یادداشت دریافتی- محمد حسن دهمرده؛ سیستان زائیده هیرمند است، رود هیرمند از رودهای پر آب فلات شرقی ایران وآسیا به شمار می‌رود که سالانه میلیارد‌ها متر مکعب آب در آن جریان می‌یابد.
این رودخانه از بلندی‌های کوه‌های بابا در ۴۰ کیلومتری غرب کابل سرچشمه می‌گیرد و پس از طی مسافت ۱۱۰۰ کیلومتری وارد دریاچه هامون می‌گردد. این رود طولانی‌ترین رود واقع در بین سند و فرات به شمار می‌آید.
در گذشته به دلیل عدم وجود تکنولوژی برداشت آب و احداث سد در طی مسیرتقریباً تمام آب تولیدی حوضه آبخیز هیرمند ورودخانه ارغنداب وارد دشت سیستان ودریاچه هامون می‌گردید و همین شرایط سیستان را به انبار غله ایران تبدیل کرده بود ودریاچه هامون با اکوسیستم متنوع هفتمین تالاب جهانی آب شیرین بود. ولی با رشد و پیشرفت تکنولوژی و احداث سد برداشت آب در کشور افغانستان شدت گرفت به نحوی که امروز به اولین مصرف کننده آب هیرمند که دشت سیستان ودریاچه هامون می‌باشد آبی نمی‌رسد.
پس از مشخص شدن مرزهای جغرافیایی بین ایران و افغانستان، کشمکش‌ها بر سرآب هیرمند شروع گردید. این کشمکش‌ها باعث گردید که در سال ۱۳۵۱ توسط کمیسیون دلتا متشکل از کشورهای آمریکا، کانادا، شیلی وکشورهای ایران و افغانستان موافقتنامه‌ای به امضا برسد که بر اساس آن ۲۶ متر مکعب در ثانیه آب در ورودی مرز ایران آب به دشت سیستان برسد.
امسال در سیستان حدود ۶۰۰۰۰هکتار از اراضی به زیر کشت رفته است، که این میزان ۴۰ درصد از کل اراضی قابل کشت می‌باشد. به دلیل کمبود آب بیش از ۶۰ درصد اراضی دشت سیستان بدون کشت رها شده وکشاورزان به سایر مناطق مهاجرت نموده‌اند.
در سال جاری تا کنون به دلیل چند بارندگی مناسبی که صورت گرفته کشت‌های انجام شده سر پا مانده و اگر آب هیرمند نرسد صد درصد محصولات به دلیل خشکی از بین خواهد رفت.
لازم به توضیح است که میزان بارندگی در دشت سیستان به ندرت از ۵۰ میلی متر تجاوز می‌نماید و زراعت و باغداری در سیستان کاملاً وابسته به آّب هیرمند می‌باشد.
هم اکنون کشور افغانستان اگر آبی اضافه از خودشان آمد می‌گذارند وارد ایران شود و گرنه خودشان را به هیچ وجه ملزم به این نمی‌بینند که حق آبه اولین مصرف کننده آب هیرمند که دشت سیستان ودریاچه هامون بوده را بدهند.
سخنی با برادران افغان: ایران در طی سه دهه جنگ وآوارگی میزبان شما بود وهم اکنون نیز چند میلیون افغانستانی در ایران کار وفعالیت می‌کنند ودر دوران جدید نیز ایران گام‌های بزرگی جهت عمران وآبادانی افغانستان برداشته وحتماً خوب می‌دانید که هم اکنون بخش عمده‌ای از نیازمندی‌های کشور افغانستان از ایران تامین وترانزیت می‌گردد و حتی بخشی از نیروی برق مورد نیاز افغانستان از ایران انتقال می‌یابد.
در جاده‌های سیستان تردد کامیونهای افغانستان چندین برابر کامیونهای ایرانی می‌باشد بدون هیچ گونه مزاحمت و احساس نا‌امنی کار ترانزیت کالا را به کشور شما انجام می‌دهند ولی شما حق آبه سیستان را نمی‌دهید. اگر شما جای ما بودید وما آب را که حق شما هم بود به روی شما می‌بستیم شما اجازه می‌دادید ترانزیت کالا انجام شود ویا برقی انتقال یابد؟
مطمئناً تا حالا تعداد زیادی کامیون را به آتش کشیده بودید وخطوط انتقال برق را تخریب می‌نمودید و صد‌ها راهپیمایی ترتیب می‌دادید. ولی برادر افغان ما مردم کشور افغانستان وایران هم‌نژاد، هم دین و دارای مشترکات فرهنگی واجتماعی زیادی هستیم و حق این است که با هم همکاری وکمک داشته باشیم وحق مردم سیستان از آب هیرمند را به آن‌ها بدهند و نگذارند کار به کشمکش‌های بیهوده بیافتد.
اما سخنی با جناب آقای ظریف وزیر امور خارجه کشورمان: از روزی که جنابعالی سکان وزارت امور خارجه را بر عهده گرفته‌اید چنان غرق در امور هسته‌ای شده‌اید که ما فکر می‌کنیم وزارت امورخارجه فقط کارش همینه. البته فعالیت جنابعالی وتیم مذاکره کننده هسته‌ای در خصوص احقاق حق ایران برای دستیابی به انرژی صلح آمیز هسته‌ای قابل تقدیر است، ولی برادر کارهای دیگری هم است که باید انجام دهی، برای مردم سیستان هیچ موضوعی اولویت دار‌تر از موضوع آب نیست.
چرا برای موضوعی که حق ما هم است پیگیری مناسبی صورت نمی‌گیرد. اگر برای خودمان امکان مذاکره با دولت افغانستان وجود می‌داشت مزاحم وقت شریف هسته‌ای شما نمی‌شدیم.
جناب آقای ظریف حتماً خوب می‌دانید که سیستان انبار غله ایران بوده وامروز خود محتاج غله از سایر نقاط است، خوب می‌دانید که به دلیل عدم وجود آب جمعیت زیادی اراضی وخانه وکاشانه خود را رها کرده‌اند وبرای امرار معاش آواره گشته‌اند. به هر حال از جنابعالی انتظار داریم وقت ویژه‌ای برای حق آبه سیستان بگذارید ونگذارید بیش از این مردم ایران زمین در سیستان رنج بکشند وآواره گردند.
مطمئن هستیم با توجه به همکاری‌های گسترده ایران با افغانستان مشکل آب حل وفصل خواهد گردید. منتظر خبرهای خوش شما هستیم.
*کار‌شناس کشاورزی ومنابع طبیعی
از کشتن افراد عینکی به جرم روشنفکر بودن تا حذف پول و مذهب از مناسبات اجتماعی / فاجعه‌بارترین حرکت قرن بیستم برای ساخت اتوپیای روستایی
طرز تهیه کباب لاهماجون، خوشمزهترین کباب ترکی
سالاد فیله مرغ سوخاری با سس رنچ، جذابترین سالادی که تابهحال خوردهاید
این سالاد سبز را با حبوبات و سبزیجات درست کنید و لذت ببرید
