bato-adv
کد خبر: ۲۴۱۶۵۴

توماس فریدمن: برای خاورمیانه هنوز سال 1979 است

من کار خود به عنوان یک خبرنگار خارجی در بیروت را در سال 1979 آغاز کردم. من در آن زمان نمی دانستم اما سال 1979 به یکی از سال های بزرگ برای اخبار خارجی-به خصوص از خاورمیانه- تبدیل شد.
تاریخ انتشار: ۱۱:۳۶ - ۰۸ مرداد ۱۳۹۴
فرارو- توماس فریدمن در یادداشتی نوشت: من کار خود به عنوان یک خبرنگار خارجی در بیروت را در سال 1979 آغاز کردم. من در آن زمان نمی دانستم اما سال 1979 به یکی از سال های بزرگ برای اخبار خارجی-به خصوص از خاورمیانه- تبدیل شد.

به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از نیویورک تایمز، فریدمن در ادامه نوشت: این سال مهمترین پویایی که هنوز تا به امروز به این منطقه شکل می دهد را به حرکت انداخت. در واقع 36 سال است که سال 1979 است. و سوال بزرگ در مورد توافق هسته ای ایران که طی ماه جاری به دست آمد این است که آیا این توافق در نهایت شکافی خواهد بود بر تاریخی که در سال 1979 به حرکت درآمد و این منطقه را در مسیر جدیدی قرار خواهد داد، یا به سال 1979 در مسیری سرعت خواهد بخشید که بتواند تمام جهان را تکان دهد؟

چه اتفاقی در سال 1979 رخ داد؟ برای افراد مبتدی باید بگویم که مسجد اعظم در مکه به تسخیر اسلام گرایان افراطی درآمد که اعتبار مذهبی خاندان حاکم سعودی را به چالش کشیده و آنها را متهم به بی ایمانی کردند. آل سعود نیز در پاسخ به این اقدام یک معامله جدید با محافظه کاران مذهبی شان صورت داد: اجازه دهید ما در قدرت بمانیم در عوض دست شما را در تنظیم هنجارهای اجتماعی، روابط میان جنس مخالف و تحصیلات مذهبی در داخل عربستان بازتر می گذاریم- و منابع بسیاری برای گسترش بنیادگرایی ضدزن، ضدشیعی، ضدکثرت گرایی سنی وهابی در مساجد و مدارس سراسر جهان را در اختیارتان می گذاریم.

فریدمن ادعا کرد: این تزلزل در عربستان با انقلاب اسلامی ایران در سال 1979 به رهبری آیت الله روح الله خمینی (ره) همزمان شد. این انقلاب باعث شکل گیری یک رقابت جهانی میان ایران شیعه و عربستان سنی برای رهبری جهان اسلام شد و افزایش شدید قیمت نفت را به دنبال داشت که پول زیادی برای صدور بنیادگرایی به وجود آورد. به همین دلیل است که مامون فندی، پژوهشگر مصری گفته بود: «ترمز اسلام در سال 1979 بریده شد.»

حمله شوروی به افغانستان در سال 1979 –که باعث شکل گیری جنبش جهادی سنی و در نهایت القاعده شد- به این رقابت دامن زد و با حادثه «تری مایلی آیلند» (بدترین حادثه اتمی آمریکا و نخستین فاجعه راکتورهای هسته‌ای دنیا (پیش از حادثه چرنوبیل) است که در تری مایل آیلند آمریکا اتفاق افتاد) که به طور اساسی به ساخت جدید تمام نیروگاه های هسته ای درآمریکا پایان داد و ما را بیشتر به سوخت های فسیلی وابسته کرد. مطمئنا انقلاب اسلامی در ایران نیز منجر به شکست روابط با ایران شد- و ایران را از متحد خاموش اسرائیل به کشوری که آرزوی «مرگ اسرائیل» را داشت، تبدیل کرد.

بنابراین توافق هسته ای ایران-آمریکا یک تغییر بزرگ محسوب می شود- اما از آنجایی که منجر به پایان تحریم های اقتصادی ایران می شود، می تواند سال 1979 را همانطور که تسریع می کند، پایان دهد. این به عوامل بسیاری بستگی دارد: اینکه آیا توافق هسته ای باعث تقویت اکثریت معتدل/عملگرا در داخل ایران می شود یا نیروهای تندرو را تقویت می کند؟ دلیل نگرانی می تواند این باشد که نیروهای معتدل، برنامه هسته ای ایران را کنترل نمی کنند. دلیل امیدواری نیز می تواند این باشد که اشتیاق اکثریت برای مشارکت دوباره با جهان، تندروها را مجبور کرد که این توافق را با اکراه بپذیرند. 

البته این تغییرات به عربستان هم بستگی دارد که فشار بسیاری را برای کاهش قیمت نفت ایجاد کرده است. اما پنج سال نفت 25 دلاری باعث می شود اصلاح طلبان در ایران و عربستان قدرتمند شوند.

 نهم جولای، خبرگزاری فرانسه گزارش داد که صندوق بین المللی پول برآورد کرده عربستان که جمعیتش در سال 1975 سه برابر شد، طی سال جاری با کسری 130 میلیارد دلاری بودجه روبرو می شود، این رقم بزرگترین رقم در تاریخ این پادشاهی است.  جمعیت ایران از سال 1979 تاکنون دو برابر شده و 60 درصد ساکنانش زیر 30 سال هستند و نرخ بیکاری آن 20 درصد است. 

فریدمن در پایان مدعی شد: تسلیحات هسته ای را به سختی می توان تنها تهدید موجود برای این منطقه دانست. هم ایران و هم عربستان به شکل ناامیدکننده ای نیاز دارند که سال 2015 را به پایانی بر دوره 1979 تبدیل کنند.  

مجله خواندنی ها
مجله فرارو
پرطرفدارترین عناوین