«ولایتی» در «لبنان» گره گشا می‎شود؟

فرارو- مشاور عالی رهبر انقلاب در امور بین‌الملل امروز برای انجام یک سفر یک روزه عازم بیروت شد. سفری که می‌تواند باز کردن گره انتخاب رییس جمهوری در این کشور را تسهیل کند.

به گزارش فرارو، علی اکبر ولایتی که با استقبال «علی مقداد» نماینده پارلمان لبنان و از اعضای حزب‌الله وارد بیروت شد در سفر یک روزه خود ابتدا با نبیه بری و تمام سلام رئیس پارلمان و نخست‌وزیر لبنان و سپس با میشل عون رهبر حزب جریان ملی آزاد لبنان دیدار خواهد کرد.

ترکیب دیدارهای برنامه ریزی شده علی اکبر ولایتی در این سفر این گمانه زنی را مطرح می‌کند که هدف او در این سفر تلاش برای باز کردن گره کور انتخاب رییس جمهوری در این کشور است.

لبنان بیش از ۳۰۰ روز است که رییس جمهور ندارد و گروه‌های سیاسی برای انتخاب رییس جمهور جدید هنوز به هیچ توافق نرسیده‌اند. هر چند برای لبنانی‌ها این اتفاق تازه‌ای محسوب نمی‌شود.

خلاء وجود ریاست جمهوری در تاریخ سیاسی این کشور دارای سابقه است، به طوری که از پایان دورهٔ ریاست جمهوری «امین الجمیل» تا انتخاب «رینیه معوض»؛ یعنی از سپتامبر ۱۹۸۸ تا نوامبر ۱۹۸۹ و همین طور از پایان دوره ریاست جمهوری «امیل لحود» تا انتخاب «میشل سلیمان»؛ یعنی از نوامبر ۲۰۰۷ تا مه ۲۰۰۸، کاخ ریاست جمهوری لبنان در «بعبدا» فاقد رئیس بود.

بر اساس بند چهل و نهم قانون اساسی و عرف سیاسی لبنان، نامزد ریاست جمهوری (از شخصیت‌های طایفه مسیحی مارونی) باید در دوره اول رای گیری، دو سوم آرای نمایندگان حاضر در مجلس نمایندگان را به دست آورد و در دوره‌های بعدیِ رای گیری، آرای اکثریت مطلق را اخذ کند و برای یک دورهٔ شش ساله که قابلیت تمدید نیز دارد ریاست جمهوری این کشور را بر عهده گیرد.

رئیس جمهور در لبنان وظیفهٔ حفظ وحدت ملی، تمامیت ارضی و استقلال و صیانت از قانون اساسی و همچنین ریاست عالی کابینه، ریاست عالی شورای دفاعی و فرماندهٔ کل قوای مسلح را برعهده دارد.

در مورد نقش و قدرت مقام رئیس جمهور در لبنان باید گفت که این جایگاه به دلیل ساختار سیاسی و طایفگی این کشور بیشتر جنبه سمبلیک و تشریفاتی دارد، ولی عدم وجود آن، موجب خلاء قانونی و اجرایی همچون پرونده‌های استخراج نفت و افزایش حقوق کارمندان شده که نظام سیاسی این کشور را با بحرانی جدی روبرو کرده است.

بعد از پایان دورهٔ ریاست جمهوری «میشل سلیمان» در ۲۵ می‌۲۰۱۴ (۴ خرداد ۱۳۹۳)، به دلیل مخالفت اکثر گروه‌ها به ویژه ائتلاف ۸ مارس با تمدید این دوره که دلیل آن را مواضع ضعیف او در قبال تحولات داخلی و منطقه‌ای اعلام کردند، کشور لبنان با بحران خلا قدرت ریاست جمهوری مواجه شد.

با آغاز بحران ریاست جمهوری لبنان تاکنون نزدیک به پانزده بار جلسه‌ مجلس نمایندگان برای انتخاب رئیس جمهور تشکیل شده که فقط جلسه‌ اول آن با حضور اکثریت نمایندگان تشکیل شد و طی آن «سمیر جعجع» بیشترین بخت برای کسب عنوان ریاست جمهوری را داشت اما باز هم نتوانست آرای لازم را کسب کند. جعجع مورد حمایت ائتلاف ۱۴ مارس است. در مقابل او ائتلاف ۸ مارس که شامل حزب الله لبنان و گروه‌های نزدیک به آن می‌شود از مشیل عون حمایت می‌کنند.

به عقیده ناظران، طولانی شدن بحران ریاست جمهوری لبنان تا حدود زیادی با رقابت‌های منطقه‌ای و بحران سوریه گره خورده است چرا که گفته می‌شود جریان چهارده مارس، خواستار تصمیم گیری درباره تحولات داخلی لبنان پس از تعیین تکلیف بحران سوریه و سقوط حکومت بشار اسد است. در مقابل، حزب الله و جریان هشت مارس، معتقدند که نباید مسائل سیاسی سوریه را به مسائل لبنان گره زد.
 
از طرف دیگر مخالفت عربستان سعودی با میشل عون نامزد مورد حمایت حزب الله و جریان ۸ مارس به عنوان رئیس جمهور لبنان، بر ژرفای بن بست سیاسی اخیر افزوده است.

این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران بر طبق سیاست سنتی خود در لبنان، امور مربوط به این کشور را به هم پیمانان لبنانی؛ یعنی حزب الله و گروه هشت مارس واگذار کرده است از این رو نامزد مورد حمایت ایران برای ریاست جمهوری لبنان‌‌‌‌ همان میشل عون است.
 
از این رو در ادامه رقابت منطقه‌ای ایران و عربستان، دو کشور بر سر انتخاب رییس جمهور لبنان هم به اختلاف رسیده‌اند و هر یک روی فرد خاصی نظر دارند که این اختلاف سبب شده است که بحران انتخاب رییس جمهور جدید در این کشور عمیق‌تر شود.

پیش از این «تمام سلام» نخست وزیر لبنان در دیداری که با «علاءالدین بروجردی» رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس در بهمن ماه گذشته ابراز امیدواری کرده بود که ایران «به پیشبرد امور تا زمان پایان دادن به خلا ریاست‌جمهوری در این کشور کمک کند» تا به گفته او «بدین ترتیب نظام دموکراسی لبنان با انتخاب رئیس‌جمهوری جدید تقویت شود».

بر این اساس سفر علی اکبر ولایتی می‌تواند در همین راستا یعنی کمک به پایان دادن خلا ریاست جمهوری در لبنان تعبیر شود.

هر چند بعید است این سفر هم با توجه به اینکه اختلافات ایران و عربستان در منطقه نه تنها کاهش پیدا نکرده بلکه در پی بحران یمن افزایش یافته است بتواند کمکی به انتخاب رییس جمهوری لبنان کند.

ولایتی در بدو ورود به لبنان با تاکید به اینکه «حل مشکلات لبنان بر عهده مردم این کشور است»، گفت: با سابقه درخشانی که مردم لبنان در دموکراسی و مردم سالاری دارند، امیدواریم بتوانند و خواهند توانست هر چه زود‌تر رییس جمهوری مطلوب خودشان را انتخاب کنند.