با دولت باشد نشان خواهد داد که همدلی مجلس با دولت عملی شده است.
وی افزود: اگر مجلس بخواهد خارج از این معنا عمل کند بالطبع باید جوابگوی افکار عمومی در آینده باشد. مجلس باید منافع ملی را در نظر گیرد و نقش سازندهای خود را داشته باشد و بپذیرد که رهبری معظم انقلاب در فرمایشات اخیر خود برجام را بهگونهای یک پیروزی برای ملت ایران دانستهاند و اگر مجلس نماینده تکثر در آرای ملت است، رهبری نماد وحدت ملی است و فرمایشات وی ازاینجهت باید موردتوجه قرار گیرد.
مطهر نیا در خاتمه گفت: لذا نباید چندان نگران موضعگیریهای مجلس بود چراکه درنهایت مجلس از یکسو باید اراده واحد ملی را در قالب خواست اکثریت ملت که در انتخابات گذشته ریاست جمهوری مشاهده شد را تحقق بخشد و از سوی دیگر اراده واحد ملی را در فرمایشات رهبری معظم انقلاب در این مورد را لحاظ کند.